Ο Μπάιντεν πέρασε κουτσουρεμένο το πακέτο για το κλίμα από τη Γερουσία

Tο αμερικανικό πολιτικό σύστημα είναι αρκετά περίπλοκο ώστε να μετατρέπει και τις πιο μεγαλεπήβολες διακηρύξεις σε σκιά του αρχικού εαυτού τους. Βεβαίως, την ίδια στιγμή, ο τρόπος με τον οποίο όλα διαμεσολαβούνται από ένα επικοινωνιακό πλαίσιο έχει ως αποτέλεσμα τελικά να μετράει κυρίως ο συμβολισμός. Και ο Τζο Μπάιντεν μπορεί να υποστηρίζει ότι κατάφερε να περάσει από τη Γερουσία και άρα από το Κογκρέσο ένα μεγάλο πακέτο μέτρων, το οποίο θα προσπαθήσει να αξιοποιήσει πολιτικά για να διευκολύνει τις εκλογικές προοπτικές του Δημοκρατικού Κόμματος στις εκλογές του Νοεμβρίου, όταν θα επανεκλεγεί το σύνολο της Βουλής των Αντιπροσώπων, το ένα τρίτο της Γερουσίας και ένας αριθμός κυβερνητών.

Ωστόσο, όπως συχνά συμβαίνει σε αυτή τη σύνθετη και διαρκή διαπραγμάτευση που είναι η κοινοβουλευτική διαδικασία στις ΗΠΑ στη διαδρομή άλλαξαν αρκετά στο πακέτο μέτρων που ήθελε να περάσει ο Τζο Μπάιντεν και το οποίο πέρασε τελικά από τη Γερουσία με την οριακή πλειοψηφία των 51 -50 ψήφων, καθοριστική ψήφο να είναι αυτή της Αντιπροέδρου Καμάλα Χάρις (ο/η αντιπρόεδρος προεδρεύει δικαιωματικά της Γερουσίας και διαθέτει δικαίωμα ψήφου – ο συσχετισμός στα αιρετά μέλη της Γερουσίας είναι μια ισοψηφία 50-50 ανάμεσα σε Δημοκρατικούς και Ρεπουμπλικάνους).

Ένα κουτσουρεμένο πακέτο

Το πακέτο αυτό, που αφορά ένα σύνολο μέτρων που πυρήνα τους έχουν την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αλλά και την κοινωνική ανασυγκρότηση των ΗΠΑ και το οποίο αποτελούσε μια βασική προεκλογική δέσμευση του Τζο Μπάιντεν,  στη διαδρομή συρρικνώθηκε σε σημαντικό βαθμό.

Αρκεί να σκεφτούμε ότι αρχικά μιλούσαμε για ένα τεράστιο πακέτο ύψους έως και 3,5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, το οποίο μάλιστα είχε θεωρηθεί ότι αντιπροσώπευε μια μείζονα μετατόπιση της αμερικανικής κυβερνητικής διακυβέρνησης προς τη «μεγάλες δαπάνες», ενώ το πακέτο που τελικά θα εγκριθεί φτάνει μόλις τα 740 δισεκατομμύρια δολάρια και θα αφορά τομείς όπως η αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης του πλανήτη από την κλιματική αλλαγή, η μείωση του κόστους φαρμακευτικής περίθαλψης και η επιπλέον φορολόγηση των πολύ μεγάλων επιχειρήσεων.

Μάλιστα ενδεικτική της αλλαγής κλίμακας αλλά και της διαφορετικής συγκυρίας στην οποία ψηφίζεται το πακέτο, είναι και η αλλαγή της ονομασίας του: Δεν ονομάζεται πια Build Back Better (να ανοικοδομήσουμε καλύτερα), αλλά «Πράξη για την Μείωση του Πληθωρισμού) (Inflation Reduction Act).

Ο πρώτος νόμος για την κλιματική αλλαγή στις ΗΠΑ

Ακόμη και έτσι το συγκεκριμένο πακέτο νομοθετικών μέτρων, είναι το πρώτο ομοσπονδιακό μείζον νομοθέτημα το οποίο περιλαμβάνει στους ρητούς σκοπούς του τα βήματα απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και την «Πράσινη Μετάβαση». Μάλιστα, αποσκοπεί στο να μειώσει τις ρύπανση από τα αέρια που προκαλούν το «φαινόμενο του θερμοκηπίου» κατά 40% σχέση με τα επίπεδά τους του 2005 μέχρι το τέλος της δεκαετίας που διανύουμε.

Είναι χαρακτηριστικό ότι για να υπάρξει αυτή η νομοθεσία χρειάστηκε να περάσουν 53 χρόνια από τη στιγμή που ένας σύμβουλος του Ρίτσαρντ Νίξον, ο Ντάνιελ Πάτρικ Μόινιχαν κατέθεσε ένα υπόμνημα όπου υποστήριζε ότι η αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα από τη καύση πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα θα θέρμαινε επικίνδυνα τον πλανήτη, θα έλιωνε τους παγετώνες και θα προκαλούσε άνοδο της στάθμης των θαλασσών με καταστροφικά αποτελέσματα.

Ο λόγος της τόσο μεγάλης καθυστέρησης στο να ληφθούν συνολικά μέτρα στο ομοσπονδιακό επίπεδο, είχε να κάνει με τα πολύ ισχυρά συμφέροντα που υπάρχουν σε μια χώρα που είναι ταυτόχρονα από τους κορυφαίους παραγωγούς ορυκτών καυσίμων, με αποτέλεσμα πάντα να υπάρχουν μέλη του Κογκρέσου που αμφισβητούσαν την κλίμακα του προβλήματος ή τον επείγοντα χαρακτήρα των μέτρων για την αντιμετώπισή του.

Άλλωστε, ακόμη και η άρνηση των Ρεπουμπλικάνων στη Γερουσία να προσφέρουν οποιαδήποτε βοήθεια στο να περάσει το πακέτο, παραπέμπει στην επιρροή που ασκούν στο εσωτερικό τους απόψεις που αμφισβητούν τη σημασία της κλιματικής αλλαγής.

Κερδισμένοι και χαμένοι

Στους κερδισμένους σίγουρα περιλαμβάνονται οι δύο Δημοκρατικοί γερουσιαστές που στην πραγματικότητα ευθύνονται σημαντικά για τον περιορισμό του εύρους του «πακέτου», αλλά τώρα μπορούν να «πιστώνονται» ότι προσέφεραν στο κόμμα τους μια αναγκαία προεκλογική πολιτική επιτυχία.

Από τη μια ο Τζο Μάντσιν που κυρίως αντιστάθηκε στην επέκταση των κοινωνικών δαπανών και κατάφερε να περιορίσει αρκετά από τα κοινωνικά μέτρα που περιλάμβανε το αρχικό πακέτο. Άλλωστε, είχε υποστηρίξει ότι δεν μπορεί με τον πληθωρισμό να ανεβαίνει η κυβέρνηση να προχωρά σε τόσο μεγάλες ανόδους των δημόσιων δαπανών. Συναίνεσε ωστόσο στην επιβολή ενός ελάχιστου φόρου 15% στα κέρδη των πολύ μεγάλων επιχειρήσεων.

Από τη μια η Κίρστεν Σίνεμα που επίσης περιόρισε το εύρος των μέτρων για τον περιορισμό της φαρμακευτικής δαπάνης αλλά και αντιστάθηκε σε ορισμένα μέτρα που θα αύξαιναν περισσότερο τη φορολογία των χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων.

Κερδισμένος ήταν και ο επικεφαλής των Δημοκρατικών στη Γερουσία Τσαρλς Σάμερ που κατάφερε να περάσει ένα νομοσχέδιο που το κόμμα του μπορεί να παρουσιάζει ως επιτυχία στο δρόμο για τις εκλογές του Νοεμβρίου και για ένα θέμα, την κλιματική αλλαγή, που έχει απήχηση στο ακροατήριο των Δημοκρατιών.

Και βεβαίως κερδισμένος είναι και ο Τζο Μπάιντεν που έχει βρεθείς το στόχαστρο και του κόμματός του, μια που μπορεί επίσης να υποστηρίζει ότι κατάφερε να υλοποιήσει μια σημαντική προεκλογική δέσμευσή του.

Στους χαμένους συμπεριλαμβάνονται οι Ρεπουμπλικάνοι της Γερουσίας που δεν κατάφεραν να μπλοκάρουν το νομοσχέδιο και βέβαια μερικές μεγάλες επιχειρήσεις που θα κληθούν να πληρώσουν μεγαλύτερους φόρους από αυτούς που είχαν συνηθίσει.