Ναυάγια, γέφυρες και μνημεία: Η ξηρασία στην Ευρώπη φέρνει στην επιφάνεια το παρελθόν

Αντιμέτωπη με τη χειρότερη ξηρασία των τελευταίων 500 χρόνων βρίσκεται η Ευρώπη.

Σύμφωνα με το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Κομισιόν, η εικόνα των μεγαλύτερων ποταμών της Γηραιάς Ηπείρου έχει αλλάξει δραματικά τα τελευταία 5 χρόνια.

Κι ενώ το καλοκαίρι ακόμη δεν έχει τελειώσει, πάνω από 6.600.000 στρέμματα έχουν καεί στα κράτη της ΕΕ από τον Ιανουάριο, ένας αριθμός που είναι ρεκόρ γι’ αυτήν την χρονική περίοδο.

• Διαβάστε επίσης: Βρετανία: Σε κατάσταση ξηρασίας κηρύχθηκε τμήμα της Ουαλίας

Οι ειδικοί κρούουν ηχηρό καμπανάκι και προειδοποιούν ότι οι τεράστιες δασικές πυρκαγιές, η πρωτοφανής ξηρασία και οι συνεχείς καύσωνες που ταλαιπωρούν τον κόσμο, είναι αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής.

H «πέτρα της πείνας» «μίλησε»

Η προειδοποίηση δεν θα μπορούσε να είναι πιο έντονη. «Wenn du mich siehst, dann weine» («Αν με δεις, τότε κλάψε»), γράφει η ζοφερή επιγραφή σε έναν βράχο, στον ποταμό Έλβα, κοντά στη βόρεια τσεχική πόλη Ντέτσιν, κοντά στα γερμανικά σύνορα.

Καθώς τα ποτάμια της Ευρώπης στερεύουν και τα νερά υποχωρούν αποκαλύπτουν από καιρό κρυμμένα ευρήματα, όπως ρωμαϊκά στρατόπεδα, χωριά-φαντάσματα και ναυάγια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η λεγόμενη «πέτρα της πείνας» στο Ντέτσιν είναι μία από τις δεκάδες, σε ποτάμια της κεντρικής Ευρώπης, που χαράχτηκαν για να σηματοδοτήσουν τη στάθμη τους κατά τη διάρκεια ιστορικών ξηρασιών και να προειδοποιήσουν τις μελλοντικές γενιές για την πείνα και τις κακουχίες που πιθανώς θα ακολουθήσουν όταν γίνουν ορατές.

Τσέχοι ερευνητές το 2013 περιέγραψαν την πέτρα ως «σμιλεμένη με τα χρόνια της κακουχίας».

«Η πέτρα εκφράζει ότι η ξηρασία έφερε κακή σοδειά, έλλειψη τροφίμων, υψηλές τιμές και πείνα για τους φτωχούς ανθρώπους», εξήγησαν.

Το παλαιότερο αναγνωρίσιμο έτος στην πέτρα στο Ντέτσιν είναι το 1616. Τα ίχνη των επιγραφών που σχετίζονται με πολύ παλαιότερες ξηρασίες, όπως το 1417 και το 1473, έχουν σε μεγάλο βαθμό διαβρωθεί με την πάροδο του χρόνου. Μεταγενέστερα χρόνια ξηρασίας, μεταξύ 1707 και 1893, είναι επίσης καταγεγραμμένα.

Οι περισσότερες «πέτρες πείνας» βρίσκονται στον Έλβα και υπενθυμίζουν με τον δικό τους τρόπο τις ζοφερές συνέπειες της ξηρασίας. Άλλες τέτοιες πέτρες εμφανίζονται στον Ρήνο, τον Δούναβη και τον Μοζέλλα.

Ναυάγια και κτίρια στην Ιταλία

Την ίδια ώρα, ο μακρύτερος σε έκταση ποταμός στην Ιταλία, ο Πάδος στερεύει. Ένα μεγάλο μέρος του έχει πλέον μεταμορφωθεί σε παραλία ενώ σε άλλες περιοχές, η στάθμη του νερού έπεσε τόσο χαμηλά που αποκαλύφθηκε μία δεξαμενής από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και αναδύθηκαν τα ερειπωμένα τείχη μιας μεσαιωνικής πόλης.

Επίσης, αναδύθηκε το ναυάγιο του Ζibello. Πρόκειται για μια φορτηγίδα 50 μέτρων, που βυθίστηκε κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ένα στρατιωτικό όχημα των Ναζί κοντά στη Μάντοβα αλλά και μια βόμβα 450 κιλών.

