New York Times: Πώς μεταμόρφωσαν έξι μήνες πολέμου την Ουκρανία, τη Ρωσία και την Ευρώπη

Τις επιπτώσεις του αιματηρού πολέμου, που μαστίζει εδώ και έξι μήνες την Ουκρανία, εξέτασαν σε ανάλυσή τους οι Times της Νέας Υόρκης – όχι μόνο για την πληττόμενη χώρα, αλλά και για τη Ρωσία και την Ευρώπη.

Η αμερικανική εφημερίδα παρατηρεί ότι στον πόλεμο αυτό, η βία και η κανονικότητα καταφέρνουν να συνυπάρξουν, με τον θάνατο και την καταστροφή να επικρατούν στο μέτωπο στα ανατολικά της χώρας και τα καφέ του Κιέβου να παραμένουν ασφυκτικά γεμάτα με κόσμο.

• Διαβάστε επίσης: Ουκρανία: Ο Πούτιν ποντάρει στο όπλο του χειμώνα για τη νίκη

Πρόκειται για έναν πόλεμο που συμβαίνει τόσο στα χαρακώματα και τις ανταλλαγές πυρών, όσο και στις πολιτικές διεργασίες των ΗΠΑ και της Ευρώπης, που δείχνουν πρόθυμες να υπομείνουν τον πληθωρισμό και τις ενεργειακές ελλείψεις, προκειμένου η σύγκρουση να έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Και φυσικά, είναι επίσης ένας πόλεμος της πληροφορίας, ο οποίος μάλιστα αφορά δυο χώρες με πολύ στενούς δεσμούς, με διαρκείς «μάχες» στα κοινωνικά δίκτυα.

Έξι μήνες από την αρχή, ακόμη μακριά από το τέλος

Ακόμη και έξι μήνες μετά τη ρωσική εισβολή, κανείς δεν ξέρει πώς θα δοθεί το τέλος. Ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, έχοντας καταστείλει τους αντιφρονούντες, έχει δηλώσει ότι «σε μεγάλο βαθμό, ουσιαστικά δεν έχουμε ξεκινήσει καν». Ο ουκρανός ομόλογός του, με την ενθάρρυνση του πληθυσμού του που αντιστέκεται, αλλά και την υποστήριξη του – σε γενικές γραμμές – ενιαίου μετώπου της Δύσης, έχει υποτιμήσει το σενάριο της ρωσικής κατοχής και συνεχίζει να παροτρύνει τους πολίτες του να μη λυγίσουν.

Θα συνεχίσει η Δύση να δείχνει την υποστήριξή της, καθώς η Ευρώπη προετοιμάζεται για το ενδεχόμενο ενός χειμώνα με ελάχιστο ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο; Θα κλιμακώσει ο Πούτιν τον πόλεμο μετά τα χτυπήματα στην Κριμαία και τη δολοφονία της Ντούγκινα; Και θα καταφέρει ο Ζελένσκι να διατηρήσει ζωντανή την αποφασιστικότητα του λαού του, ενώπιον ενός εχθρού οπλισμένου με πυρηνικά;

Αυτή τη στιγμή, ο Πούτιν ελέγχει περίπου το 20% της – τεράστιας – ουκρανικής επικράτειας. Όμως δεν φαίνεται να έχει φτάσει πιο κοντά στο να εξαναγκάσει την Ουκρανία σε υποχώρηση. Και δεν φαίνεται έτοιμος να σταματήσει να παλεύει.

Έξι μήνες μετά την εισβολή των ρωσικών δυνάμεων, αυτή φαίνεται να είναι η κατάσταση στα δυο στρατόπεδα – αλλά και στην ευρωπαϊκή ήπειρο – σύμφωνα με τους Times.

Στην Ουκρανία ετοιμάζονται για κάτι «άσχημο»

Την παραμονή της ουκρανικής Ημέρας της Ανεξαρτησίας, ο πρόεδρος της χώρας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, περιέγραψε γλαφυρά την απειλή για τη χώρα του.

Συγκεκριμένα, προειδοποίησε ότι η Μόσχα θα μπορούσε να επιχειρήσει να σπιλώσει τους εορτασμούς της 24^ης Αυγούστου με κάτι «ιδιαιτέρως άσχημο, ιδιαιτέρως βάναυσο».

