Ψευδαισθήσεις

H στήριξη της Ρωσίας προς την Κίνα στην αντιπαράθεσή της με τις Ηνωμένες Πολιτείες για την επίσκεψη της Νάνσι Πελόζι στην Ταϊβάν ήταν αναμενόμενη. Το Κρεμλίνο ονειρεύεται χρόνια τώρα μια Διεθνή του Αυταρχισμού που θα συντρίψει τις φιλελεύθερες δημοκρατίες. Οι διαδοχικές ανακοινώσεις του για τις «προκλήσεις» της Αμερικής και τα «δικαιώματα» της Κίνας, ωστόσο, προδίδουν μια ανησυχία.

Πράγματι, οι επιχειρήσεις στην Ουκρανία δεν πηγαίνουν καλά. Κι αυτό δεν το λένε οι επιτελείς του Ζελένσκι, αλλά ο Ρίτσαρντ Μουρ, ο επικεφαλής της βρετανικής υπηρεσίας εξωτερικής αντικατασκοπείας ΜΙ6. Το Σλοβιάνσκ και το Κραματόρσκ στην ανατολική Ουκρανία κρατάνε. Και το Κίεβο προσπαθεί να αξιοποιήσει την υπεροχή του σε όπλα μεγάλου βεληνεκούς για να ανακαταλάβει τη Χερσώνα, βομβαρδίζοντας τη γέφυρα μέσω της οποίας ανεφοδιάζονται οι ρωσικές δυνάμεις που είναι σταθμευμένες στη δυτική πλευρά του Δνείπερου. Το εγχείρημα, βέβαια, είναι δύσκολο. Η Ρωσία διπλασιάζει την παρουσία της στην περιοχή. Οπως έχουν δείξει πεντέμισι μήνες πολέμου, η άμυνα λειτουργεί καλύτερα από την επίθεση, είτε είναι ουκρανική είτε ρωσική.

Η Ρωσία χάνει όμως και στο οικονομικό πεδίο, παρατηρεί με άρθρο του στο Project Syndicate ο Σάιμον Τζόνσον, καθηγητής στο ΜΙΤ και πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ. Η ρωσική οικονομία πριν από την εισβολή βασιζόταν στις εξαγωγές ενέργειας – πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα – που στηρίζονταν με τη σειρά τους στις ξένες επενδύσεις και τη ροή ανθρώπων και ιδεών. Ολα αυτά καταρρέουν. Οι δυτικές εταιρείες απομακρύνουν το εξειδικευμένο προσωπικό τους και την τεχνολογία. Οι κυρώσεις στις εξαγωγές άνθρακα αρχίζουν να «δαγκώνουν». Οι Ρώσοι  ελπίζουν να σώσουν την οικονομία τους με τις εξαγωγές αργού πετρελαίου προς χώρες όπως η Ινδία και η Κίνα. Οπως επισημαίνει όμως ο Τζόνσον, για να πετύχουν κάτι τέτοιο πρέπει να οργανώσουν κάτι σαν την Αερογέφυρα του Βερολίνου μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Κι όχι για δύο χρόνια, αλλά για πάντα.

Τι μένει; Η εργαλειοποίηση των εξαγωγών φυσικού αερίου με στόχο τη διάσπαση του ευρωπαϊκού μετώπου. Και η υπονόμευση των ευρωπαϊκών δημοκρατιών. Στη Γαλλία, η προσπάθεια απέτυχε. Στην Ιταλία, αντιθέτως, η Μόσχα κατάφερε να αποσταθεροποιήσει τον Μάριο Ντράγκι και βλέπει με ικανοποίηση την άνοδο της Ακροδεξιάς. Είναι αμφίβολο όμως αν η Τζόρτζια Μελόνι θα μπορέσει να ανατρέψει την ευρωπαϊκή πολιτική απέναντι στη Ρωσία.

Ο Economist θυμήθηκε χθες ότι τέτοιες μέρες πριν από τρία χρόνια ο Εμανουέλ Μακρόν είχε δεχθεί τον Βλαντίμιρ Πούτιν σε ένα μεσαιωνικό κάστρο στη Μεσόγειο. Ο γάλλος πρόεδρος επέμενε μέχρι το ξέσπασμα του πολέμου να μιλά για μια νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας που θα περιλαμβάνει τη Ρωσία, επανέλαβε δύο φορές στη συνέχεια ότι η χώρα αυτή δεν πρέπει να ταπεινωθεί και μίλησε 19 φορές στο τηλέφωνο φέτος με τον ρώσο ομόλογό του. Αλλά δεν έχει πλέον ούτε αυτός ψευδαισθήσεις.