ΗΠΑ: Ο «σκοτεινός» Στιβ Μπάνον και η δίκη του τραμπισμού

Το ονόμασαν τότε «κέντρο διοίκησης». Σε δωμάτια και σουίτες του  ξενοδοχείου Γουίλαρντ στην Ουάσιγκτον, σε απόσταση μόλις ενός οικοδομικού τετραγώνου από τον Λευκό Οίκο, ορισμένοι από τους πιο έμπιστους συνεργάτες του Ντόναλντ Τραμπ εργάζονταν νυχθημερόν τον Ιανουάριο του 2021 με ένα και μόνο στόχο: την ανατροπή του αποτελέσματος των προεδρικών εκλογών του 2020.

Μεταξύ αυτών που συμμετείχαν στον σχεδιασμό, αναφέρει η 26σέλιδη έκθεση της διακομματικής ειδικής εξεταστικής επιτροπής της Βουλής των Αντιπροσώπων, ήταν και ο πρώην προεδρικός σύμβουλος Στιβ Μπάνον.

• Διαβάστε επίσης: ΗΠΑ: Επιστολή «βόμβα» για το Καπιτώλιο – Με άνωθεν εντολή διαγράφηκαν αρχεία – Ο ρόλος του Τραμπ 

«Ο κ. Μπάνον ήταν στο Γουίλαρντ στις 6 Ιανουαρίου» και είχε «λεπτομερή γνώση» των «προσπαθειών του Τραμπ να πουλήσει σε εκατομμύρια Αμερικανούς την απάτη ότι τους έκλεψαν τις εκλογές», είχε αναφέρει στην εναρκτήρια τοποθέτησή της η αντιπρόεδρος της επιτροπής, Λιζ Τσέινι, Ρεπουμπλικανή βουλευτής και κόρη του πρώην αντιπροέδρου των ΗΠΑ.

Μεταξύ άλλων, επικαλέστηκε ένα σχόλιο του Μπάνον στο podcast του, το «War Room», στις 5 του περσινού Ιανουαρίου. «Η κόλαση θα ξεσπάσει αύριο», είχε πει.

Όπερ και εγένετο την επόμενη ημέρα, με τη αιματηρή εξέγερση και εισβολή ενός φανατισμένου όχλου στο Καπιτώλιο, την ώρα που ήταν σε εξέλιξη η διαδικασία επικύρωσης της εκλογής του Τζο Μπάιντεν στην προεδρία των ΗΠΑ.

• Διαβάστε επίσης: ΗΠΑ: Ο Τζο Μπάιντεν, οι εκλογές και το ταμπού της ηλικίας 

Μήνες μετά και για πολύ καιρό ο Στιβ Μπάνον αγνοούσε την κλήτευσή του να παραδώσει τα αρχεία του και να καταθέσει ενώπιον της ειδικής εξεταστικής επιτροπής.

Τον περασμένο Νοέμβριο του ασκήθηκε ποινική δίωξη για «εγκληματική καταφρόνηση» του νομοθετικού σώματος. Κατηγορίες που επισύρουν ποινή φυλάκισης έως και ένα χρόνο.

Η ομοσπονδιακή δίκη του Μπάνον άρχισε τυπικά την περασμένη Δευτέρα με την επιλογή ενόρκων. Την Τετάρτη, μέσα σε δύο ημέρες ακροάσεων κιόλας, η εισαγγελία ολοκλήρωσε την παρουσίαση της υπόθεσή της, καλώντας μόλις δύο μάρτυρες κατηγορίας: την επικεφαλής σύμβουλο της ειδικής εξεταστικής επιτροπής και έναν  ειδικό πράκτορα του FBI.

Έξω από το δικαστικό μέγαρο, ενώπιον υποστηρικτών του, ο Μπάνον επανέλαβε αμετανότητος ότι ο Τραμπ κέρδισε τις εκλογές του 2020. Χαρακτήρισε τον πρόεδρο Μπάιντεν παράνομο. Και επιτέθηκε φραστικά στη διακομματική εξεταστική επιτροπή, χαρακτηρίζοντας το έργο της «δίκη σόου».

Αμερικανικά ΜΜΕ ωστόσο αναφέρονται στη δική του δίκη ως την πρώτη του τραμπισμού, που ο ίδιος πιστά πρεσβεύει.

Ελιγμοί σε στενά περιθώρια

Εδώ και μήνες οι δικηγόροι του Μπάνον υποστήριζαν ότι ο πελάτης τους δεν θα συνεργαζόταν με την εξεταστική επιτροπή της Βουλής των Αντιπροσώπων «μέχρι να επιλυθεί δικαστικά η αξίωση του Τραμπ για το εκτελεστικό προνόμιο»: μια νομική αρχή περί υπηρεσιακού απορρήτου για ευαίσθητες επικοινωνίες τη αμερικανικής προεδρίας.