Στο κάτω-κάτω, η σημερινή ημέρα είναι και η επέτειος των έξι μηνών από την έναρξη ενός πολέμου που εκτόπισε εκατοντάδες χιλιάδες Ουκρανούς, οδήγησε στο θάνατο χιλιάδων στρατιωτών και σπάραξε την οικονομία της χώρας. Αξιωματούχοι προειδοποίησαν ότι η Ρωσία θα μπορούσε να χτυπήσει με καταιγισμό βαλλιστικών πυραύλων ή να σκηνοθετήσει δίκες ουκρανών αιχμαλώτων πολέμου στην κατεχόμενη Μαριούπολη.

Όμως ο Ζελένσκι ξεκαθάρισε ότι οι ουκρανικές αρχές δεν σχεδίαζαν να λάβουν επιπλέον μέτρα προστασίας σε περίπτωση που το Κίεβο δεχόταν πλήγμα από ρωσικά πυρά. Η ουκρανική κυβέρνηση θα απαντήσει «με τον ίδιο τρόπο όπως τώρα» ή οποιαδήποτε άλλη μέρα, εξήγησε σε συνέντευξη Τύπου.

Στις πόλεις κατά μήκος του μετώπου, στις κατεχόμενες από τη Ρωσία περιοχές και τα σημεία που έχουν δεχτεί πλήγμα από πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, ο πιο αιματηρός πόλεμος που ξέσπασε στην Ευρώπη μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου συνεχίζει να μαίνεται.

Αναζητώντας την κανονικότητα στο εμπόλεμο Κίεβο

Όμως συνηθισμένοι στον κίνδυνο, οι Ουκρανοί επιχειρούν να ανακτήσουν μια αίσθηση κανονικότητας, μετά το σοκ της εισβολής του χειμώνα.

Έπειτα από κάποιες πρώιμες επιτυχίες του ουκρανικού στρατού στην απώθηση των Ρώσων από το Κίεβο και τη βόρεια Ουκρανία, οι οικογένειες προετοιμάζονται για την έναρξη της σχολικής χρονιάς – και τα καφέ του Κιέβου είναι γεμάτα από κόσμο.

Οι περιοχές που κατοικούνται κατά πλειοψηφία από Ουκρανούς είναι σταθερές και σε γενικές γραμμές ασφαλείς, η κυβέρνηση παραμένει στην εξουσία και ο στρατός, εξοπλισμένος με ακόμη πιο ισχυρά δυτικά όπλα, συνεχίζει να μάχεται.

«Η αρχική απειλή ήταν ότι ο ρωσικός στρατός, ο δεύτερος μεγαλύτερος του πλανήτη, θα μπορούσε να επιτύχει την κυριαρχία στον αέρα», εξηγεί στους Times ο Αντρίι Ζαγκορόντνιουκ, πρώην ουκρανός υπουργός άμυνας. «Καταφέραμε να μάθουμε πώς να τους σταματήσουμε».

«Δεν μπορούμε να σταματήσουμε»

Όμως η κατάρρευση της οικονομίας, ο κίνδυνος βομβαρδισμών και το κόστος του πολέμου φθοράς θα μπορούσε σταδιακά να εκμηδενίσει την ικανότητα της Ουκρανίας να αντιστέκεται. Σύμφωνα με τον Ζαγκορόντνιουκ, έπειτα από έξι μήνες, η επιβίωση δεν ταυτίζεται με τη νίκη. Ούτε καν με την πορεία προς αυτή.

«Δεν μπορούμε να σταματήσουμε και δεν μπορούμε να στραφούμε σε έναν πόλεμο χαμηλής έντασης. Πρέπει να σκεφτούμε πώς θα τους διώξουμε».

