Σερβία – Κόσοβο: Σε διαρκή και επικίνδυνη κατάσταση αναμονής

«Ραντεβού τον Σεπτέμβρη», δίνει η κυβέρνηση του Κοσόβου και ο πρωθυπουργός Αλμπίν Κούρτι για την εφαρμογή των δύο αποφάσεων που προκάλεσαν τα επεισόδια της Κυριακής. Αποφάσεις που αφορούν την υποχρεωτική αντικατάσταση των σέρβικων πινακίδων των αυτοκινήτων με πινακίδες του Κοσόβου, αλλά και την εφαρμογή συμπλήρωσης ενός εγγράφου κατά την είσοδο των Σέρβων πολιτών στο Κοσυφοπέδιο, το οποίο θα έχει ισχύ 90 μέρες και θα τους είναι απαραίτητο για κάθε συναλλαγή τους με το Δημόσιο.

Η ένταση που έστρεψε για μία ακόμα φορά την διεθνή προσοχή στα Βαλκάνια έληξε με παρέμβαση της ΕΕ και κυρίως των ΗΠΑ και την κυβέρνηση του Κοσόβου να ευχαριστεί στην ανακοίνωση της τον αμερικανό πρεσβευτή στην Πρόστινα, Τζέφρι Χοβενιέρ για την προσφορά του.

Διαβάστε επίσης: Βαλκάνια: Γιατί αναζωπυρώνεται η ένταση στο Κόσοβο;

Σε κατάσταση αναμονής

Και όλα από σήμερα, Δευτέρα, δείχνουν να έχουν επιστρέψει στην ίδια «εικονική πραγματικότητα» που βιώνει η περιοχή εδώ και αρκετά χρόνια, ακόμα και πριν την κήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου το 2008. Μία εύθραυστη «εικονική πραγματικότητα». Που απαιτεί λύση.

Όποιος επισκεφθεί το Κόσοβο θα αντιληφθεί ότι βρίσκεται σε μία ιδιότυπη κατάσταση «αναμονής». Της αναμονής για την αναγνώριση.

Η διαδικασία διαλόγου Βελιγραδίου – Πρίστινας που συμφωνήθηκε στις Βρυξέλλες το 2013 και επιχείρησε να αποτυπώσει την πραγματικότητα επί του εδάφους – όπως αυτή μεθοδεύτηκε και διαμορφώθηκε στην εξέλιξη των ετών – παραμένει σε μία διαρκή εκκρεμότητα από τότε, με τις δύο πλευρές να ανταλλάσουν κατηγορίες για τις ευθύνες.

Και όμηρους τους ανθρώπους.

Η «πυριτιδαποθήκη» της Ευρώπης

Σαν να είναι παγιδευμένοι σε ένα μεταβατικό στάδιο με τις μέρες να επαναλαμβάνονται και την κατάσταση να μην προχωρά προς διέξοδο λύσης.

Τα Βαλκάνια έχουν πολλές φορές χαρακτηριστεί ως «πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης». Και όχι άδικα. Το τελευταίο διάστημα όλοι στρέφουν την προσοχή τους στην Βοσνία – Ερζεγοβίνη, θεωρώντας ότι η «έκρηξη» είναι πιο πιθανό να εκδηλωθεί στην συγκεκριμένη περιοχή.

Το Κόσοβο αν και ζει εδώ και χρόνια σε αυτό το ιδιότυπο μεταβατικό καθεστώς, θεωρείται πολύ πιο σταθερό. Σε αυτό συμβάλλει και η παρουσία της KFOR που δεν δείχνει διατεθειμένη να επιτρέψει «παραφωνίες».

Ωστόσο η αδυναμία προσέγγισης του τελικού προορισμού, δηλαδή της αμοιβαίας αναγνώρισης Σερβίας – Κοσόβου, με κάποια συμφωνία δεν είναι χωρίς παρενέργειες.

Προσωρινή εκτόνωση

Η ένταση παραμένει ενεργή. Και συντηρείται.

