Η αποκατάσταση σχέσεων Τουρκίας – Ισραήλ μέσα από τα ενεργειακά, τη Χαμάς και το Ιράν

Στην αποκατάσταση των σχέσεων Τουρκίας – Ισραήλ και την απόφαση των δύο χωρών να προχωρήσουν στον αμοιβαίο διορισμό πρεσβευτών τέσσερα χρόνια μετά τη διακοπή των διπλωματικών τους σχέσεων αναφέρονται τα διεθνή ΜΜΕ.

Τα δημοσιεύματα αναφέρονται τόσο στο ζήτημα της ενεργειακής συνεργασίας και τις βλέψεις της Τουρκίας για τους νέους ενεργειακούς δρόμους και τη φυσικό αέριο του Ισραήλ. Βάζουν ακόμα «ψηλά» το ζήτημα της Χαμάς και των σχέσεων της με την Τουρκία.

• Διαβάστε επίσης: Ο Ερντογάν αποκαθιστά σχέσεις με το Ισραήλ που αποκαλούσε «κράτος – τρομοκράτη»

Έτοιμη να στηρίξει η ΕΕ

Στην είδηση αντέδρασε και ο Επίτροπος Διεύρυνσης Όλιβερ Βαρχελί, σημειώνοντας σε σχετική ανάρτηση του στο twitter την ικανοποίηση του για την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Ισράηλ. «Χαιρετίζω την ανακοίνωση μεταξύ Τουρκίας και Iσραήλ να αποκαταστήσουν πλήρεις διπλωματικές σχέσεις. Αυτό είναι άλλο ένα ορόσημο για την ενίσχυση των διμερών σχέσεων, τη σταθεροποίηση της περιοχής και την προώθηση της ευημερίας. Η ΕΕ είναι έτοιμη να υποστηρίξει τη δημιουργία νέων πεδίων συνεργασίας» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Βαρχελί.

I welcome the announcement between #Turkey and #Israel to restore full diplomatic ties. This is another milestone strengthening bilateral relations, stabilizing the region and fostering prosperity. The EU is ready to support establishing new grounds of cooperation.

— Oliver Varhelyi (@OliverVarhelyi) August 18, 2022

«Τουρκία και Ισραήλ αποκαθιστούν πλήρως τις διπλωματικές τους σχέσεις» έχει τίτλο το Al Jazeera, σημειώνοντας τις ανακοινώσεις που αντάλλαξαν Άγκυρα και Τελ Αβίβ. Το Al Jazeera σημειώνει τις δηλώσεις του Μεβλούτ Τσαβούσογλου για το θέμα, ο οποίος μίλησε για ένα «θετικό βήμα» από την πλευρά του Ισραήλ καθώς και το γεγονός ότι ο τούρκος ΥΠΕΞ υπογράμμισε ότι «η κίνηση δεν σημαίνει ότι η Τουρκία θα εγκαταλείψει την Παλαιστινιακή υπόθεση».

Η αντίδραση της Χαμάς

Σε δημοσίευμά της Le Monde με τίτλο «η Τουρκία αποκαθιστά πλήρως τις διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ, ενώ υπενθυμίζει την υποστήριξή της στον «παλαιστινιακό σκοπό»», υπογραμμίζει, ότι η ανακοίνωση της αποκατάστασης των διπλωματικών σχέσεων Ισραήλ – Τουρκίας «δεν έτυχε καλής υποδοχής από τη Χαμάς». Η εφημερίδα σημειώνει δήλωση του Μπασέμ Ναΐμ, ανώτερου στελέχους στη Γάζα, ο οποίος μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων ανέφερε χαρακτηριστικά ότι: «Οποιαδήποτε ομαλοποίηση με τον [ισραηλινό] κατακτητή είναι νομιμοποίηση της παρουσίας του στα εδάφη μας. Περιμένουμε από όλες τις αραβικές, μουσουλμανικές και φιλικές χώρες να απομονώσουν τον κατακτητή και να τον πιέσουν για να ανταποκριθεί στα νόμιμα δικαιώματα των Παλαιστινίων».

Το δημοσίευμα κάνει αναδρομή στα 12 χρόνια παγώματος των σχέσεων των δύο χωρών, επισημαίνοντας ότι «παρά τις εντάσεις, Ισραηλινοί και Τούρκοι διατήρησαν διαύλους επικοινωνίας, μερικές φορές μυστικούς, για να θέσουν τα θεμέλια για την εξομάλυνση των σχέσεων τους», ανοίγοντας μια νέα εποχή με την «ιστορική» επίσκεψη του Ισραηλινού Προέδρου, Ισαάκ Χερτσόγκ στην Άγκυρα, το Μάρτιο του 2022 και αυτή του Τούρκου ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου στα τέλη Μαΐου στην Ιερουσαλήμ.

Πιεστικό το ζήτημα της ενεργειακής συνεργασίας

Επισημαίνεται, ότι η ανακοίνωση για την πλήρους αποκατάστασης των σχέσεων έρχεται σε μια περίοδο, που η Τουρκία αντιμετωπίζει υψηλό πληθωρισμό και κατάρρευση του νομίσματός της, ενώ υπενθυμίζοντας την ανακοίνωση του Τούρκου τον Ιανουάριο του 2022, ότι «η χώρα του ήταν έτοιμη να συνεργαστεί με το Ισραήλ σε ένα έργο αγωγού φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο», στο οποίο είχε αντιταχθεί κάποτε, σημειώνει, ότι το ζήτημα της ενεργειακής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών, στο πλαίσιο των ανακαλύψεων κοιτασμάτων στην ανατολική Μεσόγειο, έχει γίνει πιο πιεστικό, καθώς αρκετές ευρωπαϊκές χώρες επιδιώκουν να μειώσουν την εξάρτησή τους από το ρωσικό αέριο.

