Ο εφιάλτης της επισιτιστικής κρίσης πλανάται πάνω από τον πλανήτη, με τον πόλεμο στην Ουκρανία να συνεχίζεται από τις 24 Φεβρουαρίου. Πολλά είναι τα διεθνή ΜΜΕ, όπως το Bloomberg, που αναφέρονται στον υπαρκτό αυτό κίνδυνο, ο οποίος, συν τοις άλλοις, ρίχνει βαριά τη σκιά του στις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας.

Η αύξηση στις τιμές στην ενέργεια και οι τιμές των πρώτων υλών που παίρνουν την ανιούσα δεν δείχνουν σημάδια υποχώρησης. Όπως είναι λογικό, ο χειμώνας που έρχεται αναμένεται με μεγάλη ανησυχία ή καλύτερα φόβο, καθώς τα κόστη αυτά περνούν στο καλάθι του καταναλωτή, με τις τιμές των τροφίμων να εκτοξεύονται.

Ο ρόλος του πολέμου

Οι τιμές των τροφίμων σε παγκόσμιο επίπεδο σημείωσαν ρεκόρ νωρίτερα μέσα στο 2022, καθώς η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έφερε πρωτοφανείς ελλείψεις σε βασικά προϊόντα, όπως το σιτάρι και τα φυτικά έλαια. Αν και οι τιμές των τροφίμων τον Ιούλιο κινήθηκαν πτωτικά για τέταρτο διαδοχικό μήνα, για τους καταναλωτές μοιάζει δύσκολο να δουν κάποια ελάφρυνση στα έξοδα διαβίωσης.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι εταιρείες τροφίμων στην Ευρώπη είναι αντιμέτωπες με πολύ υψηλές τιμές ενέργειας, με το φυσικό αέριο, τον άνθρακα και την ηλεκτρική ενέργεια να έχουν ξεφύγει σε σχέση με τα κανονικά επίπεδα. Τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμη, καθώς θα ακολουθεί ο χειμώνας, με τη ζήτηση για ενέργεια, θέρμανση και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας να αυξάνεται.

Για τις εταιρείες τροφίμων είναι διπλό το κακό, καθώς πέραν του αυξανόμενου κόστους για την ενέργεια όλες οι πρώτες ύλες από το βούτυρο μέχρι τα αυγά και τη ζάχαρη έχουν ανέβει στα ύψη.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η Τράπεζα της Αγγλίας αναμένει ότι ο πληθωρισμός θα κορυφωθεί σε περισσότερο από 13% φέτος, ενώ προβλέπεται ότι το ένα τρίτο των νοικοκυριών πρόκειται να δαπανήσει περισσότερο από το 10% του εισοδήματός του για την ενέργεια.

Για τη Brioche Pasquier, για κάθε προϊόν που βγαίνει από τους φούρνους της -οι οποίοι τροφοδοτούνται με φυσικό αέριο- πλέον το κόστος του είναι τουλάχιστον 50% περισσότερο.

«Είναι ένα φαινόμενο ντόμινο που προήλθε από την ανάγκη να αυξήσουμε σημαντικά την κατανάλωση ενέργειας εξαιτίας της αύξησης της ζήτησης», σημειώνει ο Ράιαν Πίτερς, διευθύνων σύμβουλος της Brioche Pasquier. «Πρέπει να ανεβάσουμε λίγο τις τιμές στη χονδρική και δυστυχώς αυτό περνάει στους καταναλωτές».

Οι τιμές του φυσικού αερίου μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία

«Τα χειρότερα έρχονται»

«Είτε πρόκειται για ψήσιμο κόκκων καφέ είτε για παραγωγή ζάχαρης, οι εταιρείες μέχρι στιγμής μιλούν μόνο για την αύξηση των πρώτων υλών», δήλωσε η Κόνα Χάκε, επικεφαλής έρευνας στην εταιρεία εμπορίας εμπορευμάτων ED&F Man. «Νομίζω ότι τα χειρότερα έρχονται καθώς οι τιμές της ενέργειας αυξάνονται. Αυτός ο χειμώνας θα φέρει νέα δεδομένα και το κόστος της επεξεργασίας πιθανότατα θα αυξηθεί».

Νωρίτερα στη διάρκεια της χρονιάς, η μεγαλύτερη παραγωγός ζαχαρότευτλων, η Suedzucker, δήλωσε ότι η «σημαντική αύξηση» στο κόστος των πρώτων υλών, της ενέργειας και της συσκευασίας, λειτούργησαν ως αντισταθμιστικοί παράγοντες για τα αυξημένα έσοδα κατά το α΄ τρίμηνο. Από τη μεριά της, τον περασμένο Ιούνιο η παρασκευάστρια ψωμιού Kingsmill και Allinson, ανέφερε ότι το υψηλότερο κόστος στις πρώτες ύλες συνεχίζει να επηρεάζει αρνητικά τα περιθώρια κέρδους, παρά το γεγονός ότι οι πωλήσεις της είναι καλύτερες του αναμενόμενου στο γ΄ τρίμηνο.