Ακόμα και αν οι προβλέψεις πόνταραν στην εκτόνωση του συγκρουσιακού κλίματος της Κυριακής όλοι αναγνώριζαν ως ευτύχημα το γεγονός ότι δεν υπήρξε τραυματισμός στα επεισόδια που σημειώθηκαν και κυρίως θάνατος.

Γιατί τότε η κατάσταση θα γινόταν πολύ δύσκολο να συγκρατηθεί.

Και αυτό το γνωρίζουν και οι δύο πλευρές.

Αναβολή όχι λύση

Η προσπάθεια του Κοσόβου να εφαρμόσει τις αποφάσεις για τις πινακίδες κυκλοφορίας των οχημάτων, αλλά και τα έγγραφα ταυτότητας, δεν ήταν η πρώτη. Υπήρξε και προηγούμενη απόπειρα το Σεπτέμβριο του περασμένου χρόνου.

Με τις αντιδράσεις να προκαλούνται, καθώς οι αποφάσεις αυτές παραπέμπουν σε αποδοχή των αρχών κυριαρχίας του Κοσόβου.

Μέλη της σερβικής μειονότητα περιέγραφαν την κατάσταση ως τεταμένη, στη βόρεια Μιτρόβιτσα, ήδη από τον Ιούνιο, τονίζοντας ότι όταν το μέτρο επανέλθει για εφαρμογή θα είναι αφορμή για ένταση.

Όπως και έγινε.

Η αναβολή το Σεπτέμβρη προφανώς και δεν δίνει λύση στο πρόβλημα. Απλά μία παράταση για ανασύνταξη και στις δύο πλευρές.

Ο εφιάλτης επιστρέφει

Και στους ανθρώπους που ζουν στην περιοχή τη βεβαιότητα ότι ο «εφιάλτης» θα επιστρέφει κάθε φορά. Με κάθε αφορμή.

Με κάποιους να αναζητούν τη σπίθα που θα μπορεί να κάψει την «εύθραυστη ισορροπία» και κάποιους άλλους να είναι σε ετοιμότητα να καταστείλουν τη φωτιά πριν πάρει διαστάσεις.

Ωστόσο το να ποντάρεις στην τύχη, όταν αυτό που διακυβεύεται είναι ανθρώπινες ζωές μοιάζει παρακινδυνευμένο.

Προειδοποιήσεις…

Σερβικές πηγές σημειώνουν ότι το Σεπτέμβρη η ένταση θα αναζωπυρωθεί. Εκτιμούν δε ότι ο πρωθυπουργός του Κοσόβου «κάτι ετοιμάζει» που θα φέρει ξανά την περιοχή σε αναταραχή. Θεωρούν δε ότι η Σερβία δεν έχει ευθύνη για την ένταση. Με τον σέρβο πρόεδρο, Αλεξάνταρ Βούτσιτς να απευθύνει την Κυριακή έκκληση για διατήρηση της ειρήνης, ενώ την ίδια στιγμή ορκιζόταν να πολεμήσει μέχρι θανάτου για να υπερασπιστεί τους Σέρβους του Κοσόβου, απέναντι σένα ενδεχόμενο νέο «πογκρόμ» εναντίον τους από τους Αλβανούς.

Έκκληση για ηρεμία απηύθυνε από την πλευρά του και ο Κοσοβάρος πρωθυπουργός, Άλμπιν Κούρτι, καταγγέλλοντας προσπάθεια αποσταθεροποίησης του Κοσόβου που απειλεί την ειρήνη και την ασφάλεια των πολιτών της χώρας.

Πηγές από την πλευρά της Πρίστινας τόνιζαν ότι δεν μπορούν να προβλέψουν τις κινήσεις της Σερβίας, ωστόσο κάποιοι εκτιμούσαν ότι θα επιχειρήσει να εκμεταλλευθεί τις εξελίξεις στην Ουκρανία για την προώθηση των σχεδίων της στο Κόσοβο.

Ραντεβού το Σεπτέμβρη λοιπόν. Έστω και χωρίς ελπίδες για λύσεις…