Αφγανιστάν: Η ζωή ένα χρόνο μετά την αμερικανική αποχώρηση

Η σημερινή κατάσταση στην Καμπούλ είναι απελπιστική, με την χώρα να είναι «γονατισμένη» οικονομικά και τις υποσχέσεις περί ειρήνης και σταθερότητας να είναι στον κάλαθο των αχρηστών.

Σε αυτοψία που έκανε ο «Gurdian» στα εδάφη της Καμπούλ, περιγράφεταιτις κακουχίες των Αφγανών.

Δημοσιογράφος της εφημερίδας συνομιλεί με δεκάχρονο κορίτσι και του εμπιστεύεται το σχέδιο που μηχανεύτηκε για το δικαίωμα στην παιδεία.

Διαβάστε επίσης: Αφγανιστάν: Έρευνα του BBC φέρνει στο φως εγκλήματα πολέμου από επίλεκτους στρατιώτες

«Το έχω αποφασίσει θα αποτύχω στις τελικές εξετάσεις, έτσι θα ξανακάνω την τελευταία τάξη ξανά», αναφέρει η 10χρονη στον δημοσιογράφο, χωρίς φυσικά να αποκαλύπτει το όνομά της, ειδάλλως κινδυνεύει από το ισλαμικό καθεστώς.

Οι πιο έξυπνοι νέοι πολίτες της χώρας εκμεταλλεύονται τη νοημοσύνη τους για να αυτο-σαμποτάρονται. Αυτό είναι το Αφγανιστάν σχεδόν ένα χρόνο αφότου οι Ταλιμπάν κατέλαβαν τον έλεγχο της χώρας.

Το «κούφιο» όραμα

Οι Ταλιμπάν σε διεθνείς συνομιλίες με τις ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι μέσω σιωπηρής αποδοχής, έδιναν υποσχέσεις για μια ελαφρώς μετριασμένη εκδοχή του πουριτανικού εξτρεμισμού τους και ότι θα έφερναν τουλάχιστον ειρήνη και σταθερότητα σε μια χώρα που ταλαιπωρείται από δεκαετίες πολέμου.

Οι γυναίκες τους θα είχαν δικαίωμα στην εκπαίδευση και στην εργασία, είπαν οι απεσταλμένοι τους σε διεθνή συνέδρια, και χωρίς συνεχή πόλεμο η αφγανική οικονομία θα είχε περισσότερο χώρο να αναπτυχθεί.

Καθώς όμως εκατοντάδες χιλιάδες Αφγανοί τράπηκαν σε φυγή, πολλοί άλλοι υποδέχτηκαν την νέα ελπίδα ζωής με τη φίμωση των όπλων.

Σχεδόν ένα χρόνο μετά, η Καμπούλ απέχει παρασάγγας από αυτό που είχαν τάξει οι Ταλιμπάν στον λαό τους.

Πριν τον θάνατο του ηγέτη της Αλ Κάιντα,το ισλανικό κράτος είχε περάσει μήνες μακριά από τα παγκόσμια φώτα της δημοσιότητας. Η εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία λειτούργησε ως «δώρο» στους Ταλιμπάν, αποσπώντας την προσοχή του κόσμου καθώς η ομάδα ενίσχυε τις εξτρεμιστικές της πολιτικές.

Ποια είναι η θέση των γυναικών σήμερα

Οι γυναίκες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σκληρότερους περιορισμούς από οπουδήποτε αλλού στον κόσμο, αποκλείονται από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και οι περισσότερες εργάζονται εκτός υγειονομικής περίθαλψης.  Αναγκάζονται να συνοδεύονται από έναν άνδρα κηδεμόνα για όλα εκτός από σύντομα ταξίδια και υποχρεούνται να καλύπτουν τα πρόσωπά τους δημόσια.

«Τρεις φορές τώρα έχω δει γυναίκες να ξυλοκοπούνται στην αγορά από τους Ταλιμπάν. Σε ένα περιστατικό, κάποιες γυναίκες τις έσπασαν κυριολεκτικά στο ξύλο γιατί οι Ταλιμπάν θεωρούσαν ότι φόραγαν πολύ στενά παντελόνια”, είπε ένα κορίτσι 16 ετών, η οποία έπρεπε να σταματήσει το σχολείο τον Σεπτέμβριο και πάλευε με την κατάθλιψη.

«Μια άλλη φορά χτυπούσαν κορίτσια μόνο και μόνο επειδή χαμογελούσαν και μιλούσαν πολύ δυνατά», ανέφερε στον δημοσιογράφο η 16χρονη που μένει και αυτή ανώνυμη εάν θέλει να παραμείνει και ζωντανή.

 Η βία είναι παντού και είναι πολύ…

Με κάθε άντρα που μίλαγε ο δημοσιογράφος του, είχε μια οδυνηρή ιστορία απώλειας αμάχων αδελφών, ξαδέλφων, θείων, που σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια αυτών των επιδρομών, μερικές φορές μπροστά στα παιδιά τους.

Οι βίαιες επιδρομές και οι θάνατοι αμάχων ήταν ισχυρά κίνητρα στρατολόγησης στους Ταλιμπάν και ένας λόγος για τον οποίο η Δύση και οι σύμμαχοί της έχασαν τον πόλεμο.

«Πολλοί, πολλοί άνθρωποι προσχώρησαν στους Ταλιμπάν λόγω του πόνου αυτών των θανάτων. Εάν ο πατέρας ή ο γιος σας σκοτωθεί μπροστά σας, δεν θα θέλατε να εκδικηθείτε; Και ο τρόπος για να γίνει αυτό ήταν να ενταχθούμε στους Ταλιμπάν», είπε ο Mohammad Habib, 26 ετών.

Υπάρχουν μέρη της Καμπούλ, όπου τα όπλα σιώπησαν επιτέλους μετά από μια δεκαετία, ή και δύο, τα χωριά ξαναζωντανεύουν.  Υπάρχουν όμως και μέρη που ήταν ήσυχα τις τελευταίες δύο δεκαετίες που τώρα καταστρέφονται από τη βία και την κακοποίηση, όπως σφαγές αμάχων, νυχτερινές επιδρομές, λεηλασίες και διοίκηση πολιτικών υποδομών, όπως κλινικές και σχολεία.

Κι εδώ προκύπτει το εξής ερώτημα, η κατάσταση στα χωριά της Καμπούλ μπορεί να θεωρηθεί ως ένα εκτεταμένο ξέσπασμα βίας σε ολόκληρη τη χώρα ή ένας νέος γύρος εμφυλίου πολέμου.

Οικονομική κατάρρευση του κράτους

Η οικονομία έχει καταρρεύσει τουλάχιστον κατά το ένα τρίτο, αφού οι διεθνείς κυρώσεις στους Ταλιμπάν «έκοψαν» το εμπόριο.

«Δεν ήμασταν πολιτικά συνδεδεμένοι με την τελευταία κυβέρνηση, αλλά οι Ταλιμπάν απλώς εκδικούνται που ήμασταν εδώ έχοντας επιχειρήσεις», είπε ένας μεγάλος επιχειρηματίας που έχει αναγκαστεί να απολύσει σχεδόν 500 υπαλλήλους μετά την κατάσχεση του εξοπλισμού και την αναστολή αδειών σε πολλούς τομείς.

Οι επιχειρήσεις του παραμένουν αδρανείς, αν και το νέο καθεστώς γνωρίζει εκ πείρας πόσο προσοδοφόρες μπορεί να είναι.

«Τους είχα πληρώσει πάνω από 3 εκατομμύρια δολάρια σε αναγκαστικούς «φόρους»», προτού αναλάβουν, είπε. «Τόσες πολλές επιχειρήσεις έχουν ήδη καταρρεύσει και αν συνεχιστούν τα πράγματα, θα πάνε κι άλλες».

Για τους πλούσιους πριν εποχής της επικράτησης των Ταλιμπάν στην Καμπούλ, η ύφεση έφερε και το τέλος στις πολυτέλειες.  Εν μία νυκτί βρέθηκαν στη φτώχεια και την πείνα.

Τουλάχιστον ο μισός πληθυσμός βασίζεται τώρα στην επισιτιστική βοήθεια, εάν μπορεί να τη λάβει. Ο «Σαρντάρ» (ψευδώνυμο για λόγους ασφαλείας) και η σύζυγός του είχαν κυβερνητικές θέσεις στις δυνάμεις ασφαλείας και κέρδιζαν αρκετά για να αγοράσουν μία έκταση γης και να χτίσουν ένα σπίτι.  Και οι δύο απολύθηκαν όταν οι Ταλιμπάν ήρθαν στην εξουσία. Σήμερα, εκείνη κάθεται στο σπίτι, ενώ εκείνος ζητάει χειρωνακτική εργασία στο δρόμο και είναι τυχερός που έχει μια μέρα δουλειά σε μια εβδομάδα, για 2 δολάρια/εβδομάδα.

Η νέα ηγεσία της χώρας παρουσιάζεται εκπληκτικά αδιάφορη προς την εξαθλίωση του λαού, λέγοντας στους Αφγανούς ότι πρέπει να εμπιστεύονται στον Θεό για να τους ταΐσει, όχι στην κυβέρνησή τους.

«Χάνουν την εγχώρια υποστήριξη και το γνωρίζουν πολύ καλά», είπε ένας Αφγανός αναλυτής με διασυνδέσεις με ανώτερους Ταλιμπάν, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί.

«Οι Ταλιμπάν »παλεύουν» πάντα με τη μετάβαση μίας διοίκησης  που είναι αποκεντρωμένη και αγροτική με την ανάληψη εξουσίας σε μία αστική διοίκηση στην Καμπούλ. Είναι παραδοσιακές αγροτικές δυνάμεις, έχουν έρθει σε πόλεις, αλλά αντί να ενσωματωθούν, θέλουν οι πόλεις να ενσωματωθούν σε αυτές, θέλουν να τους μοιάσουμε, να έχουμε πεποιθήσεις και χόμπι σαν κι αυτούς» σημειώνει ο Αφγανός αναλυτής.

Μια ολόκληρη γενιά μορφωμένων Αφγανών τράπηκε σε φυγή ή ψάχνει διέξοδο.  Η ύπαρξη αυτή του «brain drain» δυσκολεύει ακόμα περισσότερο τη λειτουργία της χώρας.