Ερνέστο Τσε Γκεβάρα: Οι τελευταίες του στιγμές και το επτασφράγιστο μυστικό της ταφής του

Σαν σήμερα, στις 12 Ιουλίου 1997, 30 χρόνια μετά την εκτέλεση του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, επιβεβαιώνεται ότι οστά που ανακαλύφθηκαν σε ομαδικό τάφο στη Βολιβία, ανήκουν σε εκείνον..Ο αργεντινός κομμουνιστής επαναστάτης υπήρξε, με τον Φιντέλ Κάστρο, ηγετική φυσιογνωμία των ανταρτών της Κούβας και αποτέλεσε παγκόσμιο σύμβολο ιδεαλισμού και αντίστασης.

Η τοποθεσία της ταφής του παρέμενε επτασφράγιστο μυστικό για δεκαετίες. «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 13ης Ιουλίου 1997 αφηγείται τις τελευταίες ώρες του Τσε και το πώς αποκαλύφθηκε τελικά το μεγάλο μυστικό.

«Ιδιωτική κηδεία»

«Ο οδηγός ο Τίκονα εμφανίστηκε οδηγώντας μπουλντόζα…Έσκαψε ένα μεγάλο λάκκο. Πήγε μετά στο φορτηγό, το μανουβράρισε να ευθυγραμμιστεί η καρότσα με το όρυγμα και μετά άρχισε την ανατροπή.

»Τέλος, ξαναγύρισε στην μπουλντόζα και σκέπασε τα επτά πτώματα με το φρεσκοσκαμμένο χώμα. Ισοπέδωσε τον ομαδικό τάφο και αμέσως μετά μπήκαν και οι τρεις – ο οδηγός και οι δύο νεαροί αξιωματικοί – στο φορτηγό και άφησαν πίσω τους το Βαγεγκράντε.

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 12.7.1997, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

• Διαβάστε επίσης: Άρης Βελουχιώτης: Η αποκήρυξη, το τραγικό τέλος και η διαπόμπευση

»Ήταν η ιδιωτική κηδεία του Τσε Γκεβάρα και έξι συντρόφων του. Έτσι είπαν στους δύο νεαρούς αξιωματικούς όταν τους ξύπνησαν χαράματα της Τρίτης 11 Οκτωβρίου 1967 για να συνοδεύσουν το φορτηγό. “Πηγαίνουμε σε ιδιωτική κηδεία”.

»Χρειάστηκε να περάσουν 30 χρόνια για να βγάλει ο Μάριο Βάργκας Σαλίνας το βάρος από την ψυχή του. Απόστρατος στρατηγός σήμερα – τότε που παράχωσε τον Τσε ήταν τριαντάρης υπολοχαγός.

Η αποκάλυψη

»Τριάντα χρόνια κρατούσε το μυστικό. Ενώ κόντευε να τελειώσει τη συγκέντρωση των στοιχείων για τη βιογραφία του Τσε, ο Τζον Λι Άντερσον έτυχε να μάθει το όνομα ενός αξιωματικού που υπηρετούσε στο Σάντα Κρουζ την εποχή όπου σκότωσαν τον Τσε, σκέφτηκε να του μιλήσει και έτσι βρέθηκε στο σπίτι του στη Σάντα Κρουζ τον Νοέμβριο 1995, χωρίς να γνωρίζει ότι είχε μπροστά του έναν αυτόπτη μάρτυρα.

(…)

»Έχοντας τελειώσει τη συνέντευξή και τακτοποιώντας τις σημειώσεις του, ρωτάει ο Άντερσον – έτσι για να πει κάτι:

“Tι να έγινε άραγε το πτώμα του Τσε;

–       Μα αυτό περίμενα να με ρωτήσετε τόση ώρα…, απαντάει ο στρατηγός.

Και το μαγνητοφωνάκι πήρε φωτιά. Ο στρατηγός τα είπε όλα με το νυ και με το σίγμα. Και έτσι για πρώτη φορά μαθεύτηκε η ημερομηνία και ο τόπος όπου είχε δεχτει το σώμα του Τσε Γκεβάρα. Στη Βαγεγκράντε, επάνω στα βουνά, διπλά σε έναν πρόχειρο διάδρομο προσγείωσης στο οροπέδιο, 150 μίλια δυτικά από τη Σάντα Κρουζ (Βολιβία).

Ύστερα από 1,5 έτος ερευνών και ανασκαφών στο σημείο που είχε υποδείξει ο βολιβιανός στρατιωτικός,  τα οστά του Τσε Γκεβάρα εντοπίστηκαν.

Οι τελευταίες ώρες του Τσε

Το 1966, ο Τσε Γκεβάρα φτάνει στη Βολιβία με σκοπό τη δημιουργία μαρξιστικής επανάστασης ενάντια στον «ιμπεριαλισμό των γιάνκηδων» που θα απλωνόταν σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική.

Για 11 μήνες ο Τσε και η ολιγομελής αντάρτικη ομάδα του ανέπτυξε δράση στη Βολιβία, χωρίς όμως καμία ουσιαστική επιτυχία. Τελικά ο βολιβιανός στρατός με την καθοριστική συμβολή της CIA, εντόπισε τον Τσε και την ομάδα του μέσα στη ζούγκλα και κατόρθωσε να τους εγκλωβίσει.

«Η ομάδα περικυκλώθηκε και ο Τσε συνελήφθη. Δεμένο πισθάγκωνα με την ίδια του τη ζώνη τον πυροβόλησε ένας έξαλλος λοχίας του βολιβιανού στρατού, ο Μάριο Τεράν, που μόλις την προηγούμενη ημέρα είχε χάσει τρεις φίλους του σε μάχη με τους αντάρτες.

»Παρών κατά την εκτέλεση ήταν και αμερικανός (κουβανικής καταγωγής) πράκτορας της CIA. Το ίδιο βράδυ, κατ’ εντολή του τότε προέδρου της Βολιβίας, στρατηγού Ρενέ Μπαρέντος, το πτώμα μεταφέρθηκε στο σχολείο του κοντινού χωριού Λα Χιγκουέρα.

»Την επόμενη, για να επιβραδυνθεί η αποσύνθεση, ο νεκρός μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο του Βαγεγκράντε Νουέστρο Σενιόρ ντε Μάλτα, πενήντα μίλια μακριά. Εκεί ένας γιατρός έκοψε τον λάρυγγα και διοχέτευσε φορμαλδεΰδη στην κοιλότητα των σπλάχνων.

»Έτσι, για να παινευτούν και για να τον διαπομπεύσουν, παρουσίασαν τον νεκρό ήρωα, που έγινε ίνδαλμα της παγκόσμιας σπουδάζουσας νεολαίας, μέσα στο πλυσταριό του νοσοκομείου. Με τα μάτια ανοικτά, λες και ζούσε ακόμη, τον φωτογράφησαν οι δημοσιογράφοι και τον προσκύνησαν “ενδόμυχα” οι ντόπιοι που πέρασαν δήθεν από περιέργεια.

»Λένε ότι οι νοσοκόμες που έπλυναν το σώμα τον έβλεπαν σαν τον Χριστό. Κάποιες έκοψαν για φυλακτό μερικές τρίχες από τα μαλλιά και τα γένια του».

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 1.3.2003, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»