Η Πλατεία Κλαυθμώνος, στο κέντρο της Αθήνας, πήρε το όνομά της από τους υπαλλήλους που όποτε έχανε το κόμμα τους τις εκλογές απολύονταν από τα υπουργεία και άεργοι άραζαν στα πέριξ καφενεία και έκλαιγαν τη μοίρα τους, προσβλέποντας στην επόμενη κάλπη. Αυτά συνέβαιναν τον 19ο αιώνα.

Με το Σύνταγμα του 1911, καθιερώθηκε η μονιμότητα στο Δημόσιο. Εκτοτε έτσι και τρουπώσεις, τρούπωσες. Οταν βεβαίως κυβερνούν οι «άλλοι», η αντίπαλη παράταξη, η καθημερινότητά σου δυσκολεύει κομματάκι, υφίστασαι καψώνια, μετατίθεσαι ίσως δυσμενώς. Η θέση σου ωστόσο, η ασφάλειά σου, δεν κινδυνεύει. Και έχει ο καιρός γυρίσματα…

Οι καταστάσεις έχουν αλλάξει, έχουν βελτιωθεί με την πάροδο του χρόνου.

Υπάρχουν, θα υπάρχουν μάλλον εσαεί, άνθρωποι που ιδρυματοποιούνται, καταντούν κρέας-νύχι με τον κρατικό μηχανισμό. Είτε επειδή διορίζονται, με αξιολογικά πλέον κριτήρια, με το ΑΣΕΠ που χρωστάμε στον Σάκη Πεπονή – όχι ότι έχουν κλείσει ερμητικά τα παραθυράκια για τους κομματικά ευνοούμενους. Είτε διότι κάνουν κάθε λογής δουλειές με το Δημόσιο. Είναι κρατικοδίαιτοι επιχειρηματίες, διαπλεκόμενοι με τους πολιτικούς.

Υπάρχουμε όμως και εμείς.

Που ακόμα και όταν υπηρετούμε το κράτος, δεν εξαρτόμαστε από αυτό. Πιστεύουμε στις ικανότητές μας, ξέρουμε πως και στον ιδιωτικό τομέα μια χαρά θα τα καταφέρναμε. Που όταν απασχολούμαστε στην ελεύθερη αγορά, δεν ανεχόμαστε κανέναν βεληγκέκα να μας ποδηγετεί, να μας απειλεί, φορώντας το καπέλο της εξουσίας κι ας είναι δημοκρατικά εκλεγμένος.

Υπάρχουμε κι εμείς, που δεν στοιχιζόμαστε γύρω από καμιά κομματική σημαία. Δεν νιώθουμε την ανάγκη να ανήκουμε πουθενά, τα οπαδικά μας ορμέμφυτα το πολύ να τα εκτονώνουμε στο ποδόσφαιρο. Το ότι γεννηθήκαμε σε αριστερές ή σε δεξιές οικογένειες αποτελεί κομμάτι του παρελθόντος μας. Δεν καθορίζει την πολιτική μας συμπεριφορά.

Ο παππούς είχε βγει στο βουνό με τον ΕΛΑΣ. Τίτλος τιμής. Ο θείος είχε πολεμήσει στον Γράμμο με τον εθνικό στρατό. Εκεί τον έφερε η ζωή και η – εξ ανάγκης έστω – στάση του ιστορικά δικαιώθηκε. Τους μνημονεύουμε, τους καμαρώνουμε που έπραξαν το χρέος τους όπως το αντιλαμβάνονταν. Ευελπιστούμε πως θα βρίσκαμε τη λεβεντιά να τους μιμηθούμε σε ανάλογες ώρες.

Δεν μένουμε ωστόσο στείρα προσηλωμένοι στις αντιλήψεις τους. Δεν κατευθυνόμαστε από έωλες θεωρίες, δεν παπαγαλίζουμε μπαγιάτικα τσιτάτα σε έναν κόσμο που έχει άρδην αλλάξει και αλλάζει ραγδαία. Δεν ντυνόμαστε Μακρυγιάννηδες τις Απόκριες – που έλεγε και ο Μανώλης Ρασούλης. Ούτε μηρυκάζουμε αενάως τον Εμφύλιο.

Δεν έχουμε ιδεολογία; Κάποιοι από εμάς τείνουν προς τη σοσιαλδημοκρατία με σημερινούς όρους. Κάποιοι είναι οικονομικά πιο φιλελεύθεροι. Ετσι κι αλλιώς, τα ακανθώδη προβλήματα, οι κρίσιμες προκλήσεις του 21ου αιώνα, απαιτούν διανοητική ευελιξία.

Αλίμονο εάν αντιμετωπίσεις την κλιματική αλλαγή, τη βιοηθική, τη σαρωτική τεχνολογική επανάσταση με μπούσουλα τον Μαρξ ή τον Κέινς. Αξίες πρέπει να έχεις. Παρά συνταγές. Κόκκινες γραμμές να χαράζεις, υπερασπιζόμενος την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τη σωτηρία του πλανήτη.

Ψηφίζουμε πάντα τους ίδιους; Οχι βέβαια! Σταθμίζουμε κάθε φορά τα διλήμματα, τις προτάσεις και την αξιοπιστία τους. Δεν εξιδανικεύουμε ηγέτες. Δεν παίρνουμε τοις μετρητοίς επαγγελίες παραδείσων. Οποιος κυβερνάει πρέπει να διαθέτει εντιμότητα, ενσυναίσθηση, εργατικότητα, σιδερένιο στομάχι και καθαρό μυαλό. Να είναι όσο το δυνατόν απαλλαγμένος από δουλείες, επιταγές προς εξόφληση, εμμονές, ναρκισσισμούς. Να μην ψηλώνει ο νους του. Να μην πέφτει σε κατάθλιψη. Να μας μιλάει προπαντός ντόμπρα και σταράτα – στιγμή να μην ξεχνά ότι απευθύνεται στους εντολείς του, τους πολίτες, κι όχι σε υπηκόους ή σε νήπια. Εκείνος εξαρτάται από εμάς και όχι αντίστροφα. Αν τυχόν αποπειραθεί να μας κοροϊδέψει, θα τον πετάξουμε σαν την τρίχα απ’ το ζυμάρι.

Οι πολιτικοί αναλυτές μάς τοποθετούν στο λεγόμενο Κέντρο, ξεχωρίζοντάς μας σε κεντροαριστερούς και κεντροδεξιούς. Δύσκολα θα μας δεις σε πολιτική συγκέντρωση για να μας μετρήσεις – το 2015 κατεβήκαμε μόνο μαζικά, κρίνοντας ότι διακυβεύεται το μέλλον της πατρίδας. Είμαστε πολλοί; Είμαστε λίγοι; Εμείς πάντως κρίνουμε, κάθε φορά, τις εκλογές.

Headlines