Δικαστήριο μιας φλούδας: H μπανάνα του Maurizio Cattelan αντιμετωπίζει νέα διαμάχη

Η διχαστική μπανάνα του Maurizio Cattelan βρίσκεται και πάλι στην επικαιρότητα. Το φρούτο αξίας 120.000 δολαρίων, που πρωτοκολλήθηκε στον τοίχο της Art Basel του Μαϊάμι το 2019, βρίσκεται από τότε σε μια ολισθηρή πορεία, τυλιγμένο σε ένα σωρό αντιπαραθέσεις που κυμαίνονται από συνωμοσίες για τον Epstein, μέχρι πράξεις performance art και βανδαλισμούς (κάποιος το έφαγε lol). Η τελευταία πράξη, ωστόσο, το βλέπει στο επίκεντρο μιας νέας νομικής διαμάχης, με έναν άλλο καλλιτέχνη να ισχυρίζεται ότι ο Cattelan έκλεψε την πρωτοποριακή ιδέα του να κολλήσει μια μπανάνα σε έναν τοίχο.

Σε περίπτωση που δεν έχετε ενημερωθεί πλήρως για το έπος της μπανάνας, μια γρήγορη ενημέρωση: Το Comedian (2019) του Cattelan εμφανίζεται ουσιαστικά ως μια πραγματική μπανάνα και μια λωρίδα μονωτικής ταινίας, αλλά το εννοιολογικό έργο τέχνης αποτελείται στην πραγματικότητα από ένα πιστοποιητικό αυθεντικότητας και οδηγίες εγκατάστασης, οι οποίες υπαγορεύουν πώς πρέπει να εμφανίζεται σωστά η εν λόγω μπανάνα.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Maurizio Cattelan’s banana (@cattelanbanana)

Αφού δύο εκδόσεις του έργου πουλήθηκαν για 120.000 δολάρια στην Art Basel του Μαϊάμι, το Comedian έκανε τον Cattelan τον πιο πολυσυζητημένο σταρ της έκθεσης τέχνης εκείνης της χρονιάς, τραβώντας ακόμη μεγαλύτερη προσοχή όταν ο καλλιτέχνης performance, David Datuna, το άρπαξε από τον τοίχο και το έφαγε. («Είναι πολύ νόστιμη», είπε). Ως αποτέλεσμα, η μπανάνα αφαιρέθηκε και ένας άλλος καλλιτέχνης-βάνδαλος αποφάσισε ότι ο άδειος τοίχος ήταν ώριμος για μια νέα καλλιτεχνική δήλωση, γράφοντας: «Ο Epstien δεν αυτοκτόνησε» στο περίπτερο της γκαλερί Perrotin.

• Διαβάστε ακόμα: H μπανάνα του Maurizio Cattelan κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος στην αγορά τέχνης

Ευτυχώς, ο Cattelan φαίνεται να είναι αρκετά σκληρόπετσος, και οι δύο γλίτωσαν από οποιαδήποτε ποινική δίωξη. Εν τω μεταξύ, το έργο του με τις μπανάνες κατέληξε επίσης στην αξιόλογη συλλογή του Guggenheim, ενώ ο Damien Hirst αναγκάστηκε να δημιουργήσει το δικό του, αφού του είπαν ότι δεν του επιτρέπεται να αγοράσει ένα.

Ο ίδιος ο Cattelan βρίσκεται τώρα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, ωστόσο, καθώς ο καλλιτέχνης Joe Morford, με έδρα την Καλιφόρνια, έλαβε άδεια να τον προσαγάγει στα δικαστήρια για υποτιθέμενη λογοκλοπή. Προφανώς, ο διάσημος καλλιτέχνης έκλεψε την ιδέα από το έργο του Morford Banana and Orange του 2000, το οποίο, για να είμαστε δίκαιοι, διαθέτει μια πολύ παρόμοια ιδέα: μια μπανάνα και ένα πορτοκάλι κολλημένα σε πράσινο φόντο με ασημένια μονωτική ταινία.

«Το έκανα αυτό το 2000. Αλλά κάποιος τύπος κλέβει το σκουπίδι μου και το πλασάρει για 120 χιλιάδες+ το 2019», έγραψε ο Morford μετά το φιάσκο της Art Basel, κίτρινος από φθόνο.

Σύμφωνα με έναν ομοσπονδιακό δικαστή στη Νότια Περιφέρεια της Φλόριντα, ο Morford μπορεί να έχει δίκιο. Ο δικαστής σημειώνει ότι «ισχυρίζεται επαρκώς ότι υπάρχει ομοιότητα στα (λίγα) προστατευόμενα στοιχεία» για να προχωρήσει η υπόθεση. Φυσικά, αυτό εξαρτάται επίσης από το αν το δικαστήριο θεωρεί ότι το έργο Comedian είναι ένα πρωτότυπο έργο τέχνης, αντί για ένα απλό κομμάτι φρούτου κολλημένο σε έναν τοίχο, κάτι που προφανώς ισχύει, χάρη στην «παράλογη και φαρσική φύση» του, η οποία πληροί τον «ελάχιστο βαθμό δημιουργικότητας».

Εάν η φρουτώδης διαμάχη φτάσει στο δικαστήριο, η νομική αντιπαράθεση θα λάβει χώρα στο Μαϊάμι, όπου (σύμφωνα με το CNN), ο δικαστής Robert N. Scola Jr. έχει ήδη απορρίψει την αίτηση του Cattelan να μην εκδικαστεί η υπόθεση. Ο Morford ζητά αποζημίωση άνω των 390.000 δολαρίων – το συνολικό κόστος των τριών εκδόσεων του έργου Comedian που πούλησε ο Cattelan – συν τα έξοδα της δίκης.

«Ευτυχώς για το Δικαστήριο, το ερώτημα αν μια μπανάνα κολλημένη σε έναν τοίχο μπορεί να είναι τέχνη είναι περισσότερο ένα μεταφυσικό ερώτημα», δήλωσε ο δικαστής Scola στην απόφασή του. «Αλλά το νομικό ερώτημα ενώπιον του Δικαστηρίου μπορεί να είναι εξίσου δύσκολο – είναι επαρκείς οι ισχυρισμοί του Morford ότι η μπανάνα του Cattelan αντέγραψε τη δική του μπανάνα;».

Αυτό μένει να το δούμε. Θα είναι επίσης ενδιαφέρον να δούμε αν ο Morford θα λάβει την αποζημίωση που ζητά, λαμβάνοντας υπόψη το πολύ χαμηλότερο καλλιτεχνικό προφίλ του από τον Maurizio Cattelan (άλλωστε, κανείς δεν ενδιαφέρθηκε για την μπανάνα του το 2000). Ίσως οι δύο καλλιτέχνες να βρουν έναν τρόπο να μοιραστούν τα κέρδη – μια μοιρασμένη μπανάνα, αν θέλετε.