Στην άμμο

Κι έτσι, ενώ εμείς αναλωνόμασταν σε βαθυστόχαστες αναλύσεις για το αν το κίνημα #meToo έκανε τελικά καλό ή κακό στις γυναίκες επειδή υπήρξαν και κάνα δυο περιπτώσεις απάτης, ήρθαν τρεις γυναικοκτονίες στη σειρά για να μας θυμίσουν πως, είτε πρόκειται για την ελευθερία τους είτε για την αξιοπρέπειά τους ή την ίδια τους τη ζωή, οι γυναίκες αποτελούν πάντα τον αδύναμο κρίκο.

Κι έτσι, ενώ εξακολουθούσαμε να τσακωνόμαστε για το αν ο όρος «γυναικοκτονία» είναι σωστός και το αν πρέπει τα εγκλήματα αυτά να διαχωρίζονται τελικά από τα άλλα, ήρθε η σκληρή πραγματικότητα να μας θυμίσει ότι αν δεν κατανοήσουμε με τι φαινόμενο έχουμε να κάνουμε, κάποιοι νταήδες θα συνεχίσουν να δολοφονούν εν ψυχρώ νεαρά κορίτσια ή μεγαλύτερες γυναίκες με τον ισχυρισμό ότι τελούσαν εν θερμώ. Ορισμένοι δικαστές θα συνεχίσουν να πείθονται ότι έχουν να κάνουν με εγκλήματα πάθους, ενώ θα πρόκειται για εγκλήματα εξουσίας. Oρισμένοι ταξίαρχοι θα συνεχίσουν να αναρωτιούνται γιατί κάποιες γυναίκες δεν φεύγουν από το κακοποιητικό τους περιβάλλον, ή αν φεύγουν γιατί επιστρέφουν, και θα τις καλούν να «αποφασίσουν τι θέλουν».

Πάντα θα υπάρχει ένας λόγος να αμφιβάλλουμε. Μα αν την κακοποίησαν, γιατί περίμενε τόσα χρόνια για να το καταγγείλει; Μα αν τη βίασαν, γιατί δεν το είπε ούτε στους γονείς της; Μα αν την έδερναν, γιατί δεν σηκώθηκε να φύγει; Κι όσο αμφιβάλλουμε, τόσο θα μετράμε θύματα. Κάνουμε αγώνες: πότε δολοφονήθηκαν περισσότερες γυναίκες, επί ΣΥΡΙΖΑ ή επί Νέας Δημοκρατίας; Κάνουμε συγκρίσεις: ποιοι δολοφονούν πιο άγρια, οι Πακιστανοί ή οι Ελληνες; Στην περίπτωση του φόνου της 17χρονης στο Περιστέρι υπήρξε κι ένα επιπλέον θέμα συζήτησης: γιατί οι συνήθεις ευαίσθητοι δεν μίλησαν αμέσως για γυναικοκτονία; Μήπως επειδή ο φερόμενος δράστης είναι Πακιστανός;

Οσο χώνουμε το κεφάλι μας στην άμμο, τόσο οι γυναίκες θα παραμένουν απροστάτευτες. Είναι πολλοί οι λόγοι για τους οποίους μια γυναίκα μπορεί να μη φεύγει από το κακοποιητικό της σπίτι, γράφει στον τοίχο της η ψυχολόγος Δέσποινα Λιμνιωτάκη. Η έλλειψη υποστήριξης από τους γονείς της. Η απουσία μιας έμπιστης φίλης. Η οικονομική εξαθλίωση. Το ότι οι τηλεφωνικές υπηρεσίες και οι ξενώνες δεν λειτουργούν ως πρώτη βοήθεια. Το ότι της σωματικής κακοποίησης προηγείται συχνά η συναισθηματική. Το ότι η διαμονή σε ξενώνα θεωρείται «κατάντια».

Οσο βαυκαλιζόμαστε ότι το πρόβλημα των γυναικοκτονιών θα λυθεί με την αυστηροποίηση των ποινών, τόσο θα αδυνατούμε να καταλάβουμε τον ρόλο μιας πατριαρχικής κουλτούρας, ενός υποκριτικού οικογενειακού περιβάλλοντος, μιας ενοχικής γειτονιάς, μιας αδιάφορης αστυνομίας, μιας αδύναμης πολιτείας. Δεν λειτουργούμε όμως σε κενό. Ούτε οι γυναικοκτονίες αποτελούν ελληνική αποκλειστικότητα. Στην Ισπανία έχουν λάβει αυστηρά μέτρα και βλέπουν αποτελέσματα, στη Γαλλία το ίδιο, τι περιμένουμε για να τους αντιγράψουμε;