Παρόλα αυτά, είναι βέβαιο πως ο πόλεμος δεν εξελίχθηκε με τον τρόπο που θα ήλπιζε η Ρωσία – πράγμα που οι Ουκρανοί γνωρίζουν καλά και φροντίζουν να επιδεικνύουν σε κάθε ευκαιρία, όπως κατά τη διάρκεια μιας «παρέλασης» αυτή την εβδομάδα, όταν περίπου 80 καμένα και κατεστραμμένα ρωσικά τανκς διέσχισαν τους δρόμους του Κιέβου. Μικρά παιδιά σκαρφάλωναν επάνω στα συντρίμμια τους και οι περαστικοί έβγαζαν selfies μπροστά τους.

«Τον Φεβρουάριο, οι Ρώσοι σχεδίαζαν μια παρέλαση», σχολίασε καυστικά στο Twitter ο ουκρανός υπουργός άμυνας. «Έξι μήνες μετά το ξέσπασμα του πολέμου μεγάλης κλίμακας, η ντροπιαστική επίδειξη των σκουριασμένων ρωσικών μετάλλων υπενθυμίζει σε όλους τους δικτάτορες ότι τα σχέδιά τους μπορούν να καταστραφούν από ένα ελεύθερο και θαρραλέο έθνος».

Βαρύ πλήγμα

Παρόλα αυτά, η εύθραυστη κανονικότητα αποκρύπτει το τεράστιο κόστος του πολέμου για την Ουκρανία. Ο επίτροπος του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα έχει καταγράψει 5.787 θανάτους και 7.890 τραυματίες μεταξύ των αμάχων, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα ότι αυτοί οι αριθμοί κατά πάσα πιθανότητα υποτιμούν την πραγματικότητα.

Αυτή την εβδομάδα, ο Βαλερίι Ζαλούζνι, ο ουκρανός διοικητής των ενόπλων δυνάμεων, δήλωσε ότι στους έξι μήνες μαχών, περίπου 9.000 ουκρανοί στρατιώτες έχουν χάσει τη ζωή τους.

Στη διάρκεια της ομιλίας του, ο Ζελένσκι σημείωσε ότι οι Ουκρανοί δεν μπορούν στην πραγματικότητα να περιμένουν κάτι χειρότερο από τη Ρωσία.

Όμως οι Ουκρανοί προετοιμάζονται.

Το Χάρκοβο τέθηκε σε lockdown και ανακοίνωσε απαγόρευση κυκλοφορίας για την Τετάρτη. Στα σημεία ελέγχου του Κιέβου, οι στρατιώτες πραγματοποιούν ενδελεχείς ελέγχους στα διερχόμενα αυτοκίνητα.

«Είναι σημαντικό ποτέ μας, ούτε για ένα λεπτό, να μην υποκύψουμε στην πίεση του εχθρού», είπε ο Ζελένσκι. «Να μη λυγίσουμε, να μη δείξουμε αδυναμία».

Στη Ρωσία, οι σκληροί εθνικιστές κυριαρχούν

Ελάχιστοι Ρώσοι θα φαντάζονταν τον Φεβρουάριο ότι ο Πούτιν θα διέταζε πλήρους έκτασης εισβολή στην Ουκρανία. Ακόμη και οι σχολιαστές που υποστηρίζουν το Κρεμλίνο απέρριπταν την ιδέα ως απερίσκεπτη και αχρείαστα βάναυση. Και ο Πούτιν, που είχε εκμυστηρευτεί τα σχέδιά του μόνο στους στενότερους συμβούλους του, φαίνεται πως περίμενε πως ο πόλεμος θα τελείωνε μέσα σε λίγες μόνο ημέρες.

Όμως η κακοδιαχείριση κυριάρχησε στην εισβολή κι έπειτα ήρθε το μπαράζ των κυρώσεων, η φυγή των Ρώσων που διαφωνούσαν με τον πόλεμο, η εξευτελιστική υποχώρηση του ρωσικού στρατού από το Κίεβο, οι φωτογραφίες από τις ρωσικές φρικαλεότητες και οι αυξανόμενες αποδείξεις του τεράστιου ανθρώπινου κόστους για τη Ρωσία. Αντί να τον αντιμετωπίσουν ως απελευθερωτή, ο Πούτιν έγινε η αιτία για τον μεγαλύτερο χερσαίο πόλεμο στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Όμως τώρα, έξι μήνες μετά, ο ρώσος πρόεδρος συνεχίζει να παλεύει. Και δεν είναι μόνος του.