Από τον περασμένο Ιανουάριο ωστόσο το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ άνοιξε τον το δρόμο για να παραδοθούν τα επίσημα αρχεία του Λευκού Οίκου για τις επικοινωνίες και τις επαφές του Ντόναλντ Τραμπ την 6η Ιανουαρίου 2021.

Ειδικά δε για την περίπτωση του Μπάνον, που είχε απολυθεί από το 2017 από τον Λευκό Οίκο, η εξεταστική επιτροπή υπογραμμίζει ότι το εκτελεστικό προνόμιο δεν μπορούσε εξ αρχής να τον καλύπτει. Κατά τα έκτροπα της 6ης Ιανουαρίου -τα οποία ερευνά- «ήταν ιδιώτης και όχι μέλος της κυβέρνησης Τραμπ» τονίζει στην έκθεσή της.

Τούτων λεχθέντων, μια εβδομάδα πριν αρχίσει η δίκη οι συνήγοροι του Μπάνον ζήτησαν να καθυστερήσει η έναρξη της ακροαματικής διαδικασίας ως τον Οκτώβριο.

Το επιχείρημά τους ήταν ότι δεν ήθελαν να συμπέσει με τις δημόσιες ακροάσεις της εξεταστικής επιτροπής της Βουλής των Αντιπροσώπων, που θα προκαταβάλλουν τους ενόρκους. Το αίτημα απορρίφθηκε.

Σχεδόν ταυτόχρονα, επίσης στο… παρά ένα,  έγινε γνωστό ότι ο Τραμπ παρατείται από το εκτελεστικό προνόμιο στην περίπτωση του Μπάνον, πυροδοτώντας πλήθος σεναρίων για τις σχέσεις και τις προθέσεις των νομικών ομάδων των δύο ανδρών.

Αίφνης ο κατηγορούμενος δήλωσε πρόθυμος να καταθέσει τελικά στην εξεταστική επιτροπή. Οι εισαγγελείς απέρριψαν την πρόταση ως ακόμη μια προσπάθεια του Μπάνον να αποφύγει τη δίκη και «να λογοδοτήσει».

Κατά την κατάθεσή της πάντως ως μάρτυρας κατηγορίας, ο επικεφαλής σύμβουλος της εξεταστικής επιτροπής, Κριστίν Άμερλινγκ, ανέφερε προς του ενόρκους ότι είναι «πάντα ευπρόσδεκτα έγγραφα και μαρτυρίες»…

Ο «σκοτεινός» μυστικοσύμβουλος

Αν και τυπικά σταμάτησε να εργάζεται στον Λευκό Οίκο προ πενταετίας, η παρασκηνιακή δράση του 68χρονου Στιβ Μπάνον λέγεται και γράφεται ότι ήταν μονίμως ενεργή. Ο ρόλος του στο πολιτικό φαινόμενο Τραμπ ήταν εξάλλου κομβικός.

Επικεφαλής της προεκλογικής εκστρατείας του Αμερικανού μεγιστάνα για την προεδρία το 2016, ήταν για ενάμιση χρόνο προεδρικός σύμβουλος επί στρατηγικών θεμάτων. Πρωτίστως ωστόσο ο Μπάνον θεωρείται ο βασικός ιδεολογικός καθοδηγητής του τραμπισμού.

Η πορεία του, «ομιχλώδης». Ενόσω ήταν αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ τη δεκαετία του ‘80 -με θητεία στον Στόλο του Ειρηνικού, στο Πεντάγωνο και με συμμετοχή στην αποτυχημένη επιχείρηση Eagle Claw για τη διάσωση Αμερικανών κατά τη κρίση ομηρίας στην πρεσβεία των ΗΠΑ στο Ιράν- πήρε πτυχίο στον τομέα της Εθνικής Ασφάλειας και έκανε μεταπτυχιακό μετ’ επαίνων στη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων του Χάρβαρντ.

Μεταπήδησε στον χρηματοπιστωτικό τομέα, δουλεύοντας αρχικά ως τραπεζίτης επενδύσεων στην Goldman Sachs. Έφτιαξε μαζί με άλλους τη δική του επενδυτική τράπεζα, την Bannon & Co., την οποία εξαγόρασε οκτώ χρόνια αργότερα η γαλλική Société Générale.

Μέχρι να περάσει το κατώφλι του Λευκού Οίκου ως σύμβουλος, είχε δουλέψει ως παραγωγός στο Χόλιγουντ. Είχε γίνει συγγραφέας και ιδιοκτήτης του ακροδεξιού ειδησεογραφικού ιστότοπου Breitbart.