Στη Λομβαρδία, θεμέλια ξύλινων κτιρίων που χρονολογούνται από την εποχή του χαλκού έχουν αναδυθεί από την κοίτη του ποταμού Όλιο, ενώ το κρανίο ενός ελαφιού ηλικίας 100.000 ετών και τα υπολείμματα μιας ύαινας, ενός λιονταριού και ενός ρινόκερου έχουν εμφανιστεί σε αποξηραμένα τμήματα της λίμνης Κόμο.

Στη Ρώμη, η υποχώρηση των νερών του Τίβερη αποκάλυψε τα ερείπια μιας γέφυρας που πιστεύεται ότι χτίστηκε κατά τη διάρκεια του πρώτου αιώνα για τον αυτοκράτορα Νέρωνα, ώστε να μπορεί να επισκέπτεται ευκολότερα τις περιουσίες του στη δεξιά όχθη του ποταμού, συμπεριλαμβανομένης της βίλας της μητέρας του, Αγριππίνας.

The Tiber river levels are at an historic low. Now is a great time to hop on a river boat and see the Tiber’s submerged cultural heritage. pic.twitter.com/WFFQUcUSMZ

— Peter Campbell (@peterbcampbell) August 10, 2022

Πολεμικά πλοία στη Σερβία

Στη Σερβία, η στάθμη του ποταμού Δούναβη βρίσκεται σε ένα από τα χαμηλότερα επίπεδα που έχει καταγραφεί ποτέ εδώ και έναν αιώνα, με αποτέλεσμα κοντά στην πόλη Πράχοβο να εμφανιστούν μέσα από τα νερά τα απομεινάρια δεκάδων γερμανικών πολεμικών πλοίων που βυθίστηκαν κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Τα πλοία αυτά, που ήταν γεμάτα με εκρηκτικά, ήταν κάποια από τα εκατοντάδες που βυθίστηκαν στον Δούναβη το 1944, καθώς ο γερμανικός στόλος της Μαύρης Θάλασσας υποχωρούσε μπροστά στην προέλαση των σοβιετικών δυνάμεων. Μέχρι και σήμερα, τα ναυάγια εξακολουθούν να παρεμποδίζουν τη ναυσιπλοΐα στον ποταμό, όταν η στάθμη του νερού πέφτει.

«Ο γερμανικός στολίσκος άφησε πίσω του μια οικολογική καταστροφή που απειλεί εμάς, τους κατοίκους του Πράχοβο», σχολίασε ο 74χρονος Βέλιμιρ Τραϊλοβιτς, ένας συνταξιούχος κάτοικος της πόλης ο οποίος έχει γράψει ένα βιβλίο για τα πλοία αυτά.

Στην επιφάνεια το «Ισπανικό Stonehenge»

Στην Ισπανία, η ξηρασία έφερε στην επιφάνεια το «Ισπανικό Stonehenge». Ο κύκλος των δώδεκα μεγάλιθων τοποθετείται χρονολογικά στο 5000 π.Χ.

Σήμερα, το Ντολμέν του Γουαδαλπεράλ, όπως ονομάζεται κανονικά, είναι πλέον ορατό σε μία γωνία της τεχνητής λίμνης του φράγματος του Βαλδεκάνια, στην επαρχία Κάθερες.

«Είναι έκπληξη, είναι σπάνιο να μπορούμε να έχουμε πρόσβαση στο μνημείο», δήλωσε ο αρχαιολόγος Ενρίκε Θεντίγιο του Πανεπιστημίου Complutense της Μαδρίτης. Ο ίδιος θα σπεύσει να μελετήσει το μεγαλιθικό μνημείο πριν βυθιστεί και πάλι.

Το Ντολμέν του Γουαδαλπεράλ ανακαλύφθηκε το 1926 από τον αρχαιολόγο Χούγκο Ομπερμάιερ, αλλά η περιοχή πλημμύρισε το 1963 με την κατασκευή του φράγματος από την κυβέρνηση του δικτάτορα Φρανθίσκο Φράνκο. Έκτοτε, μόνο τέσσερις φορές έγινε πλήρως ορατό.

Τα ντολμέν είναι παλαιολιθικά μνημεία αποτελούμενα από σχηματισμούς κάθετων μεγαλίθων. Έχουν βρεθεί σε πολλές περιοχές της δυτικής Ευρώπης , αλλά λίγα στοιχεία είναι γνωστά για τους δημιουργούς τους. Ανθρώπινα λείψανα που έχουν βρεθεί στις ζώνες γύρω από τα ντολμέν έχουν οδηγήσει στην θεωρία ότι πρόκειται για ταφικά μνημεία.

Τοπικές ιστορικές και τουριστικές ενώσεις της περιοχής του Κάθερες έχουν προτείνει την μεταφορά των λίθων του Γουαδαλπεράλ σε μουσείο της περιοχής ή σε στεγνή γη.