Η ύφεση στην Ευρωζώνη είναι «προ των πυλών»

Η ευρωζώνη κινδυνεύει να βυθιστεί στην ύφεση αυτόν τον χειμώνα. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει εκτοξεύσει στα ύψη τον πληθωρισμό, οδηγεί σε αυξήσεις επιτοκίων δανεισμού, μειώνει την κατανάλωση και δημιουργεί προβλήματα στην επάρκεια ενέργειας, ενώ η κλιματική αλλαγή στερεύει ποτάμια και πλήττει καλλιέργειες και τουρισμό.

Μια τέτοια ύφεση ωστόσο εκτιμάται ότι μπορεί να είναι μικρής διάρκειας, ειδικά εάν ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα για την αντιμετώπιση των ενεργειακών – κυρίως – προκλήσεων.

Ερευνα που διενήργησε το Bloomberg σε αναλυτές και οικονομολόγους αναφέρει ότι ο κίνδυνος ύφεσης στη ζώνη του ευρώ έχει φτάσει πλέον στο υψηλότερο επίπεδο από τον Νοέμβριο του 2020 και διαμορφώνεται σε 60%.

Η πιθανότητα για συρρίκνωση της οικονομίας για δύο συνεχόμενα τρίμηνα, κάτι που αποτελεί τον επίσημο ορισμό της ύφεσης, έχει αυξηθεί πλέον στο ποσοστό αυτό από 45% που ήταν πριν από λίγους μήνες και από 20% προτού εισβάλει η Ρωσία στην Ουκρανία.

Μάλιστα, η Γερμανία, η οποία είναι η μεγαλύτερη οικονομία της ζώνης του ευρώ και μία από τις πιο εκτεθειμένες σε διαταραχές στην προμήθεια ρωσικού φυσικού αερίου, είναι πιθανό να καταγράψει στασιμότητα στην οικονομία της ακόμα και από το τρίτο τρίμηνο του 2022 που ήδη διανύουμε, λένε οι ειδικοί στις προβλέψεις.

Κόστος ενέργειας

Ξεχωριστά στοιχεία του Bloomberg Economics δείχνουν ότι το ΑΕΠ της ευρωζώνης μπορεί να μειωθεί κατά 0,3% το τέταρτο τρίμηνο και κατά 0,2% το πρώτο τρίμηνο του επόμενου έτους, με την ανάπτυξη να αναμένεται να κάνει ξανά την εμφάνισή της το δεύτερο τρίμηνο του 2023. Προϋπόθεση για την ομαλή προσγείωση είναι οι κυβερνήσεις να προσφέρουν στήριξη σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις και μείωση του κόστους ενέργειας μέσα στους επόμενους μήνες.

Ο πολύ υψηλός πληθωρισμός πλήττει νοικοκυριά και επιχειρήσεις στην Ευρώπη, με τις απειλές της Ρωσίας για διακοπή των ενεργειακών ροών και ιδιαίτερα του φυσικού αερίου να επιδεινώνουν το πρόβλημα.

Από το φθινόπωρο οι ανάγκες για φυσικό αέριο θα αρχίσουν να αυξάνονται ξανά σημαντικά και θα κορυφωθούν τον χειμώνα δημιουργώντας προκλήσεις στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος. Εάν μπει δελτίο σε μεγάλες οικονομίες όπως στη Γερμανία, τότε η βιομηχανική παραγωγή αναμένεται να δεχθεί μεγάλο πλήγμα.

Ταυτόχρονα, τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα έχουν μειωθεί μεν τους τελευταίους μήνες, αλλά τώρα φαίνεται να προδιαγράφεται μια νέα απειλή – οι μεγάλες ξηρασίες που έχουν οδηγήσει σε πτώση της στάθμης του νερού σε όλη την Ευρώπη αυτό το καλοκαίρι, και ειδικά σε ποταμούς που χρησιμοποιούνται για τις μεταφορές προϊόντων. Πλέον ο πληθωρισμός αναμένεται να διαμορφωθεί κατά μέσο όρο στην ευρωζώνη στο 8% για όλο το 2022, ποσοστό τέσσερις φορές υψηλότερο από τον στόχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Επιτόκια

Αναλυτές προβλέπουν ότι η ΕΚΤ θα αυξήσει τα επιτόκια κατά μισή επιπλέον ποσοστιαία μονάδα τον Σεπτέμβριο, όπως έκανε τον Ιούλιο εκτιμά το Bloomberg. Μια ύφεση δεν θα εμποδίσει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια, σύμφωνα με το Bloomberg Economics, το οποίο μάλιστα προβλέπει ότι οι αυξήσεις επιτοκίων από την ΕΚΤ θα συνεχιστούν έστω και σε χαμηλότερα ποσοστά.

Γενικότερα, διεθνείς αναλυτές προειδοποιούν ότι όλη η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη με σημαντική επιβράδυνση, με ορισμένες μεγάλες οικονομίες να διατρέχουν υψηλό κίνδυνο ύφεσης την ώρα που αναμένεται μικρή μόνο επιβράδυνση του πληθωρισμού το επόμενο έτος, σύμφωνα με έρευνα του Reuters σε οικονομολόγους. Ανάμεσα στις οικονομίες που κινδυνεύουν με ύφεση βρίσκεται και αυτή των ΗΠΑ, η οποία επηρεάζει σημαντικά τις εξελίξεις σε όλες σχεδόν τις άλλες περιοχές του κόσμου.