«Μια χώρα, ένας πρόεδρος, μια νίκη», είπε ο Λεονίντ Σλούτσκι, εθνικιστής βουλευτής, στην κηδεία της Ντάρια Ντούγκινα, ο θάνατος της οποίας σε βομβιστική επίθεση στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου ήταν το σημαντικότερο πρόσφατο γεγονός του πολέμου.

Όλα διαφορετικά… και όλα ίδια

Έξι μήνες μετά την εισβολή, παρατηρούν οι Times, η Ρωσία είναι εντυπωσιακά διαφορετική και σοκαριστικά ίδια με την περίοδο πριν τον πόλεμο.

Τα εναπομείναντα ανεξάρτητα ΜΜΕ, όπως και οι πολιτικοί και οι καλλιτέχνες, σχεδόν έχουν εξαφανιστεί και στη θέση τους έχουν ξεφυτρώσει υπερεθνικιστικές μιλιταριστικές φωνές, μέσα από την κρατική τηλεόραση. Οι οργισμένες αντιπολεμικές διαδηλώσεις των πρώτων ημερών έχουν σταματήσει, έπειτα από τη νομοθεσία που ψηφίστηκε τον Μάρτιο και η οποία ορίζει ότι ακόμη και μια ανάρτηση στα κοινωνικά δίκτυα που δεν συμφωνεί με την κυβερνητική γραμμή θα μπορούσε να καταλήξει σε 15 χρόνια κάθειρξης.

Όμως ο Πούτιν έχει αντισταθεί και στις εκκλήσεις των πιο θερμών υποστηρικτών του πολέμου, που ζητούν ολόκληρη η χώρα να τεθεί επί ποδός πολέμου. Η κυβέρνηση έχει καταφέρει να αμβλύνει το πλήγμα των οικονομικών κυρώσεων στην καθημερινή ζωή, αποφεύγοντας παράλληλα και μια μεγάλης κλίμακας επιστράτευση. Το γεγονός αυτό ίσως εξηγεί τους λόγους που το Levada Center, μια ανεξάρτητη εταιρεία δημοσκοπήσεων, διαπίστωσε τον περασμένο μήνα ότι το 43% των Ρώσων δηλώνει ότι ασχολείται ελάχιστα ή και καθόλου με τα γεγονότα στην Ουκρανία.

Πόλεμος φθοράς – της Ουκρανίας και της Ευρώπης

Με τις δυνάμεις του στραμμένες στο μέτωπο, ο Πούτιν φαίνεται να έχει συμβιβαστεί με έναν πόλεμο φθοράς, ενώ ταυτόχρονα απαντά με ασάφειες για το είδος της συμφωνίας που θα τον έκανε να δώσει τέλος στην εισβολή. Κατηγορεί τη Δύση για τις παραδόσεις όλο και πιο ισχυρού βαρέως οπλισμού στο Κίεβο, λέγοντας ότι πολεμά τη Ρωσία «μέχρι τον τελευταίο Ουκρανό» – δηλώνοντας έτσι και τη βεβαιότητά του ότι η χώρα του θα αποδειχθεί πιο ανθεκτική στο τέλος.

Ο ερχόμενος χειμώνας και η εξάρτηση της Ευρώπης από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες ενθαρρύνουν τον Πούτιν να συνεχίσει να μάχεται μέχρι να προκληθούν τριγμοί στο ενιαίο μέτωπο της Δύσης ή μέχρι εξαντλήσεως της ουκρανικής πλευράς. Όμως οι υποστηρικτές του πολέμου αμφισβητούν με αυξανόμενη ένταση αυτή την προσέγγιση, παραπέμποντας στις εκρήξεις στην κατεχόμενη Κριμαία και στην έκρηξη που δολοφόνησε την Ντούγκινα ως αποδείξεις ότι το Κρεμλίνο ενδέχεται να υποτιμά τους εχθρούς του.

Ο πατέρας της, ο υπερεθνικιστής Αλεξάντρ Ντούγκιν, δήλωσε στην κηδεία της την Τρίτη ότι η κόρη του θα ευχόταν: «Μη με θεοποιήσετε, αλλά πολεμήστε για τη σπουδαία χώρα μας».

