Οι λέξεις είναι πολιτισμός

Μην ξεχνάμε πως οι λέξεις είναι πολιτισμός. Ακόμη και μια λέξη που εκφράζει μια απεχθή ή μισητή έννοια, αφού έχει μορφοποιήσει κάτι που υπάρχει, έχει δώσει υπόσταση σε κάτι που αν δεν το γνωρίζαμε, ενδεχομένως δεν θα μπορούσαμε και να το αντιμετωπίσουμε. Πόσο μάλλον μια λέξη που από συστάσεώς της, ως έννοια, αποδίδει κάτι υψηλό, ευγενικό, σαν ιδεώδες να πούμε. Οπως για παράδειγμα η λέξη «αλληλεγγύη» που, κατά τον Γεώργιο Μπαμπινιώτη, σημαίνει «τη σχέση αμοιβαίας ηθικής ή υλικής στήριξης μεταξύ ατόμων, συνήθως στο πλαίσιο ενός συνόλου, π.χ. οικογένειας, ομάδας, τάξης». Ομως στο θέμα μας. Ακούσαμε πριν από λίγες μέρες τον εκπρόσωπο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ να λέει πως το κόμμα του «ρίχνεται στη μάχη της αλληλεγγύης προκειμένου να βοηθήσει τους πυρόπληκτους». Δεν χρειάζεται να προσπαθήσει πολύ για να θυμηθεί κανείς πως το έναυσμα ώστε η λέξη «μάχη» να χρησιμοποιείται για «ψύλλου πήδημα» εδώ και είκοσι έξι χρόνια υπήρξε ο Ανδρέας Παπανδρέου με το «δίνει μάχη για τη ζωή του». Τώρα τι είδους μάχη είναι αυτή που δίνει κανείς όταν εκείνο που του συμβαίνει δεν το επέλεξε ο ίδιος, αλλά του ήρθε κατακέφαλα, εξ ουρανού, και επομένως δεν μπορεί να κάνει διαφορετικά, δεν φαίνεται να το αναρωτιέται κανείς που συνειδητοποιεί τις λέξεις ως ξέφραγο αμπέλι, φτάνει να ηχούν ως εύσημα.

Μακάρι να ήταν μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ που θα μπορούσε να κατηγορηθεί για την άστοχη χρήση μιας λέξης. Δυστυχώς όλα τα κόμματα ανεξαιρέτως φαίνεται να πιστεύουν πως όσο πιο στρογγυλεμένες και αξιοπρεπώς εκφέρονται οι λέξεις τόσο πιο υποφερτή γίνεται η πραγματικότητα, ενώ αντίθετα όσο πιο βάρβαρες και εκχυδαϊσμένες ακούγονται τόσο πιο ουσιαστική είναι η κριτική που της γίνεται (της πραγματικότητας). Ωστόσο αν απομονώνουμε σήμερα τη «μάχη της αλληλεγγύης» είναι γιατί στον συνδυασμό τους φαίνεται να δεινοπαθούν εξίσου και οι δύο λέξεις. Η λέξη «μάχη», καθώς προϋποθέτει οργάνωση και προπαντός μια εμπόλεμη συνθήκη, δεν θα μπορούσε ποτέ να εγγυηθεί την αξιοποίηση και την άνθηση μιας λέξης όπως η «αλληλεγγύη», που φτάνει όχι μόνο στο αποκορύφωμά της, αλλά ακόμη και στους πρόποδες της εννοιολογικής της υπόστασης, όταν φέρνει στην επιφάνεια μια αυθόρμητη ανάγκη να υπάρξεις εσύ ο ίδιος χάρη στη βοήθεια που προσφέρεις σε έναν άλλον ή σε κάποιους άλλους ανθρώπους.

Η αλληλεγγύη έχει νόημα όταν υπάρχει χωρίς καμιά λογική επεξεργασία και όχι γιατί χρειάστηκε να ξεπεράσει κανείς τα μύρια όσα εξωτερικά ή εσωτερικά εμπόδια προκειμένου να την εκφράσει ως μια μορφή μάχης. Διαφορετικά «φέξε μου και γλίστρησα». Αλλωστε ακόμη και πρακτικά πόσους μπορείς να συγκινήσεις προτρέποντάς τους να ιδιοποιηθούν ή να ψηφίσουν τους κινδύνους που συνεπάγεται μια μάχη, η οποιαδήποτε μάχη, ενώ σε απροσμέτρητο μπορεί να εξελιχθεί ο αριθμός των ανθρώπων που θα πειστούν ότι εκφράζουν το καλύτερο κομμάτι του εαυτού τους που αναμφισβήτητα υπάρχει μέσα σε όλους, με το να βοηθήσουν με οποιονδήποτε τρόπο τους άλλους που υποφέρουν. Η αλληλεγγύη είναι τόσο σπουδαία έννοια ώστε δεν χρειάζεται για να λειτουργήσει να συνδυαστεί με καμιά άλλη λέξη ή έννοια. Καθώς όλοι όσοι αποβλέπουν στο εύσημο για μια μάχη που θα δώσουν, η λέξη «αλληλεγγύη» έχει πάψει να λέει οτιδήποτε μέσα τους.