Η περίπτωση Τζεφ Κουνς και το love story με την Τσιτσιολίνα

Σε έναν κόσμο που είναι γεμάτος πόλεμο, φτώχεια, βιασμούς και ανισότητες, λίγα πράγματα φαίνεται να εξοργίζουν τους δυτικούς περισσότερο από τη σύγχρονη τέχνη. Η μόνιμη επωδός είναι «γαμώτο! Εγώ θα μπορούσα να κάνω κάτι καλύτερο!» ή «πλήρωσαν τόσα λεφτά γι’ αυτό;» και φυσικά «αυτό δεν είναι τέχνη!». Υπάρχει άβυσσος μεταξύ του μέσου θεατή και των πατρικίων της υψηλής τέχνης ειδικά όταν πρόκειται για καλλιτέχνες όπως ο Duchamp, ο Andy Warhol ή ο Jeff Koons.

O Duchamp και ο Warhol κάμπτουν τις γραμμικές απόψεις για το τι συνιστά καλή τέχνη, ενώ ταυτόχρονα γοητεύουν και προσβάλλουν εξίσου το κοινό, κάτι που μοιάζει με αγιοσύνη όταν είσαι δημιουργός. Το πανκ και η ραπ θα συνέχιζαν να κάνουν το ίδιο πράγμα με τη μουσική, προτού και τα δύο γίνουν εμπορεύματα και μπουν στο ράφι της αγοράς με τις μπριζόλες και τα ψητά, επειδή ως είδος δεν αξίζουμε να κρατάμε ωραία πράγματα. Αλλά το καλό πανκ και η ραπ δεν έχουν πεθάνει, όπως δεν έχει πεθάνει και η μεγάλη τέχνη και το να αψηφάς τα καλοπληρωμένα χέρια που σε βάζουν στο μάτι, σε αγοράζουν και σε δαγκώνουν, όπως αποδεικνύει o Jeffrey L. Koons.

• Διαβάστε ακόμα:Δικαστήριο μιας φλούδας: H μπανάνα του Maurizio Cattelan αντιμετωπίζει νέα διαμάχη

Η τέχνη του Koons, η οποία ως γνωστόν περιλαμβάνει ογκώδη ζώα με μπαλόνια φτιαγμένα από γυαλιστερό τυρκουάζ ατσάλι και φιγούρες από επιχρυσωμένη πορσελάνη Michael Jackson και του χιμπατζή του σε φυσικό μέγεθος, μπορεί να μοιάζει με κάτι που θα είχε δημιουργήσει ο Λουδοβίκος ΙΔ’ αν ήταν ένας πρώην επιμελητής καρναβαλιών που δούλευε σε μια υπαίθρια αγορά μιας μικρής πόλης. Όπως και οι πρόγονοί του της ποπ αρτ, τείνει να προκαλεί πολλές και ακραίες αντιδράσεις από κριτικούς τέχνης και τυχαίους θεατές. Είναι γνήσιος ή ένας εύθυμος φαρσέρ που γελάει τελευταίος καθώς τα έργα του αποφέρουν κυριολεκτικά άσκοπα χρηματικά ποσά; Αυτό το ερώτημα πλανάται γύρω από το όνομά του.

Γιατί δεν μπορεί ένας καλλιτέχνης να είναι και τα δύο; Δεν υπάρχει τίποτα λιγότερο δημιουργικό από τους αυστηρούς κανόνες.

Συζητήσεις όπως αυτές είναι μέρος αυτού που θα μπορούσε κανείς να αποκαλέσει «η γοητεία/απογοήτευση» του Koons. Ωστόσο, τα έργα της σειράς Made in Heaven του 1989 ήταν αυτά που τον έκαναν να ξεχωρίσει τόσο φαντασμαγορικά στο παρελθόν. Διαθέτει το αδιαμφισβήτητο αποτύπωμα του δημιουργού Koons, αλλά κουβαλάει μια απαλή ονειρικότητα που μοιάζει να απουσιάζει από οτιδήποτε άλλο έχει δημιουργήσει στην καριέρα του.

Το χρυσαφένιο παστέλ μονοπάτι της κορδέλας Made in Heaven οδηγεί σε μια μούσα που δεν μοιάζει με καμία άλλη που θα μπορούσε να φανταστεί ο κόσμος της τέχνης: την Ιλόνα Στάλερ ή αλλιώς Τσιτσιολίνα, η οποία ήταν περισσότερο γνωστή για τη δουλειά της στη βιομηχανία των ταινιών ενηλίκων, αλλά αποδείχθηκε μεγαλύτερη από το μέσο που επέλεξε.

