Δεν μπορεί να μην μπει κάποιος στον πειρασμό να αναρωτηθεί: αν σε αυτό το περιβάλλον με πληθωρισμό που τείνει προς το διψήφιο ποσοστό, η οικονομία καταγράφει ανάπτυξη με ρυθμό τουλάχιστον 4%, πόσο θα έφτανε χωρίς όλες αυτές τις επιβαρύνσεις που χτυπούν την τσέπη μας;

Η αλήθεια είναι ότι όταν ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία, μόνο «μαύρες σκέψεις» μπορούσαν να γίνουν για την πορεία της οικονομίας. Τα πάντα άλλαξαν στις εκτιμήσεις όταν έγινε σαφής η συμβολή δύο παραγόντων: της πορείας του τουρισμού και της εκταμίευσης των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης. Κανένα από τα δύο δεν έτρεξε στον μέγιστο βαθμό τυχαία, αλλά η αλήθεια είναι ότι όλοι εκπλαγήκαμε από την ικανότητα των ανθρώπων που έτρεξαν το Ταμείο Ανάκαμψης, όχι μόνο να βρουν ώριμα έργα που θα φέρουν γρήγορες απορροφήσεις, αλλά και ότι ξεπεράστηκε η κρατική γραφειοκρατία που συνοδεύει συνήθως τέτοιου είδους προγράμματα.

Μπορεί η Κομισιόν να εκτιμά ότι η επίδραση του υψηλότερου πληθωρισμού και της συνακόλουθης συμπίεσης του διαθέσιμου εισοδήματος θα φανεί προς το τέλος του έτους ή στις αρχές του επόμενου, το επίτευγμα είναι μοναδικό. Μπορεί επίσης να αναμένει επιβράδυνση των εξαγωγών, λόγω του αρνητικού διεθνούς κλίματος, ωστόσο καταγράφει μια πιο δυνητικά θετική δυναμική της αγοράς εργασίας, που θα μπορούσε να προσφέρει ισχυρότερη στήριξη στο εισόδημα των νοικοκυριών και ως εκ τούτου στην ιδιωτική κατανάλωση στο μέλλον. Ισως από τις σπάνιες φορές που η ελληνική οικονομία κερδίζει πόντους αθροιστικά από τις επενδύσεις (Ταμείο Ανάκαμψης) και την άνοδο των αμοιβών, τα τελευταία χρόνια.

Την ίδια στιγμή, για τις περισσότερες χώρες της ζώνης του ευρώ, προβλέπει σημαντική επιβράδυνση και σε κάποια σενάρια ύφεση στην οικονομία τους. Για την Ελλάδα το 3,5%, το έκανε 4%. Σχεδόν μία μονάδα πάνω και από τις προβλέψεις της κυβέρνησης (3,1%). Προφανώς το ότι συνοδεύεται και από μια αύξηση του πληθωρισμού στο 8,9% από 6,3% που προέβλεπε τον Μάιο, δημιουργεί προβληματισμό. Αλλά η ανοδική τάση είναι παρόμοια σε όλη σχεδόν την Ευρώπη. Το πρόβλημα είναι κοινό. Το θέμα είναι πώς αντιμετωπίζεις ένα «βουνό» σαν τον πληθωρισμό που βιώνουμε. Συνήθως την περίοδο των ανατιμήσεων διαδέχεται μια περίοδος ύφεσης στην οικονομία. Αυτή είναι η πιο συνηθισμένη συνέπεια, ο πιο συνηθισμένος τρόπος αντίδρασης.

Υπάρχει και ένας διαφορετικός τρόπος, πολύ πιο ήπιος, να αντεπεξέλθει μια οικονομία ενός πληθωριστικού περιβάλλοντος. Ο όρος λέγεται boomflation (αναπτυξιο-πληθωρισμός) και πρόκειται για έναν συνδυασμό ταχείας ανάπτυξης και θερμού πληθωρισμού.

Μπορεί να μην είναι το ιδανικό αποτέλεσμα για μια οικονομία, ειδικά με τη δυναμική που έβγαλε το 2021 η ελληνική, ωστόσο υπερπηδά τον σκόπελο μιας περιττής ύφεσης.

Ο συνδυασμός των δύο – υψηλή ανάπτυξη με υψηλό πληθωρισμό – δείχνει και κάτι άλλο, εντυπωσιακή προσαρμοστικότητα σε δύσκολους καιρούς. Δεν παύει ωστόσο να μη μας βάζει σε σκέψεις πόσο κοντά στο διψήφιο ποσοστό θα βρισκόταν ο φετινός ρυθμός ανάπτυξης σε περίπτωση που δεν βιώναμε τις ενεργειακές και άλλες επιπλοκές της ακρίβειας στην οικονομία μας.

Headlines