Οι εταιρείες που μεταποιούν σόγια, ελαιοκράμβη και ηλιόσπορους σε μαγειρικά έλαια επιβραδύνουν την παραγωγή τους στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Ευρώπη και τη μεταφέρουν σε άλλες χώρες με χαμηλότερες τιμές ενέργειας. Η επεξεργασία ελαιουχικών σπόρων στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη μειώθηκε κατά 3,2% τον Ιούνιο, διολισθαίνοντας στο χαμηλότερο επίπεδο τουλάχιστον από το 2019, σύμφωνα με τα στοιχεία από τη βιομηχανική ένωση, Fediol.

Έκτακτα μέτρα από τις κυβερνήσεις

Οι προοπτικές είναι τόσο δυσοίωνες με αποτέλεσμα οι κυβερνήσεις να έχουν ήδη αρχίσει να παρεμβαίνουν. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε ένα πακέτο στήριξης ύψους 110 εκατ. ευρώ για τη στήριξη των εταιρειών στον αγροτικό κλάδο οι οποίες έχουν πληγεί από την αύξηση στις τιμές της ενέργειας, των λιπασμάτων και άλλων πρώτων υλών εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία. Είναι πολλοί πιθανό και άλλες κυβερνήσεις να ακολουθήσουν το παράδειγμα της.

«Το πλήγμα στον αγροτικό κλάδο από την αύξηση των τιμών της ενέργειας και των άλλων δαπανών που προκάλεσε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι επακόλουθες κυρώσεις είναι ιδιαίτερα βαρύ», δήλωσε η Ευρωπαία Επίτροπος για τον Ανταγωνισμό Μαργκρέτε Βεστάγκερ. «Συνεχίζουμε να εργαζόμαστε στενά με τα κράτη-μέλη προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι τα κυβερνητικά μέτρα στήριξης μπορούν να τεθούν σε εφαρμογή έγκαιρα, συντονισμένα και αποτελεσματικά».

Τα εργοστάσια τροφίμων -τα οποία καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ενέργειας- σε όλη την Ευρώπη, ενδεχομένως να αναγκαστούν να κλείσουν εάν οι ελλείψεις σε φυσικό αέριο προκαλέσουν μετριασμό της κατανάλωσης ενέργειας. Η Γερμανία έχει ήδη ενεργοποιήσει το δεύτερο στάδιο από τα τρία του σχεδίου έκτακτης ανάγκης και το επόμενο στάδιο θα μπορούσε να προκαλέσει διακοπές στη λειτουργία όλων των βιομηχανιών. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει επίσης ένα σχέδιο που περιλαμβάνει τη μείωση ή τον περιορισμό των προμηθειών στα εργοστάσια. Αυτού του είδους τα σενάρια θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ακόμη υψηλότερες τιμές στο λιανικό εμπόριο και μεγαλύτερη επιβάρυνση στους καταναλωτές.

Το κόστος φαγητού στο Ηνωμένο Βασίλειο

Η Tate & Lyle Sugars καταβάλλει υπέρμετρες προσπάθειες για να διασφαλίσει ότι θα συνεχίσει να προμηθεύει καθημερινά τους πελάτες της από τη μονάδα επεξεργασίας ζάχαρης που διαθέτει στο Σιλβερτάουν, σύμφωνα με τον Τζέραλντ Μέισον, ανώτερο αντιπρόεδρο της εταιρείας η οποία ανήκει στην American Sugar Refining.

«Ακριβώς όπως τα νοικοκυριά δυσκολεύονται με τους προϋπολογισμούς τους, έτσι κι εμείς πρέπει να διαχερισθούμε τις εξαιρετικά ασταθείς δαπάνες για την ενέργεια και τις πρώτες ύλες, διασφαλίζοντας ότι κάθε πένα που ξοδεύει και λαμβάνει ως εισόδημα η επιχείρησή μας θα τη διαχειριζόμαστε εποικοδομητικά σε πραγματικό χρόνο», τονίζει. «Δεν έχουμε καζίνο. Κατασκευάζουμε τρόφιμα, κάτι που για μας είναι μεγάλη ευθύνη προκειμένου να το κάνουμε σωστά», συμπληρώνει.

Headlines