Το Κίεβο έχει αρνηθεί την οποιαδήποτε εμπλοκή στον θάνατό της, όμως η Ρωσία εξακολουθεί να του επιρρίπτει ευθύνες και φαίνεται πως ο θάνατός της έχει οδηγήσει σε ανανεωμένες εκκλήσεις των σκληροπυρηνικών εθνικιστών για κλιμάκωση των επιθέσεων στην Ουκρανία. Οι τελευταίοι αντιμετωπίζουν τον πόλεμο αυτό όχι μόνο ως ευκαιρία για ανάκτηση μιας χαμένης αυτοκρατορίας, αλλά και ως αφορμή για να καταπνίξουν τα τελευταία προπύργια του φιλελευθερισμού στη ρωσική κοινωνία, υποστηρίζει η ανάλυση των Times.

«Για εκείνους, όσο πιο βαθιά βουτήξει η χώρα στην καταστροφή, τόσο λιγότερες πιθανότητες υπάρχουν να υπάρξει στροφή», παρατηρεί μιλώντας στους Times ο ρώσος πολιτικός αναλυτής Μαράτ Γκούλμαν.

Η Ευρώπη παραμένει ενωμένη. Προς το παρόν.

Έξι μήνες σε έναν πόλεμο που δεν μοιάζει να πλησιάζει στο τέλος του, η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη προς την Ουκρανία παραμένει ζωντανή, παρά τις σημαντικές επιπτώσεις των οικονομικών κυρώσεων.

Ακόμη και οι ηγέτες μεγαλύτερων κρατών, που απέχουν περισσότερο από το πεδίο της μάχης – όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Ισπανία, που βρίσκονται στο χείλος της ύφεσης μετά το σφοδρό πλήγμα του πληθωρισμού – έχουν συγκρατήσει τις επικρίσεις τους για την ευρωπαϊκή πολιτική για την Ουκρανία.

Ευρωπαίοι ηγέτες συνεργάζονται στενά με αμερικανούς αξιωματούχους για να συνεχίσουν να πιέζουν τη Μόσχα, συντονίζοντας όχι μόνο τις κυρώσεις, αλλά και τις αποστολές οπλισμού στην Ουκρανία. Η εισβολή, που πρωταγωνιστεί στις συνόδους του ΝΑΤΟ, έχει συνδέσει την Ευρώπη και τις ΗΠΑ πιο στενά από οποιαδήποτε άλλη περίοδο μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

Καθώς η Ουκρανία αντιστέκεται και οι ρωσικές φρικαλεότητες συσσωρεύονται, τα ευρωπαϊκά κράτη έχουν οξύνει την κριτική τους προς τη Μόσχα. Πλέον δεν αναζητούν τρόπους να δοθεί γρήγορα τέλος στον πόλεμο, ούτε προσπαθούν να εντάξουν τη Ρωσία σε μια νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας για την Ευρώπη, όπως είχε προσπαθήσει να κάνει ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν στην αρχή του πολέμου.

«Είσαι υποχρεωμένος να ψάχνεις για τη θετική πλευρά», σημειώνει στους Times ο Μπρούνο Τερτρέ, αναπληρωτής διευθυντής του Ιδρύματος Στρατηγικών Ερευνών στο Παρίσι. «Η Ευρώπη παραμένει πιο ενωμένη και αποτελεσματική από ό,τι θα πίστευαν οι περισσότεροι από εμάς πριν από έξι μήνες. Η ικανότητα και η προθυμία της να αντέξει και να αυξήσει τις κυρώσεις παρά τις κατά καιρούς διαφωνίες και εντάσεις, είναι απτές πραγματικότητες».

