Μήπως είναι αναγκαία η ύφεση;

Όλες οι αναλύσεις σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία και μακροοικονομικά δεδομένα, τόσο από την Ευρώπη όσο από τις ΗΠΑ αλλά και τη ΝΑ Ασία, συντείνουν στο ότι μία ύφεση το 2023 είναι πολύ πιθανή, δημιουργώντας κλυδωνισμούς στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, ως μία βασική συνέπεια της μεγάλης ενεργειακής κρίσης, που έχει προκληθεί από τον πόλεμο στην Ουκρανία και την εξελισσόμενη ρωσική εισβολή.

Είναι γεγονός ότι η άνοδος του πληθωρισμού που ήδη προσεγγίζει διψήφια νούμερα ακόμη και στις πιο αναπτυγμένες οικονομίες του πλανήτη, δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα τόσο στην αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, όσο και στην βιωσιμότητα των επιχειρήσεων μακροπρόθεσμα, καθώς έχουν ήδη πολύ υψηλό μεταβλητό κόστος λειτουργίας λόγω των αυξήσεων στην ηλεκτρική ενέργεια και το φυσικό αέριο.

Τα μέτρα στήριξης των κυβερνήσεων από τους εθνικούς προϋπολογισμούς προσεγγίζουν ήδη δυσθεώρητα ύψη, είτε μιλάμε για μειώσεις ειδικών φόρων, είτε οριζόντια ή στοχευμένα μέτρα ενίσχυσης των εισοδημάτων νοικοκυριών και επιχειρήσεων μέσω επιδοτήσεων του κόστους ρεύματος και φυσικού αερίου.

Από την στιγμή που το πρόβλημα της ενέργειας και της απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο δεν μπορεί να λυθεί για καμία χώρα άμεσα, η μόνη λύση είναι, η όσο πιο στοχευμένη εισοδηματική στήριξη του πληθυσμού, που αποτελούν ευάλωτα νοικοκυριά, σε συνδυασμό με την μείωση της ζήτησης.

Η αύξηση του επιπέδου τιμών αλλά και η άσκηση περιοριστικής νομισματικής πολιτικής μέσω της αύξησης των επιτοκίων, θα δημιουργήσουν σταδιακά μία μείωση των ζητούμενων ποσοτήτων αγαθών και υπηρεσιών, τόσο από νοικοκυριά όσο και από επιχειρήσεις.

Αυτό το γεγονός με την σειρά του, σταδιακά τους επόμενους μήνες και εν μέσω ενός δύσκολου χειμώνα θα οδηγήσει σε μία πραγματικά ύφεση το σύνολο της Δύσης αλλά και το μεγαλύτερο κομμάτι της Ασίας.

Με την μείωση της ζήτησης καθώς και με την μείωση της ρευστότητας, θα προκύψει μείωση της ζήτησης για επενδύσεις. Με αυτή την λογική η ύφεση θα αποτελέσει τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα ένα καταλύτη εξελίξεων για το παγκόσμιο εμπόριο, καθώς θα προκαλέσει μείωση του γενικού επιπέδου τιμών, τόσο λόγω της μειωμένης ζήτησης αγαθών αλλά και εισροών, όσο και της μειωμένης ενεργειακής ζήτησης.

Συμπερασματικά θα λέγαμε πως η παραπάνω διαδικασία, αν λειτουργήσει ελεγχόμενα, μέσα από ένα συντονισμό των νομισματικών πολιτικών, μπορεί να τιθασεύσει τον πληθωρισμό, να ανακόψει τον φαύλο κύκλο αυξήσεων μισθών και τιμών και να κανονικοποιήσει σε βάθος χρόνου τις τιμές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, σε συνδυασμό με τις νέες υποδομές και επενδύσεις για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, που θα οδηγήσουν μακροπρόθεσμα σε μία νέα βιώσιμη εποχή ανάπτυξης, που ακολουθεί τον κύκλο της ύφεσης.

Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός