Takis: Μια σπάνια συνέντευξη του σπουδαίου έλληνα εικαστικού

Πριν από τρία χρόνια, σαν σήμερα, στις 9 Αυγούστου του 2019 έφυγε από τη ζωή μία από τις πιο επιφανείς προσωπικότητες της σύγχρονης τέχνης, ο γλύπτης Παναγιώτης Βασιλάκης, που έγινε παγκοσμίως γνωστός με το όνομα Takis.

Στις 11 Ιανουαρίου 1990 ο Takis δίνει συνέντευξη στον «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ» και τον Τάκη Μαυρωτά μιλώντας τα πάντα. Από τη δουλειά του και την οικολογία μέχρι τον Χαρίλαο Φλωράκη.

«ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ», 11.1.1990, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

• Διαβάστε επίσης: Takis: H διεθνής καλλιτεχνική κοινότητα υποκλίνεται στο ταλέντο του

Επιτεύγματα

«Πριν 35 χρόνια ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του στη Γαλλία χωρίς καμιά κρατική υποστήριξη. Σήμερα τα πρωτοποριακά του έργα βρίσκονται στα μεγαλύτερα Μουσεία μοντέρνας τέχνης (Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της πόλεως του Παρισιού, Κέντρο George Pompidou, Tate γκάλερι, Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Νέας Υόρκης κ.ά.) και στις σημαντικότερες ιδιωτικές συλλογές του κόσμου.

»Το 1984, μάλιστα δημιούργησε τη μεγαλύτερη δημόσια εγκατάσταση στην εικαστική ιστορία του Παρισιού, στη Defense: ένα μνημειακό έργο 49 “Σινιάλα”, με ύψος από 3,50 έως 9,50 μέτρα σ’ ένα χώρο 3.5000 τετραγωνικά, ο οποίος περικλείεται από κερκίδες δικής του έμπνευσης.

»Το 1988 ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας Φρανσουά Μιτεράν τον τίμησε με την ανώτατη διάκριση του Μεγάλου Βραβείου Γλυπτικής».

Αιολικά, ΚΠΙΣΝ

Καλλιτέχνες και δυστυχία – Δημιουργούν μέσα από τη δυστυχία;

«Δεν πιστεύω στη δυστυχία. Είναι μια κατάσταση που επινόησαν οι ρομαντικοί του 19ου αιώνα και η οποία επηρεάζει αρνητικά τους νέους καλλιτέχνες.

»Ο Γκρέκο είχε ολόκληρη ορχήστρα όταν έτρωγε. Δεν παίζει ρόλο αν είσαι φτωχός ή πλούσιος. Ένα έχεις ένα όραμα, το οποίο έχει κάτι να πει περισσότερο από τον εαυτό σου, θα βγει. Η μόδα που υπήρχε κάποτε, ότι ο καλλιτέχνης πρέπει να υποφέρει δεν ισχύει για μένα. Το όνειρό μου είναι να μην υποφέρω.

Δημιουργίες του Takis στην φημισμένη Tate Gallery του Λονδίνου

Γλυπτική

«Οι όροι αυτοί σήμερα έχουν αλλάξει. Ο κόσμος τώρα δεν μιλάει με την ιδέα ότι στη γλυπτική έχεις ένα σκαρπέλο και χτυπάς τις πέτρες. Ο γλύπτης έχει μια σύλληψη και την εκτελεί.

»Αυτή η σύλληψη δεν είναι απαραίτητο να έχει μια καθορισμένη ύλη και μάλιστα στον αιώνα που ζούμε, όπου καινούργια υλικά προσφέρονται στους καλλιτέχνες.

»Τα πράγματα έχουν προχωρήσει πάρα πολύ σ’ έναν αιώνα επαναστατικό. Ο τρόπος που εκφράζεται κανείς είναι επαναστατικός».

O Takis με τον επιμελητή Guy Brett το 1966

Επανάσταση

«Επανάσταση είναι αυτό που κάνει αυτή τη στιγμή ο Γκορμπατσώφ. Είναι μια πραγματική επανάσταση. Είπε “κάνω επανάσταση” και δεν τον πίστευαν και να τώρα που κίνησε και θα κινήσει και άλλο όλη την ανθρωπότητα. Είναι ένας άνθρωπος που θαύμασα αμέσως όταν διάβασα το βιβλίο του στη Σύρο. Κατάλαβα ότι έλεγε επανάσταση και το εννοούσε, γιατί η επανάσταση είναι η ανασκολόπιση των πραγμάτων, οι ριζικές αλλαγές σε μία στάση.

Το ατελιέ του Takis στην Ελλάδα. Πηγή: takisfoundation.org

Πολιτική – Οικολόγοι – Φλωράκης – Κύρκος – Η Αλλαγή

«Είναι μια κρίσιμη εποχή και όλος ο κόσμος το γνωρίζει και οι καλλιτέχνες που αγαπούν τον τόπο τους, έστω και αν ζουν στο εξωτερικό, πρέπει να πάρουν μια θέση και όχι να πουν “δεν με ενδιαφέρει η πολιτική”

»Για πρώτη φορά ανεπιφύλακτα είμαι με τους Οικολόγους, γιατί έτυχε να τους γνωρίσω και να εκτιμήσω τις θέσεις τους. Κράτησαν καλή στάση όπως και ο Φλωράκης, ο οποίος μου έκανε εντύπωση.

»Είναι ένας πολιτικός που ρισκάρισε, ενώ οι άλλοι δεν ρισκάρουν γιατί φοβούνται μην χάσουν καμιά ψήφο. Ο Φλωράκης ρισκάρισε γιατί θέλησε να ερευνηθούν πράγματα και καταστάσεις. Αυτό το έκανε από αγάπη προς τη χώρα του, με κίνδυνο να χάσει.

»Η στάση του Φλωράκη και του Κύρκου δείχνει ότι αγαπούν τον τόπο τους, ενώ οι άλλοι το μόνο που κάνουν είναι να δημιουργούν φατρίες. Είχαμε τη Ν.Δ πριν τον Παπανδρέου και είχαμε και τον Παπανδρέου. Και οι δύο παρατάξεις είχαν ένα στοιχείο φατρίας.

»Στην αρχή πίστεψα και εγώ στην αλλαγή, γιατί άκουσα πολλές υποσχέσεις. Όλοι ήμασταν υπέρ του Παπανδρέου και κυρίως οι άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών. Περίμενα μια κυβέρνηση που θα έκανε πραγματική αλλαγή. (…) Για οχτώ χρόνια κοροϊδεύανε ότι θα κάνουν Μουσείο μοντέρνας τέχνης (…)

»Προσέφερα έργο μισού εκατομμυρίου δολαρίων , του Jean Tignely, για να γίνει ο σπόρος ενός Μουσείου. Τίποτα, αυτοί ήταν απασχολημένοι με τον εαυτό τους. Η Μελίνα δεν φταίει. Δυστυχώς, και ο φίλος μου ο Θεοδωράκης λέει ότι η τέχνη προς το παρόν είναι δευτερεύον θέμα.

Takis, Press Launch, Tate Modern, Level 3, 02-07-2019

Οικολογία

» Όλος ο κόσμος επισημαίνει τον κίνδυνο να καταστραφεί η γη. Ο κόσμος πρέπει να πάρει μια στάση οικολογική. Ελπίζω να έχουν επιτυχία οι Οικολόγοι, ώστε να φέρουν μια ισορροπία. Ελπίζω μετά την επανάσταση του Γκορμπατσώφ – εάν καταφέρει να κερδίσει – ότι θα επιτευχθεί μια ισορροπία και ότι οι άνθρωποι θα προσπαθήσουν να σώσουν τη γη.

Καθημερινότητα

Στη ζωή μου πέρασα πολλές καταθλιπτικές καταστάσεις λόγω οικονομικών δυσχερειών, κυρίως πριν φύγω από την Ελλάδα.  Εν τούτοις είμαι άνθρωπος που συνδύαζα πάντα τη δουλειά μου με κάποια στιγμή γιορταστική. Στην ταβέρνα χόρευα, στο φτωχικό μου ατελιέ είχα ένα γραμμόφωνο και νομίζω ότι δεν χάνω ευκαιρία να υπάρχει κάτι γιορταστικό δίπλα μου.

»Δεν πρέπει να χάνεται κάποιος μέσα στο εργαστήριό του και να δουλεύει χωρίς να ζει. Προτιμώ ο καλλιτέχνης να βρίσκεται σε διαρκή ένταση και να φτιάχνει ωραία πράγματα για την ανθρωπότητα.