Στα ζητήματα δημοκρατίας δεν αρκεί «το γράμμα του νόμου»

Μιλώντας στη αρμόδια επιτροπή της Βουλής που ενέκρινε κατά πλειοψηφία τον διορισμό του, ο νέος διοικητής της ΕΥΠ, φέρεται να δήλωσε, με βάση «διαρροές», μια που η συγκεκριμένη συνεδρίαση καλύπτεται από απόρρητο, ότι «a priori κανείς δεν εξαιρείται» ως προς το ενδεχόμενο να τεθεί υπό παρακολούθηση.

Έμπειρος διπλωμάτης, ακολούθησε μια πάγια τακτική που είναι η υπενθύμιση της ισχύουσας νομοθεσίας και του γεγονότος ότι ουδείς είναι υπεράνω του νόμου.

Άλλωστε, εκ της θέσεώς του δεν θα μπορούσε να πει κάτι άλλο.

Σε τελική ανάλυση πολιτικές εξηγήσεις δίνει η πολιτική ηγεσία, όχι ο διοικητής μιας υπηρεσίας που στηρίζεται στο απόρρητο.

Ούτε θα μπορούσε πριν τη συνεδρίαση προ ημερησίας διατάξεως της Βουλής την Παρασκευή και πριν την εξεταστική επιτροπή, να αρχίσει να δίνει πληροφορίες και στοιχεία.

Αυτό, όπως έχω ξαναγράψει είναι ευθύνη – και εδώ που έχουμε φτάσει υποχρέωση – της κυβέρνησης.

Τα γράφω όλα αυτά γιατί υπάρχει η αναγκαία πολιτική αντιπαράθεση, υπάρχει το αναμενόμενο πολιτικό παιχνίδι, αλλά υπάρχει και η λειτουργία των θεσμών.

Και λειτουργία των θεσμών είναι ο Διοικητής της ΕΥΠ να εφαρμόζει το «γράμμα του νόμου» και να μην παίρνει πρωτοβουλίες.

Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι η δημοκρατία εξαντλείται στο «γράμμα του νόμου».

Η δημοκρατία στηρίζεται στην εμπιστοσύνη των πολιτών ότι τηρούνται θεμελιώδη δικαιώματα όπως είναι το απόρρητο της επικοινωνίας.

Στηρίζεται στο ότι τυπικά νόμιμες δυνατότητες, που όμως αφορούν εξαιρετικά έκτακτες περιπτώσεις και πάντα με τη συνδρομή ρητά προσδιορισμένων προϋποθέσεων, όπως είναι οι παρακολουθήσεις μέσω της ΕΥΠ, αξιοποιούνται όντως για λόγους «εθνικής ασφάλειας» και όντως για τη διερεύνηση αδικημάτων και δεν γίνονται τμήμα ενός εμπορίου πληροφοριών με άλλες στοχεύσεις.

Στηρίζεται στο ότι δημοσιογράφοι και πολιτικοί δεν αντιμετωπίζονται ως «εχθροί του κράτους».

Στηρίζεται στο ότι δεν λειτουργούν στην ΕΥΠ ανεξέλεγκτα κυκλώματα.

Στηρίζεται στο ότι μια χώρα δεν είναι «ξέφραγο αμπέλι» ως προς τη δυνατότητα ιδιωτών να κάνουν χρήση παράνομου λογισμικού για παρακολουθήσεις.

Όλα αυτά αφορούν και θεσμικές παρεμβάσεις και αναβάθμιση του εποπτικού ρόλου της Βουλής και διακομματική συνεννόησης.

Όμως, αφορούν και το να υπάρξουν πραγματικές εξηγήσεις και δημοσιότητα στο πώς λειτουργούσε μέχρι τώρα η ΕΥΠ. Δηλαδή, ως προς το ποιους παρακολουθεί και γιατί.

Στη δημοκρατία μπορεί να υπάρχουν απόρρητα, αλλά δεν υπάρχουν άβατα.

Γιατί χωρίς πειστικές εξηγήσεις, αυτό που κλονίζεται δεν είναι η εικόνα μιας κυβέρνησης, αλλά η εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς.

Εμπεδώνεται η αντίληψη ότι οι πολιτικοί «άλλα λένε και άλλα κάνουν».

Ενισχύεται ο κυνισμός και η δυσπιστία απέναντι στην πολιτική.

Και σε αυτό το έδαφος μόνο επικίνδυνες καταστάσεις γεννιούνται.