Οι συστάσεις για εμβολιασμό με τέταρτη δόση έχουν ήδη δοθεί σε αρκετές χώρες, ειδικά για τις πλέον ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Αρκετοί, ωστόσο, ανάμεσά τους και επιστήμονες, αμφισβητούν το εάν και κατά πόσο αυτή μπορεί να αποδειχθεί αποτελεσματική, τουλάχιστον σε σύγκριση με τις προηγούμενες.

Μοιάζουν δε να προκρίνουν τη χορήγηση ενός αποκαλούμενου «διδύναμου» εμβολίου, όπως αυτά (τύπου mRNA) που έχουν εδώ και καιρό ανακοινώσει ότι παρασκευάζουν τόσο η κοινοπραξία Pfizer/BioNTech όσο και η Moderna – με την ελπίδα η μαζική χορήγησή του να αρχίσει κάποια στιγμή το φθινόπωρο.

«Οποιο διδύναμο εμβόλιο και αν είναι διαθέσιμο θα είναι καλό. Θα είναι σίγουρα καλύτερο από τα υπάρχοντα εμβόλια», δήλωσε χαρακτηριστικά κατά διάρκεια ακρόασης στην Ευρωβουλή ο Πιερ Ντελσό, διευθυντής της ευρωπαϊκής Αρχής η οποία είναι υπεύθυνη για την προετοιμασία και την αντιμετώπιση υγειονομικών καταστάσεων έκτακτης ανάγκης. Με την εκτίμηση αυτή φαίνεται δε πως συμφωνούν τόσο η αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) όσο και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Φαρμάκων (ΕΜΑ). Αλλωστε, ο συνδυασμός πολλών στελεχών ενός ιού σε εμβόλια δεν είναι κάτι νέο, όπως έχει αποδειχθεί και στην περίπτωση της γρίπης.

«Πιστεύω ότι αυτό είναι το μέλλον. Στόχος των ανθρώπων είναι να έχουν διαθέσιμο ένα εμβόλιο για γενική χρήση», σημείωσε η Τάνια Ουότς, ανοσιολόγος και καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο του Τορόντο. «Με τη γρίπη, αναμειγνύουμε τρία ή τέσσερα διαφορετικά στελέχη. Με τα εμβόλια RNA τα πράγματα είναι πολύ εύκολα και μπορούμε θεωρητικά να έχουμε δέκα», πρόσθεσε η ίδια.

Αβεβαιότητα

Στην πραγματικότητα, όμως, υπάρχουν κάποια προβλήματα που πρέπει να λυθούν προτού γίνει το επόμενο μεγάλο βήμα. Κι αυτό διότι, για την ώρα, δεν έχει επιτευχθεί συμφωνία αναφορικά με το ποιο στέλεχος της παραλλαγής Ομικρον θα «συντροφεύσει» στη νέα γενιά εμβολίων το αρχικό στέλεχος, το οποίο είχε εντοπιστεί στην κινεζική Ουχάν στα τέλη του 2019.

Ταυτόχρονα, όπως είπε και ο Σ. Τσιόδρας σε επιτροπή της Ευρωβουλής, ο ιός εξελίσσεται και δεν αποκλείεται να δούμε νέες παραλλαγές, πέρα από τις πέντε που υπάρχουν σήμερα – εκτίμηση με την οποία είχε συμφωνήσει πρόσφατα και η Κάντα Σουμπαράο, που εκπροσώπησε τον ΠΟΥ σε σχετικά διάσκεψη της FDA και υπογράμμισε τη δυσκολία στην επιλογή, δεδομένης της αβεβαιότητας όσον αφορά την εξέλιξη του ιού.

Σημειώνεται πως πέρα από το αρχικό στέλεχος, τρεις είναι κυρίως οι υποπαραλλαγές της Ομικρον που εξετάζονται προκειμένου να περιληφθούν στα διδύναμα εμβόλια: η ΒΑ.1 και οι ΒΑ.4 – ΒΑ.5 (με τις δύο τελευταίες να επεκτείνονται ταχύτατα στις ΗΠΑ, όπως δείχνουν τα πρόσφατα στοιχεία). Πολλά, αναμφίβολα, θα κριθούν από τα αποτελέσματα των κλινικών ερευνών που ήδη διεξάγονται εντατικά και δείχνουν ήδη ενθαρρυντικά αποτελέσματα.

Δεν αποκλείεται, μάλιστα, να γίνει προσπάθεια να παρασκευαστούν διαφορετικοί τύποι «διδύναμων» εμβολίων. Σε αυτή την περίπτωση, το σκεύασμα που θα περιέχει την υποπαραλλαγή ΒΑ.1 θα μπορεί να διατίθεται πιο γρήγορα (ίσως και τον Σεπτέμβριο), καθώς οι δοκιμές και η παραγωγική διαδικασία έχουν προχωρήσει περισσότερο. Αντιθέτως, τα εμβόλια που θα περιλαμβάνουν τις BA.4 kai BA.5 θα καθυστερεί περίπου κατά έναν μήνα.

Headlines