Συνταρακτικές αλλαγές για την ΕΕ

Για τον Φαμπιάν Ζουλέγκ, επικεφαλής του European Policy Center, ενός ερευνητικού ιδρύματος στις Βρυξέλλες, ο πόλεμος έχει ήδη επιφέρει συνταρακτικές αλλαγές για την ΕΕ. Αυτές περιλαμβάνουν τις πρωτόγνωρες κυρώσεις, στρατιωτική βοήθεια και δαπάνες, αλλά και τη διεύρυνσή της, καθώς η Ουκρανία και η Γεωργία έλαβαν στάτους υποψήφιων μελών. Οι σχέσεις ΗΠΑ και ΝΑΤΟ έχουν βελτιωθεί σημαντικά και η Ευρώπη έχει ανοίξει τα σύνορά της στους ουκρανούς πρόσφυγες.

«Είναι εύκολο να ξεχάσουμε πόσο μεγάλες είναι αυτές οι αλλαγές», εξηγεί.

Από την πλευρά του, ο Γκούντραμ Βολφ, διευθυντής του Γερμανικού Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων δηλώνει απογοητευμένες που, δεδομένων των ζητημάτων που διακυβεύονται, χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία δεν απέστειλαν ταχύτερα οπλισμό στην Ουκρανία, από τον φόβο ότι μια υπερβολική επιτυχία της στη μάχη θα μπορούσε να αναγκάσει τη Ρωσία να κλιμακώσει τον πόλεμο, παρασύροντας σε αυτόν και το ΝΑΤΟ.

Από τους πρώτους σημαντικούς τριγμούς που προκάλεσε η ανάπτυξη ρώσων στρατιωτών στα ουκρανικά σύνορα, οι ΗΠΑ συνεργάστηκαν στενά με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ για να δημιουργήσουν μια πιο ισχυρή συμμαχία κρατών έτοιμων να δράσουν σε περίπτωση απρόκλητης ρωσικής επίθεσης, που θα διέλυε την μεταψυχροπολεμική ειρήνη και θα παραβίαζε τη Χάρτα των Ηνωμένων Εθνών.

Μάχη των ΗΠΑ απέναντι στη Ρωσία;

Όμως καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται, αντιμετωπίζεται όλο και περισσότερο ως μια μάχη των ΗΠΑ απέναντι στη Ρωσία. Οι ΗΠΑ έχουν ξεπεράσει κατά πολύ την Ευρώπη στην αποστολή οικονομικής και στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία.

Πολλές χώρες του κόσμου έχουν παραμείνει σιωπηλές ή αδιάφορες, ενώ δεν λείπουν και οι περιπτώσεις που έλαβαν θέση υπέρ της Ρωσίας. Ο μισός περίπου πλανήτης έχει αρνηθεί να επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία για τις πράξεις της – αν και αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην άρνηση της Κίνας και της Ινδίας. Και οι δυο χώρες αντιμετωπίζουν τους εαυτούς τους ως αναδυόμενες δυνάμεις που υφίστανται άδικους περιορισμούς από την παγκόσμια τάξη υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και πιστεύουν ότι τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ευρώπη έχουν μπει σε μια φάση σχετικής παρακμής.

Ευρωπαϊκά κράτη που βρίσκονται πιο κοντά στη σύγκρουση, όπως η Πολωνία και οι χώρες της Βαλτικής, ασκούν πιέσεις ώστε η ήπειρος να συνεχίσει να εστιάζει στους κινδύνους της ρωσικής επιθετικότητας. Όμως ακόμη και στην Πολωνία, όλο και μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού εκφράζουν την εξάντλησή τους από τους τεράστιους αριθμούς ουκρανών προσφύγων, ενώ ήδη έχουν παρουσιαστεί εμφανή ρήγματα, κυρίως σε ό,τι έχει να κάνει με τις κυρώσεις στην ενέργεια. Ιδιαίτερα η Ουγγαρία και η Σερβία διατηρούν στενούς δεσμούς με τη Ρωσία και έχουν απορρίψει τις κυρώσεις των Βρυξελλών.

«Ο χειμώνας μπορεί να είναι η στιγμή της αλήθειας», τονίζει ο Τερτρέ, «εξαιτίας των οικονομικών δυσκολιών, των κοινωνικών επιπτώσεών τους και των λαϊκιστικών δυνάμεων που θα επιχειρήσουν να κατηγορήσουν τις κυρώσεις για την εγχώρια κρίση – δηλαδή, της ρητορικής που ενθαρρύνει το Κρεμλίνο».