Το σύνδρομο του Παυσανία

Το δεκαπενταήμερο της δεκαετίας του ’80 ήταν απολαυστικό για τη μέση οικογένεια που τα μέλη της απολάμβαναν το θέρος σε ενοικιαζόμενα δωμάτια με στέγη από λαμαρίνα σε παραθαλάσσιους καλαμιώνες. Και η περιπέτεια ενηλικίωσης των τέκνων τους που έκαναν φιλίες και φλερτ στους θερινούς κινηματογράφους και στις προκυμαίες της παραλίας καταγράφηκε στη συλλογική μνήμη ως ο απώτερος σκοπός των διακοπών.

Ομως, καθώς οι νύχτες του ’90 ξημέρωναν στα κλαμπ της Παραλιακής, η Αθήνα έγινε επίκεντρο και λύση. Και έτσι ποτέ κανείς ξανά δεν αισθάνθηκε την ανάγκη να φύγει μακριά από τη συνοικία του περισσότερο από μία εβδομάδα, παρά μόνο για να δει τους συγγενείς του στο χωριό. Και αφού η ατομικότητα δεν έκανε παραχωρήσεις,  ούτε λόγος να γίνεται για οικογένεια.

Τότε ήταν που τα ταξίδια έγιναν απαραίτητα. Και όσο συχνότερα ετοιμάζονταν οι αποσκευές του παρατεταμένου Σαββατοκύριακου προς μη επαναλαμβανόμενους προορισμούς τόσο ανέβαινε η προσωπική αξία των ανθρώπων που έντυσαν τη ζωή τους με lifestyle και ξέχασαν να δώσουν το κλειδί της σε κάποιον ή κάποια σύντροφο.

Πριν από είκοσι χρόνια το ταξίδι δεν ήταν ακριβώς προνόμιο, ούτε ηρωική πράξη ανήσυχων ερευνητών. Ηταν μια καλοκαιρινή κοινοτοπία μικρής διάρκειας που συνήθως εξελισσόταν στον νησιωτικό αστερισμό των Κυκλάδων. Η επιστροφή από τις διακοπές κατέληγε σε μια φιλική βραδινή συγκέντρωση όπου άρχιζε το μαρτύριο της ταξιδιωτικής αφήγησης. Αυτός ο λεκτικός καταρράκτης με σκοπό τη μεταδοτικότητα του ενθουσιασμού και του οίστρου εκείνων που βρέθηκαν κάπου και δεν είδαν, ούτε άκουσαν τίποτα.

Μέσα από αυτές τις συνθήκες «γεννήθηκαν» οι Παυσανίες του τετραήμερου που θαυμάζουν για τη φωτογένεια στα σέλφι τους τον στείρο ασβεστόλιθο των μνημείων και όχι το ανθρώπινο στοιχείο. Προφανώς υποστηρίζουμε το εγκώμιο της απραξίας των διακοπών γιατί είναι δικαίωμα. Αλλά διαφορετικά, όπως σημείωνε ο χιουμορίστας συγγραφέας Εντουαρντ Ντάλμπεργκ, «όταν κάποιος συνειδητοποιεί πως η ζωή του δεν έχει πλέον νόημα, είτε αυτοκτονεί είτε το ρίχνει στα ταξίδια».