Είναι επίσης κάτι πολύ περισσότερο από μια σέξι ξανθιά με πρόθυμο χαμόγελο και χαριτωμένη φιγούρα. Η Τσιτσιολίνα έχει μια ποιότητα που δεν συνδέεται συχνά με γυναίκες στην ερωτική τέχνη. Αθωότητα; Όχι, αν και ο όρος έχει χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει όχι μόνο την Τσιτσιολίνα, αλλά πάρα πολλές ενήλικες γυναίκες που προβάλλονται σε ευάλωτες πόζες. Η Τσιτσιολίνα είναι αιθέρια, σαν μια παγανιστική θεά που επισκέπτεται τη Γη για να διαδώσει ένα μήνυμα αγάπης χωρίς ενοχές, ντροπή και τον ποικίλο κατάλογο τοξικών ανθρώπινων χαρακτηριστικών που συνδέονται με το σεξ και τον αισθησιασμό. Ακόμα και η εμφάνισή της το υποστήριζε αυτό, με την ίδια να αποφεύγει τα big hair χτενίσματα με τα ψηλά «κοκοράκια» και τα καυτά νέον χρώματα της δεκαετίας του 1980 για μια πιο απαλή εμφάνιση. Αυτό περιελάμβανε συχνά κορώνες με λουλούδια, εσώρουχα σε νυφικό λευκό, κοριτσίστικα παστέλ χρώματα και ίσια ξανθά μαλλιά. Συχνά την έβλεπαν να ποζάρει με λούτρινα ζωάκια, αλλά με την Τσιτσιολίνα, αυτό φαινόταν λιγότερο ανατριχιαστικό και περισσότερο μέρος της εξωγήινης προσωπικότητάς της. Πολλές από τις συνομήλικές της στη βιομηχανία ενηλίκων της δεκαετίας του 1980 ήταν περισσότερο στο καλούπι της γκλαμουράτης τίγρης, όπως η Ginger Lynn, η Amber Lynn και η Taija Rae, αλλά σε αυτή τη θάλασσα από πολύχρωμα θηλυκά άλφα, η Τσιτσιολίνα έμοιαζε περισσότερο με υπηρέτρια του Διονύσου.

Δείτε το βίντεο

Γεννημένη στην Ουγγαρία, απέκτησε ιταλική υπηκοότητα μέσω γάμου με έναν άνδρα που αναφέρεται σε διάφορες αναρτήσεις ως «Salvatore Martini». Από εκεί και πέρα, η Ιλόνα θα γινόταν η Τσιτσιολίνα, μια πολύπλευρη θεά που έπαιζε θέατρο, έκανε μόντελινγκ, ηχογράφησε αρκετά τραγούδια με τίτλους όπως «Baby Love» και «My Sexy Shop» και θα είχε μια καριέρα στην πολιτική και το ιταλικό κοινοβούλιο και στη συνέχεια ως ακτιβίστρια.

Το τελευταίο είναι ένα πάθος που έχει διατηρήσει μέχρι σήμερα, αγωνιζόμενη συχνά για σκοπούς όπως η αποπυρηνικοποίηση, η νομιμοποίηση των γάμων μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, ένας σοβαρός κατώτατος μισθός για τους νέους εργαζόμενους και πολλά άλλα. Το μυαλό, η καρδιά και η ομορφιά είναι ένας θανατηφόρος συνδυασμός φανταστικής ποικιλίας και συχνά παρέχουν το πλουσιότερο έδαφος για τη μούσα και τον καλλιτέχνη να συμπλέξουν και να γίνουν ένα. Θα γίνω ο καθρέφτης σου, πράγματι.

Η Στάλερ και ο Κουνς ενώθηκαν δημιουργικά και σωματικά σε έναν πραγματικό έρωτα και γάμο. Το Made in Heaven ξεχωρίζει για κάτι περισσότερο από τη γλυκιά ιστορία του παρασκηνίου που γρήγορα ήρθε στο φως.

Την ίδια χρονιά που το Made in Heaven έκανε το ντεμπούτο του, η διάσημη φεμινιστική ακτιβιστική ομάδα The Guerrilla Girls κυκλοφόρησε το δικό της έργο με τίτλο «Do women have to be naked to get into the Met. Museum?». Το έργο αυτό αναφέρει ότι «…λιγότερο από το 5% των καλλιτεχνών στα τμήματα μοντέρνας τέχνης είναι γυναίκες, αλλά το 85% των γυμνών είναι γυναίκες». Δεν έχουν αλλάξει και πολλά με την πάροδο του χρόνου, με το μήνυμα σε γενικές γραμμές να δηλώνει σχεδόν πάντα ότι το γυναικείο γυμνό είναι όμορφη τέχνη, αλλά αν συμπεριλάβεις και το ανδρικό σώμα, ξαφνικά είναι «πορνογραφικό». Το γεγονός ότι ο Koons όχι μόνο συμπεριέλαβε τη γυμνή ανδρική μορφή σε αυτή την έκθεση, αλλά φρόντισε να είναι η δική του, με πλήρη μεταφορική και κυριολεκτική στύση και όλα τα σχετικά, είναι πέρα για πέρα αξιοθαύμαστο. Ειδικά όταν συνδυάζεται με συνεντεύξεις του Κουνς από την εποχή εκείνη, με τον καλλιτέχνη να εμφανίζεται ήσυχος, σοβαρός και απόλυτα ειλικρινής.

Πολλά έχουν αλλάξει από τότε που έκανε πρεμιέρα αυτό το μοναδικό στο είδος ως έκθεμα. Ο Κουνς και η Στάλερ θα χωρίσουν, προκαλώντας δημόσια σχόλια και αμφισβήτηση.

Η τέχνη όμως θα συνεχίσει να είναι ό,τι πιο κοντινό στην αιωνιότητα.

*Με στοιχεία από diaboliquemagazine.com