Ασκήσεις διπολισμού

Η αποτίμηση έχει ήδη ξεκινήσει σε όλα τα επιτελεία. Η παράταση του εκλογικού ορίζοντα ευνοεί τον διπολισμό – κι ακόμη περισσότερο τον υπηρετούν οι δεύτερες κάλπες. Στη βάση αυτή αναδεικνύονται και τα νέα διλήμματα, που σε αυτή τη φάση έχουν να κάνουν με το «ύφος και ήθος» της εξουσίας, πριν εισέλθει η αντιπαράθεση στην αποτελεσματικότερη πολιτική διαχείριση. Αυτό το κεφάλαιο θα ανοίξει στις αρχές του 2023, όταν τα νέα οικονομικά μέτρα θα μπορούν να μετρηθούν και μέσα στα οικογενειακά πορτοφόλια. Η αύξηση των συντάξεων για πρώτη φορά μετά τα πέτρινα χρόνια του μνημονίου, όπως και η γενική κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, προεξοφλείται ότι θα αφήσουν βαθύ αποτύπωμα.

Τα ευρωπαϊκά κονδύλια, εξάλλου, που θα αρχίσουν να τρέχουν πριν από τις χριστουγεννιάτικες γιορτές από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, μπορούν να τροφοδοτήσουν ένα νέο κλίμα και να εξελιχθούν σε πολλαπλασιαστή θετικής ενέργειας. Ο σκληρός χειμώνας που φοβούνται πολλοί και στο κυβερνητικό επιτελείο, μπορεί να μην αποδειχθεί εν τέλει τόσο σκληρός. Είναι η ανάγνωση που κάνει και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, έστω κι αν διαβεβαιώνει ότι είναι διατεθειμένος να αναλάβει το πολιτικό κόστος μιας βαρυχειμωνιάς, προκειμένου να διασφαλίσει την επιστροφή σε μια θεσμική και πολιτική κανονικότητα.

Στο τρίγωνο Μαξίμου – Κουμουνδούρου – Χαριλάου Τρικούπη είναι προφανές ότι η μάχη με τον χρόνο δεν θα δοθεί με τους ίδιους όρους. Η έκρηξη Μητσοτάκη στη Βουλή κατέστησε σαφές ότι δεν αφήσει τίποτα ασχολίαστο από τις συριζαϊκές εκτροπές και παρασπονδίες, κεντρικές ή μεμονωμένες. Για την γκέλα Βερναρδάκη στο Μαξίμου ήταν έτοιμοι από καιρό – και εάν δεν ήταν αυτός, θα ήταν κάποιος άλλος. Λόγω συγκυρίας, ο βουλευτής της Α΄ Αθήνας διευκόλυνε περισσότερο, καθώς έγινε καύσιμη ύλη στην αντιπαράθεση για τις αλλαγές στα ΑΕΙ. Ο Τσίπρας απέφυγε τη μονομαχία στη Βουλή, μόνον και μόνον γιατί αντιλαμβανόταν ότι θα ανέβαινε στο βήμα μετά τον Μητσοτάκη, απολογούμενος. Ο Θύμιος Λυμπερόπουλος επιστρατεύθηκε για να σωθούν κάπως τα προσχήματα.

Η περίπτωση Βερναρδάκη, ωστόσο, αναδεικνύει ακόμη ένα βασικό πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς οι προσωπικές στρατηγικές θα αποτελέσουν μια μεγάλη χειμωνιάτικη παγίδα. Συντονισμός των βουλευτών που αγωνιούν για την επανεκλογή τους, δεν υπάρχει από την Κουμουνδούρου. Και η απειλή της διαγραφής στα εκτροχιασμένα στελέχη, αποτελεί μέτρο κατόπιν εορτής που ανοίγει μεγαλύτερες εσωκομματικές πληγές. Προχθές ο Βερναρδάκης ανακάλεσε και διασώθηκε, νωρίτερα ο Κουρουμπλής είχε επιμείνει και βρέθηκε στην έξοδο. Το ενδιαφέρον από τη μεταχρονολογημένη παρέμβαση του Τσίπρα στη Βουλή, ωστόσο, κρύβεται στους τόνους που επέλεξε να ακολουθήσει. Η εικόνα ότι απευθύνεται σε ένα μεγαλύτερο κοινό με ένα «νέο κόμμα», θα έχει συνέχεια. Ακόμη και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ απορούσαν γιατί ο αρχηγός τους απέφυγε να ξιφουλκήσει κατά του Αγγελου Συρίγου, που προσφερόταν για αντιπερισπασμούς. Αλλά η εξήγηση δεν βρίσκεται στα μειωμένα αντανακλαστικά, έχει να κάνει πρωτίστως με μία στροφή του Τσίπρα, ο οποίος θα επιδιώξει τους προσεχείς μήνες να καταγραφεί ως θεσμικός παράγοντας που απεκδύεται την τοξικότητα.

Στο νέο εκλογικό χρονοδιάγραμμα, το σπριντ δεν έχει νόημα. Είναι ο αγώνας αντοχής που μπορεί να μεταβάλλει τα δεδομένα. Το μπρα ντε φερ του νέου διπολισμού δεν θα δοθεί με τους όρους του πρόσφατου παρελθόντος. Ο Μητσοτάκης εστιάζει στον «εκτσογλανισμό της πολιτικής» και ο Τσίπρας ανακαλύπτει τη συνταγή του ήπιου πολιτικού κλίματος, με την εκατέρωθεν βεβαιότητα ότι οι δικές τους δεξαμενές είναι στεγανοποιημένες, σε αντίθεση με τη ρευστότητα του ενδιάμεσου χώρου. Με το ΠΑΣΟΚ να κινείται σε διψήφια ποσοστά, είναι οι δεξαμενές της Χαριλάου Τρικούπη που επιτρέπουν τους επόμενους μήνες σχέδια για διαρροές – που θα μπορούσαν να καλύψουν τυχόν κυβερνητικές απώλειες σε έναν δύσκολο χειμώνα ή να ευνοήσουν τη διαμόρφωση ενός αντικυβερνητικού μετώπου. Υπό αυτή την έννοια, ο Νίκος Ανδρουλάκης μπορεί να αποτελέσει τον ρυθμιστή και στο προεκλογικό σκηνικό, όχι μόνον όταν κλείσουν οι κάλπες.