Το μαχαίρι στο κόκαλο

Πριν από δέκα χρόνια, όταν ήμουν ακόμη «ψαρωμένος» βουλευτής – με πλήρη «άγνοια κινδύνου», όπως θα μου έλεγε κατόπιν στο Συμβούλιο της Ευρώπης, η προσφιλής μου Ντόρα Μπακογιάννη – έτυχε να (μην) ξεσπάσει ένα σκάνδαλο, ισοδύναμο – πίστευα εν τη αφελεία μου – με το «Νερό του Καματερού» ή την «Αθανασία του Αιγάλεω». Τι ακριβώς είχε συμβεί; Ο διαχειριστής μιας χιουμοριστικής ιστοσελίδας είχε τη φαεινή έμπνευση να κατασκευάσει το «θαύμα» ενός Αγίου – ιδιαίτερα δημοφιλούς τόσο τότε όσο (έτι μάλλον) και σήμερα – και να το ρίξει ανώνυμα στην αχανή αγορά των «θαυμάτων», δίπλα στα αναρίθμητα «θαύματα» που αποδίδονταν και εξακολουθούν να αποδίδονται στον συγκεκριμένο Αγιο. Από τη στιγμή που τα εν λόγω «θαύματα» υιοθετούνται με μηδενικά κριτήρια ελέγχου και αξιοπιστίας (αρκεί να τα επικαλεστεί οιοσδήποτε, μηδέ εξαιρουμένου του βαρόνου Μινχάουζεν), το «θαύμα» του χιουμορίστα έγινε δεκτό μετά βαΐων και κλάδων στους -ουκ ολίγους, ζωή να ‘χουν – παραεκκλησιαστικούς ιστότοπους. Εν συνεχεία ο χιουμορίστας αποκάλυψε την «πλάκα» του και ξεμπρόστιασε τους εμπόρους «θαυμάτων». Τι ακολούθησε; Σείστηκε μήπως το σύμπαν; Αλλού ίσως, όχι όμως και στη χώρα με τον υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης (σύμφωνα πάντα με τις δικές της μετρήσεις). Εδώ τα πράγματα εξελίχθηκαν κάπως διαφορετικά. Μεταφέρω το ρεζουμέ από μια σχετική ανάρτησή μου στο Facebook το 2012: «Κάποιος τόλμησε να ξεφωνίσει τους απατεώνες και, αντί να μπαγλαρώσουν τους απατεώνες, μπαγλάρωσαν εκείνον που τους ξεφώνισε».

Η εμπορία «θαυμάτων» διαχρονικά αποτελεί μια ανοιχτή πληγή στην πατρίδα μας. Καθώς δείχνει να στηρίζεται στην άγνοια, στην ευπιστία και, πολύ συχνά, στην απελπισία του ποιμνίου, θα ισχυριζόταν κανείς ότι θα υφίσταται όσον καιρό υφίστανται οι τρεις αυτές «χάριτες» και, επιπροσθέτως, σε όσους αισθάνονται ότι δεν ανήκουν στο ποίμνιο δεν θα έπρεπε να πέφτει λόγος. Ακούγεται fair enough, αλλά η κατάσταση είναι πιο σύνθετη. Την πρόσφατη εγκύκλιο της Ιεράς Συνόδου για τους «ψευδοπροφήτες» και τα «ψευτοθαύματα», με την υπογραφή του Αρχιεπισκόπου και δεκατριών Μητροπολιτών, ακολούθησαν πλείστες όσες ενδοεκκλησιαστικές καταγγελίες γύρω από τις «προθέσεις» των «Αγίων Πατέρων», που έχουν να κάνουν περισσότερο με τον «φθόνο» και το «παγκάρι» παρά με την «αυτοκάθαρση» και την «ανιδιοτέλεια». Ο μίνι εκκλησιαστικός εμφύλιος καταδεικνύει, αν μη τι άλλο, σε εμάς τους «κοσμικούς» ότι ο καβγάς γίνεται για το πάπλωμα και η εμπορία «θαυμάτων» συντηρεί έναν διόλου ευκαταφρόνητο τζίρο, υπό ποικιλία μορφών: άλλοτε από το υστέρημα του φτωχού που θα ανάψει το κεράκι του, άλλοτε από τη δωρεά του πλούσιου που θα δωρίσει στην ενορία του ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα· ο καλός ο μύλος, όλα τα αλέθει.

Είναι άραγε αυτός, ο υψηλός τζίρος, ο κύριος λόγος που θα μουδιάσει το χέρι του εισαγγελέα, εάν και όποτε θελήσει να το απλώσει πάνω στη χρόνια – εγγενή, θα λέγαμε – εκκλησιαστική παραβατικότητα υπό τη λεοντή των «θαυμάτων» ή/και θα σταματήσει να «σκαλίζει» προτού φθάσει το μαχαίρι στο κόκαλο; Είναι λόγος, αλλά δεν είναι ο κύριος: ενίοτε οι εισαγγελείς δεν διστάζουν να θίξουν και ισχυρότερα οικονομικά συμφέροντα από τα συμφέροντα της Εκκλησίας, έστω και αν – σε κάποιες χώρες, πιο βάρβαρες – το πληρώνουν με τη ζωή τους. Ο κύριος λόγος εντοπίζεται αλλού: η πανίσχυρη, οριζόντια, κυριολεκτικά ακλόνητη διαπλοκή των πολιτικών μας με την Εκκλησία. Στην πραγματικότητα, κανένα κόμμα δεν θέλησε ποτέ να έρθει σε ρήξη με την κότα που πάντοτε στην ώρα της, την ημέρα των εκλογών, γεννάει χρυσά αβγά. Οπως θα μας έλεγε και ο Σπύρος Καλογήρου με το λυπημένο βλέμμα δαρμένου σκύλου: «Είναι πολλές οι ψήφοι, Αρη».