Η πραγματική διάσταση της απεργίας πείνας

Ακούμε συχνά στη χώρα μας για απεργίες πείνας. Που ευτελίζουν όμως τη σημασία της κίνησης αυτής διαμαρτυρίας και υπονομεύουν τον συμβολισμό της. Η απεργία πείνας θεωρητικά αποτελεί το σημαντικότερο μέσο εκδήλωσης αντίδρασης κάποιου πολίτη κατά της νομικά κατοχυρωμένης δυνατότητας του κράτους να ασκεί μονοπωλιακά το δικαίωμα επιβολής με βίαια μέσα. Οταν δεν υπάρχει άλλος τρόπος αντίδρασης ο πολίτης καταφεύγει στην απειλή κατά της ίδιας του της ζωής, για να δείξει τη δική του εκδοχή για τα πράγματα. Η ζωή του δηλαδή κατά της επίσημης εκδοχής αλήθειας και νομιμότητας.

Οταν όμως μια τέτοια κίνηση δεν έχει τη βαρύτητα που της πρέπει, η απεργία πείνας εκτείνεται χρονικά πολύ πέραν της αντοχής του ανθρώπινου οργανισμού, όταν γίνεται πασιφανές πως η απεργία του είδους αυτού δεν είναι πραγματική και πως διάφοροι φορείς αγωνίζονται να τη ματαιώσουν, κυρίως για να μη φανεί το ανειλικρινές του εγχειρήματος, ευτελίζεται ως πολιτική επιλογή και ως συμβολισμός.

Εχουν μείνει στην ιστορία οι σχετικές απεργίες πείνας των ιρλανδών μελών του IRA, με επικεφαλής τον Μπόμπι Σαντς, που θυσίασαν τις ζωές τους αρνούμενοι κάθε είδους φαγητό για να δημοσιοποιήσουν σε όλο τον κόσμο τις θέσεις τους για το μέλλον της Ιρλανδίας και την αποτίναξη του αγγλο-προτεσταντικού ζυγού. Σε μια εποχή αδυσώπητης αντιπαράθεσης ανάμεσα στο βρετανικό στέμμα και τους ιρλανδούς επαναστάτες, επελέγη η μέθοδος αυτή διαμαρτυρίας για να διατρανωθεί το φρόνημα των ιρλανδών αγωνιστών που βαρύνονταν όμως με βαρείς εγκληματικές πράξεις. Και με αιτήματα μάλιστα σχετικά ανώδυνα και λίγο-πολύ αδιάφορα για την κοινή γνώμη. Ζητούσαν να θεωρούνται πολιτικοί κρατούμενοι κι όχι ποινικοί απλά φυλακισμένοι. Και ζητούσαν τη μεταφορά τους σε άλλες φυλακές. Η κυβέρνηση Θάτσερ τότε δεν έκανε βήμα πίσω… Κατηγορώντας τον Μπόμπι Σαντς και τους άλλους πως επιλέγουν προσωπικά να θέσουν τη ζωή τους σε κίνδυνο. Μια επιλογή που δεν επέτρεψαν στα δικά τους θύματα. Τελικά οι ιρλανδοί φυλακισμένοι έχασαν τη ζωή τους και η Μάργκαρετ Θάτσερ απέκτησε το προσωνύμιο «Σιδηρά Κυρία».

Αποτελεί προσβολή στη μνήμη αυτών των ανθρώπων αλλά και παραχάραξη της ιστορίας η κήρυξη σχεδόν για ψύλλου πήδημα απεργιών πείνας μαϊμούδων που αποσκοπούν περισσότερο στην εξασφάλιση δημοσιότητας και στην πολιτική εκμετάλλευση κάποιων κινήσεων παρά σε βαθιές πεποιθήσεις και βιωματικά πιστεύω.

Ο «τοξοβόλος» του Συντάγματος δεν έδειχνε να νοιαζόταν για την κατάληξη των βολών του και για τυχόν θύματα. Ας καταλάβουν επιτέλους κάποιοι πως η δημοκρατία και μπορεί αλλά και ΟΦΕΙΛΕΙ να αμύνεται έναντι όσων την επιβουλεύονται. Εξίσου και στη συνέχεια, ο τρόπος αντίδρασης στην καταδίκη του, προσβάλλει τη μνήμη πραγματικών αγωνιστών που κατέστησαν την απεργία πείνας σύμβολο θυσίας και ανένδοτου αγώνα εθνικών επιδιώξεων. Καιρός είναι να καταλάβουν όλοι πως ο τρόπος αυτός διαμαρτυρίας είναι ιερός και ενέχει βάρος παγκόσμιου συμβολισμού αγώνων για την ανεξαρτησία και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Οι αντιδράσεις επίσης στην Ελλάδα και των κοινωνικών φορέων (άκριτη συμπαράσταση) και των Αρχών (πανικός και αμηχανία) περιθωριοποιούν ακόμη περισσότερο τη σημασία μιας τέτοιας μορφής αγώνα.

Η κατάντια της πρόσφατης ελληνικής εκδοχής αυτού του συμβολισμού αντανακλά αρνητικά σε μια διεθνή αντίληψη για τη σημασία της απεργίας πείνας. Και υπονομεύει παντού τη σημασία αυτού του αγώνα.