«Είναι αυτό το τέλος πολλών ετών εντάσεων ;» είναι το ερώτημα που θέτει η εφημερίδα Les Echos υπενθυμίζοντας ότι κατά την «πρόσφατη καμπή στις σχέσεις των δύο μεσογειακών χωρών», με την επίσκεψη του  ισραηλινού προέδρου στην Τουρκία το Μάρτιο και αυτή του Τούρκου ΥΠΕΞ στην Ιερουσαλήμ,  «οι δύο ηγέτες δεν είχαν αναφέρει τότε την επιστροφή των πρέσβεων, ούτε ένα άλλο σημαντικό θέμα, αυτό του φυσικού αερίου».

Τι ισραηλινό αέριο ενδιαφέρει την Τουρκία

Προσθέτει δε ότι: «Το ισραηλινό αέριο ενδιαφέρει πράγματι την Τουρκία για τη δική της κατανάλωση αλλά και επειδή βλέπει τον εαυτό της ως κόμβο φυσικού αερίου για την Ευρώπη, τη στιγμή που η Γηραιά Ήπειρος επιδιώκει να απαλλαγεί από το ρωσικό αέριο».

Στη δική της ανάλυση η Le Figaro αναφέρει «Τουρκία-Ισραήλ: η αρχή ενός νέου κεφαλαίου», στην οποία σημειώνεται, ότι μετά από χρόνια διπλωματικής αποξένωσης, διανθισμένης με δειλές προσπάθειες προσέγγισης, Τουρκία και Ισραήλ επιβεβαίωσαν πλέον την εξομάλυνση των σχέσεων τους, που ξεκίνησε υποχρεωτικά λόγω του διεθνούς και οικονομικού πλαισίου στις αρχές του 2022, με την επίσκεψη του νέου Ισραηλινού πρόεδρου, Ισαάκ Χερτσόγκ, σε Άγκυρα και Κωνσταντινούπολη το Μάρτιο και εν συνεχεία την επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών στην Ιερουσαλήμ.

«Για την Άγκυρα, αυτό το νέο κεφάλαιο είναι μέρος μιας υποτιθέμενης στρατηγικής επιθυμίας να σπάσει την απομόνωσή της, ομαλοποιώντας τις σχέσεις της με τους πρώην εχθρούς της, Αίγυπτο, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Σαουδική Αραβία, ενώ εν μέσω μιας ύφεσης, που χαρακτηρίζεται από πληθωρισμό ρεκόρ, σε συνδυασμό με υποτίμηση του νομίσματος, ελπίζει να προσελκύσει όσο το δυνατόν περισσότερους επενδυτές… και τουρίστες», αναφέρει η Figaro , προσθέτοντας, ότι τα αεροπλάνα των ισραηλινών αεροπορικών εταιρειών θα πρέπει να λάβουν σύντομα άδεια προσγείωσης στην Κωνσταντινούπολη και την Αττάλεια, για πρώτη φορά εδώ και 15 χρόνια.

Το Ισραήλ στρέφει το βλέμμα στη Χαμάς

Για το Ισραήλ, το οποίο, όπως σημειώνει το δημοσίευμα,  «περίμενε υπομονετικά» αυτή τη στιγμή, η αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων με την Τουρκία αποτελεί «ένα πλεονέκτημα για την περιφερειακή σταθερότητα και πολύ σημαντικά οικονομικά νέα για τους πολίτες», όπως δήλωσε ο Γιαΐρ Λαπίντ την Τετάρτη, που προφανώς παραπέμπει σε δύο κρίσιμους φακέλους για την ασφάλειά του. Πρώτον, στον περιορισμό ή και την απαγόρευση στο τουρκικό έδαφος των δραστηριοτήτων του εξωτερικού τμήματος της Χαμάς, των ισλαμιστών στην εξουσία στη Λωρίδα της Γάζας, και εν συνεχεία στο ιρανικό ζήτημα, προσέγγιση που γίνεται αντιληπτή ως ικανή να αποτελέσει την αρχή μιας συμμαχίας ενάντια στη στρατιωτική παρουσία της Ισλαμικής Δημοκρατίας στη Συρία, η οποία εκλαμβάνεται ως απειλή από τις δύο χώρες.

Τέλος η εφημερίδα υπογραμμίζει, ότι «το ζήτημα της ενεργειακής συνεργασίας των δύο χωρών βρίσκεται και αυτό στο επίκεντρο αυτού του νέου μήνα μέλιτος», υπενθυμίζοντας, ότι τον Ιανουάριο, ο Πρόεδρος Ερντογάν δήλωσε έτοιμος να «συνεργαστεί» σε ένα έργο αγωγού φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο, στο οποίο είχε αντιταχθεί κάποτε, ζήτημα σήμερα ουσιαστικό, καθώς πολλές ευρωπαϊκές χώρες επιδιώκουν να μειώσουν την εξάρτησή τους από το ρωσικό αέριο στο πλαίσιο του πολέμου στην Ουκρανία.