Ήταν επίσης μέλος του διοικητικού συμβουλίου και επενδυτής της διαβόητης -πλέον ανενεργής- εταιρείας Cambridge Analytica, γνωστής από το σκάνδαλο παράνομης χρήσης των δεδομένων 50 εκατομμυρίων χρηστών του Facebook για πολιτική μόχλευση, συμπεριλαμβανομένης της προεκλογικής εκστρατείας Τραμπ.

Υπηρετώντας τον τραμπισμό

Αυτοπροσδιοριζόμενος ως «περήφανος χριστιανός σιωνιστής» και «οικονομικός εθνικιστής», ο Στιβ Μπάνον είναι μεταξύ πολλών άλλων πολέμιος της μετανάστευσης, συνομωσιολόγος (με τελευταίο δείγμα γραφής την COVID-19) και αρνητής της κλιματικής αλλαγής.

Στο πρόσωπο του Τραμπ βρήκε τον πολιτικό ενσαρκωτή της ιδιότυπης ακροδεξιάς made in USA, που με ώθηση τη στήριξη της χριστιανικής Δεξιάς και υπέρμαχων της «λευκής υπεροχής» επιχειρεί ουσιαστικά έναν εκφασισμό του πολιτικού συστήματος.

Μετά την αποχώρησή του από τον Λευκό Οίκο μάλιστα ο Μπάνον ανέλαβε την «εξαγωγή» του τραμπισμού στην Ευρώπη, επιχειρώντας να δημιουργήσει ένα ακροδεξιό δίκτυο με την Λέγκα του Σαλβίνι και τα νεοφασιστικά Αδέλφια της Ιταλίας, το γερμανικό AFD, την Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία, την ισπανική ακροδεξιά του Vox και λοιπούς -κυβερνώντες και μη- ομοϊδεάτες σε Ουγγαρία, Πολωνία, Ολλανδία, Βέλγιο και στις σκανδιναβικές χώρες.

Κατά τα λοιπά, το 2019 ήταν προσκεκλημένος ομιλητής στο Athens Democracy Forum.

Έναν χρόνο νωρίτερα είχε διατελέσει άτυπος σύμβουλος στην τότε προεκλογική εκστρατεία του ακροδεξιού Ζαΐρ Μπολσονάρο για την προεδρία της Βραζιλίας.

Στο μεσοδιάστημα, οι σχέσεις του Μπάνον με τον Τραμπ φέρονταν να περνούν από «σαράντα κύματα». Όταν όμως το 2020 συνελήφθη για διαδικτυακή απάτη και ξέπλυμα χρήματος (είχε υπεξαιρέσει  κονδύλια από ειδικό ταμείο δωρεών για την ανέγερση του περιώνυμου τείχους στα σύνορα με το Μεξικό) ο απερχόμενος πρόεδρος φρόντισε να απονείμει χάρη στον πρώην σύμβουλό του. Ήταν από τις τελευταίες πράξεις της ταραχώδους προεδρικής θητείας του.

Παρασκήνιο με φόντο τις κάλπες

Τώρα ο Τραμπ φέρεται να «ζυγίσει» όχι το εάν, αλλά το πότε θα ανακοινώσει νέα υποψηφιότητα για το προεδρικό χρίσμα των Ρεπουμπλικανών για το 2024, καθώς κοντοζυγώνουν οι κρίσιμες ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου που θα κρίνουν εκ νέου τις πολιτικές ισορροπίες το Κογκρέσο.

Από τον περασμένο Οκτώβριο εν τω μεταξύ το δίκτυο NBC έχει αποκαλύψει ότι ο Μπάνον εργάζεται παρασκηνιακά προετοιμάζοντας το έδαφος για την επάνοδο του τραμπισμού στην κεντρική πολιτική σκηνή των ΗΠΑ.

Είχε καλέσε από τότε «δεκάδες πρώην διορισμένους από τον Τραμπ σε πολιτικά πόστα» για να τους πει «λεπτομερώς πώς θα μπορούσαν να βοηθήσουν τον επόμενο Ρεπουμπλικανό πρόεδρο να αναδιαμορφώσει την κυβέρνηση».

Μιλώντας μετέπειτα στο NBC, ο Μπάνον είπε ότι θέλει να υπάρχουν «προεκπαιδευμένες ομάδες, έτοιμες να αναλάβουν ομοσπονδιακές υπηρεσίες».

«Εάν πρόκειται να αναλάβεις το διοικητικό κράτος και να το αποδομήσεις», τόνισε, «πρέπει να προετοιμάσεις τις δυνάμεις κρούσης για να το κάνουν αμέσως».

Περιγράφοντας δε την τότε ομιλία του στους συγκεντρωμένους Ρεπουμπλικανούς, επέλεξε όρους… Αποκάλυψης. «Τους έδωσα», ανέφερε, «φωτιά και θειάφι».