Με τα Μάρμαρα του Παρθενώνα και το ενδεχόμενο επίλυσης της διαμάχης που φέρνει αντιμέτωπες Ελλάδα και Βρετανία εδώ και δεκαετίες ασχολείται η ιστοσελίδα του γαλλικού περιοδικού Vanity Fair.

Το άρθρο έχει τίτλο «Μάρμαρα του Παρθενώνα: βαδίζει προς το τέλος η ιστορική διαμάχη μεταξύ Ελλάδας και Βρετανικού Μουσείου;» και σημειώνει χαρακτηριστικά ότι: «Στα τέλη Ιουλίου, το Βρετανικό Μουσείο άνοιξε την πόρτα σε μια «ενεργή συνεργασία» με την Ελλάδα για να επιλύσει, ίσως, τη διαμάχη που τους έχει φέρει αντιμέτωπους για περισσότερα από σαράντα χρόνια.

Πολιτιστική αντιπαράθεση με πολιτικά διακυβεύματα

Το άρθρο σημειώνει ότι η Ελλάδα απαιτεί την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα που εκτίθενται στο Βρετανικό Μουσείο από το 1816. Μια αναδρομή σε μια πολιτιστική αντιπαράθεση με πολιτικά διακυβεύματα» αναφέρει ότι «Θα μπορούσε τελικά το Βρετανικό Μουσείο να κλείσει το κουτί της Πανδώρας που άνοιξε πριν από περισσότερα από 200 χρόνια;

Υπενθυμίζει ότι στις 31 Ιουλίου, στην εφημερίδα Times, ο αναπληρωτής διευθυντής του βρετανικού μουσείου είπε ότι ήταν ανοιχτός σε μια «ενεργή συνεργασία» με την Ελλάδα, σχετικά με το ακανθώδες θέμα των ελληνικών αρχαιοτήτων που φυλάσσονται στο Βρετανικό Μουσείο από το 1816. Ο Τζόναθαν Ουίλιαμς πιστεύει ότι «Πρέπει να «αλλάξουμε τη θερμοκρασία της συζήτησης» και ότι όλα τα μέρη πρέπει «να βρουν μία οδό για να ακολουθήσουν γύρω από πολιτιστικές ανταλλαγές ενός επιπέδου, μίας έντασης και ενός δυναμισμού που δεν έχει βρεθεί μέχρι τώρα». Αυτή η συζήτηση αφήνει ελπίδες για την επίλυση μίας διαμάχης που έχει βαλτώσει εδώ και δεκαετίες. Από το 1983, η Ελλάδα ζητά την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα, αποφασισμένη να ανακτήσει την κληρονομιά της».

Το Brexit και η χαμένη ευκαιρία

Το δημοσίευμα του Vanity Fair κάνει αναφορά στην ιστορία των Μαρμάρων του Παρθενώνα στη Μ. Βρετανία καθώς και τις θέσεις τις Ελλάδας για την επιστροφή τους στη χώρα και του Βρετανικού Μουσείου για τη διατήρησή τους εκεί, ενώ επισημαίνεται ότι κατά τη μεταβατική φάση του Brexit, πολλά ευρωπαϊκά κράτη προέτρεψαν το Ηνωμένο Βασίλειο να εκμεταλλευτεί το νέο του καθεστώς για να δεχτεί το αίτημα της Ελλάδας, μια για πάντα.

Έναντι της αδιαλλαξίας της Ντάουνινγκ Στριτ, η Διακυβερνητική Επιτροπή της UNESCO για την Προώθηση της Επιστροφής των Πολιτιστικών Αγαθών στις Χώρες Προέλευσης ή την Αποκατάστασή τους σε περίπτωση Παράνομης Ιδιοποίησης συνεδρίασε τον Σεπτέμβριο του 2021, σημειώνει το άρθρο.

Όπως αναφέρει η έκθεση των αποφάσεων που εκδόθηκε μετά τη σύνοδο αναφέρει: «Η επιτροπή εκφράζει τη σταθερή της πεποίθηση ότι τα κράτη που εμπλέκονται σε υποθέσεις επιστροφής ή αποκατάστασης […] πρέπει να επενδύουν στις διαδικασίες διαμεσολάβησης και προσέγγισης της UNESCO με σκοπό την επίλυσή τους». Μέχρι στιγμής, το Βρετανικό Μουσείο αρνούνταν.\

Η UNESCO

Η UNESCO παραμένει σταθερή: «[Η επιτροπή] καλεί το Ηνωμένο Βασίλειο να επανεξετάσει τη θέση του και να ξεκινήσει καλόπιστο διάλογο με την Ελλάδα για αυτό το θέμα», αναφέρει η έκθεση. Δύο μήνες αργότερα, ο Έλληνας Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, εκμεταλλεύτηκε τα 200 χρόνια από την ανεξαρτησία της χώρας του για να ανανεώσει την προσφορά της Ελλάδας προς τον Μπόρις Τζόνσον: την επιστροφή των αυθεντικών μαρμάρων στο Μουσείο της Ακρόπολης με αντάλλαγμα τον δανεισμό κομματιών για προσωρινές εκθέσεις.

Η απάντηση του Βρετανού Πρωθυπουργού: «Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου έχει από καιρό μια σταθερή θέση για αυτά τα γλυπτά: αποκτήθηκαν νόμιμα από τον Λόρδο Έλγιν, σύμφωνα με τους νόμους που ίσχυαν τότε. Οι επιμελητές του Βρετανικού Μουσείου είναι οι νόμιμοι κάτοχοί τους από τότε που [οι ζωφόροι] περιήλθαν στην κατοχή τους».

Σπάνε τα ταμπού στη Δύση

Όπως επισημαίνει το δημοσίευμα στη Δύση, το ζήτημα της αποκατάστασης της κληρονομιάς που λεηλατήθηκε σε περιόδους κατοχής ή αποικισμού είναι όλο και λιγότερο ταμπού. Στη Γαλλία, ο Πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν υποστήριξε την επιστροφή αφρικανικών αντικειμένων τέχνης. Δέσμευση που ακολούθησαν αρκετοί ευρωπαίοι ηγέτες. Για την Ελλάδα, ήταν η Ιταλία που έκανε το πρώτο βήμα. Στις 10 Ιανουαρίου, το μουσείο του Παλέρμο επέστρεψε ένα κομμάτι της ζωφόρου του Παρθενώνα στην Αθήνα.

Ο Λουί Γκοντάρ, Πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης για την Επανένωση των Μαρμάρων του Παρθενώνα, χαιρετίζει αυτή την πρωτοβουλία: «Είναι μια συμφωνία που έχει συναφθεί μεταξύ του μουσείου του Παλέρμο, της διοίκησης της Σικελίας, του ιταλικού κράτους και της Ελλάδας. Σε αντάλλαγμα, η Ελλάδα παραχώρησε πολύ γενναιόδωρα ένα άγαλμα της Αθηνάς στο μουσείο.

Αυτή η πολιτική της διπλωματίας επιτρέπει στους Έλληνες να επωφεληθούν από την υποστήριξη πολλών κρατών, ακόμη και δημοσίων προσώπων, όπως η Αμάλ και ο Τζορτζ Κλούνεϊ. Για τον Γκοντάρ «είναι θεμελιώδες μια χώρα που αυτοπροσδιορίζεται ως δυτική και δημοκρατική να δεχτεί το αίτημα της Ελλάδας και να αποκαταστήσει αυτό που αρπάχτηκε από το ναό της Θεάς, το λίκνο της δημοκρατίας», καταλήγει το Vanity Fair.

Headlines