Η ατζέντα του Ερντογάν, το τουρκικό παρακράτος και η Αθήνα

«Ne korkutunuz be». «Τι φοβηθήκατε βρε», διερωτάται η αρθρογράφος της Σαμπάχ Σεμπνέμ Μπουρσαλί, σε ένα σχόλιο που ξεχειλίζει από ειρωνεία. Και απειλές. Αφορμή ο χάρτης που δώρισαν οι «Γκρίζοι Λύκοι» στον πρόεδρο του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ) και ακροδεξιό εταίρο του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που σύμφωνα με τον φιλοκυβερνητικό Τύπο της γείτονος έκανε την Ελλάδα να τρέμει. Η Ελλάδα που κατά τη Σαμπάχ «τρομάζει ακόμα και με ένα χάρτη» και ως εκ τούτου ξέρει τι θα της συμβεί αν συνεχίσει να εξοπλίζει τα νησιά…

Στο ίδιο πνεύμα και το σχόλιο του αρθρογράφου της εθνικιστικής – φιλοκυβερνητικής επίσης – εφημερίδας Γενί Σαφάκ, με τη σημείωση ότι «ο Μπαχτσελί ενημερώνει την Ελλάδα, το κακομαθημένο παιδί της Δύσης, τι θα τους συμβεί μία D Day»…

Διαβάστε επίσης: Μητσοτάκης: Καλεί τον Ερντογάν να απαντήσει για τον χάρτη Μπαχτσελί

Το παιχνίδι

Επί του παρόντος η τουρκική ηγεσία δεν δείχνει διάθεση να κλιμακώσει την ένταση στο πεδίο. Της αρκεί να «παίζει μπάλα» μέσω εμπρηστικών δηλώσεων και δημοσιευμάτων που παραπέμπουν σε πολεμική ρητορική.

Το παιχνίδι του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μέσω του ακροδεξιού του εταίρου, που ξέρει πώς να κάνει τη «βρώμικη δουλειά» και το αποδεικνύει, μέχρι στιγμής είναι ασφαλές.

Ο ίδιος δείχνει να έχει κάνει ένα βήμα πίσω μετά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη. Αφού φυσικά επανέλαβε για μία τελευταία φορά τις προθέσεις του και ξεκαθάρισε ότι αν η Ελλάδα δεν βάλει μυαλό, επιμένει στο «Μητσοτάκης γιοκ».

Ένα βήμα πίσω

Τώρα επιλέγει να κάνει ένα βήμα πίσω. Να βγει από το κάδρο. Αλλά η ένταση πρέπει να διατηρηθεί στη ρητορική. Και αυτή τη δουλειά έχει αναλάβει να κάνει ο Μπαχτσελί.

Ο Μπαχτσελί είναι εταίρος του Ερντογάν, αλλά δεν δεσμεύεται – ή καλύτερα συμφέρει να θεωρεί ότι δεν δεσμεύεται – από τα όσα συμφωνεί ο τούρκος πρόεδρος στο εξωτερικό. Έχει την ελευθερία να διατυπώνει τη δική του ατζέντα και να χειραγωγεί το δικό του κοινό.

Η ατζέντα

Οι ακραίες δηλώσεις εναντίον της Ελλάδας, ακόμα και αν δεν έχουν τόσο μεγάλη απήχηση – όπως ισχυρίζονται τούρκοι δημοσιογράφοι – στο εσωτερικό της χώρας, μετράει πολύ περισσότερο το ότι αυτές εμφανίζονται στα ελληνικά ΜΜΕ. Η αίσθηση του ότι τρομοκρατείς το γείτονα. Ότι μπορείς να επιβάλεις την ατζέντα γίνεται ένα επιπλέον όπλο προπαγάνδας στα χέρια του Ερντογάν. Ενώ το blame game εναντίον της Αθήνα και των ελλήνων πολιτικών ενισχύεται κάθε μέρα, ακόμα και με αντιστροφή της πραγματικότητας. Κάθε δήλωση επιχειρείται να αξιοποιηθεί. Με φόντο και την κατάσταση της οικονομίας στο εσωτερικό της Τουρκίας.

Η μόνιμη επωδός της Αθήνας είναι ότι δεν θα παρασυρθεί στην ρητορική της Τουρκίας. Τουλάχιστον επισήμως. Ωστόσο η ατζέντα που επιβάλλει η Άγκυρα κυριαρχεί και προκαλεί ανησυχία και στην Ελλάδα. Με κάποιους κύκλους να επιδιώκουν να το αξιοποιήσουν και ενόψει εκλογών.

Ο χάρτης των Γκρίζων Λύκων

Ο «χάρτης Μπαχτσελί» – στην πραγματικότητα ο χάρτης των Γκρίζων Λύκων, που υιοθέτησε ο Μπαχτσελί – είχε και ένα ποιοτικό χαρακτηριστικό αναβάθμισης των προκλήσεων. Συμπεριέλαβε στην τουρκική επικράτεια, τόσο τα μισά νησιά του Αιγαίου όσο και την Κρήτη.

Και ενέπλεξε και επισήμως στην ένταση το τουρκικό παρακράτος. Μέρος του οποίου είναι διαχρονικά οι Γκρίζοι Λύκοι, έστω και αν στην ιστοσελίδα τους δηλώνουν Ίδρυμα Παιδείας και Πολιτισμού. Μία οργάνωση με παρακλάδια στο εξωτερικό και βαθιές ρίζες στο «βαθύ κράτος» της Τουρκίας.

Το παρακράτος μπαίνει στο κάδρο

Και το ερώτημα που τίθεται πλέον είναι αν μπαίνει και αυτό το όπλο στο τραπέζι της έντασης. Και αν και πώς τελικά ο Ερντογάν θα το χρησιμοποιήσει. Άλλωστε στην ιστορία το τουρκικό παρακράτος έχει παίξει το δικό του ξεχωριστό ρόλο στις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας. Αξιοποιώντας την κάθε περίοδο. Και ρυθμίζοντας την ένταση. Φτάνοντας μέχρι και σε εγκλήματα. Μαζικά ή μεμονωμένα.

Με τη ρητορική να χαρακτηρίζεται – πάντως – πολεμική, την ένταση να μην εκτονώνεται και τα κανάλια διαλόγου να έχουν σφραγίσει η περιοχή μοιάζει με καζάνι που βράζει. Με την τουρκική αντιπολίτευση να παίρνει σύσσωμη σχεδόν, θέσεις πιο επιθετικές από τον Ερντογάν και να τον «υποχρεώνει» σε μηδενικές υποχωρήσεις. Εάν υποθέταμε ότι είχε τέτοια πρόθεση.

Ο ρόλος των εταίρων και συμμάχων

Σημαντικός και ο ρόλος εταίρων και συμμάχων της Ελλάδας. Καθώς οι τεκτονικές γεωπολιτικές αλλαγές που προκαλεί η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ξεκινώντας μία νέα περίοδο Ψυχρού Πολέμου, με τη Δύση να αναζητά εναγωνίως την εναλλακτική και για την ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία, η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και τα Βαλκάνια αναμένεται να βρεθούν στο επίκεντρο πιέσεων για σύναψη σειράς συμφωνιών με επίκεντρο την ενέργεια.

Συμφωνιών που όλοι συμφωνούν ότι «πρέπει» να περιλαμβάνουν την Τουρκία. Χωρίς να εξηγούν με τι όρους. Και όλους τελικά να επιφυλάσσονται να καταδικάσουν επί του πρακτέου τον αναθεωρητισμό του Ερντογάν, πλάι στον αναθεωρητισμό του Πούτιν και να περιορίζονται σε ανώδυνες παραινέσεις. Βγαίνοντας απλά για λίγο από τη λογική των ίσων αποστάσεων. Κανείς άλλωστε δεν πρέπει να ξεχνά τις ικανότητες του Ερντογάν στο διπλωματικό παζάρι. Τις απέδειξε άλλωστε απέναντι στην Σουηδία και τη Φινλανδία.