Πώς θα ξεκινήσουν οι έρευνες για υδρογονάνθρακες στην Κρήτη

Γιώργος Κανελλόπουλος

Γιώργος Μανέττας

Σε τροχιά επανεκκίνησης εισέρχεται η προσπάθεια αναζήτησης υδρογονανθράκων στην Κρήτη, με την ExxonMobil να ετοιμάζεται για τη διεξαγωγή ερευνών στην πολλά υποσχόμενη θαλάσσια περιοχή της Ελλάδας. Τη σχετική πρόθεση επιβεβαιώνει ο αμερικανικός κολοσσός της διεθνούς αγοράς αερίου και πετρελαίου, ο οποίος δηλώνει στα «ΝΕΑ» πως το αρχικό ερευνητικό πρόγραμμα, αυτό δηλαδή με το οποίο θα ξεκινήσει τις εργασίες, περιλαμβάνει δισδιάστατες σεισμικές μελέτες για την απόκτηση δεδομένων (2D seismic data acquisition).

Πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη, η οποία αποτελεί ηχηρή απάντηση στην έντονη φημολογία που είχε αρχίσει να αναπτύσσεται περί εγκατάλειψης του όλου εγχειρήματος μετά την αποχώρηση της Total από την κοινοπραξία.

Στο πλαίσιο αυτό, πριν από λίγα 24ωρα, η Exxon ζήτησε και πήρε παράταση 24 μηνών από την ΕΔΕΥ (Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων) προκειμένου να διευκολυνθεί η ολοκλήρωση των εργασιών. Η ΕΔΕΥ απάντησε θετικά στο αίτημα, λαμβάνοντας υπόψη – μεταξύ άλλων – και την ανάγκη συνέχισης και επίσπευσης της ολοκλήρωσης του προγράμματος της έρευνας για υδρογονάνθρακες στις θαλάσσιες περιοχές «Δυτικά Κρήτης» και «Νοτιοδυτικά Κρήτης» με σκοπό τη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος.

Η ακριβής ημερομηνία έναρξης των ερευνών στα «θαλάσσια οικόπεδα» της Κρήτης παραμένει ακόμη άγνωστη, με την ExxonMobil να επισημαίνει στα «ΝΕΑ» πως «το χρονοδιάγραμμα των εργασιών βρίσκεται υπό επεξεργασία».

Ολα πάντως δείχνουν πως η βούληση των Αμερικανών είναι να πιάσουν το νήμα από εκεί που το άφησαν οι Γάλλοι της Total Energies, στέλνοντας ξεκάθαρο σήμα προς όλες τις κατευθύνσεις για τις προθέσεις τους. Υπενθυμίζεται ότι ο γαλλικός ενεργειακός όμιλος αποχώρησε τον Ιούλιο από το project, παραχωρώντας το μερίδιο 40% που κατείχε στην κοινοπραξία των παραχωρησιούχων κατά 75% στην Exxon και κατά το υπόλοιπο 25% στον όμιλο ΕΛΠΕ.

Το κυβερνητικό σχέδιο

Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που είχε παρουσιάσει ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στα μέσα Απριλίου, στόχος της κυβέρνησης για τα οικόπεδα της Κρήτης ήταν η πρόσκτηση δισδιάστατων σεισμικών δεδομένων τη χειμερινή περίοδο 2022-2023 (στάδιο το οποίο πλέον μετατίθεται για αργότερα μετά τις νέες εξελίξεις) ώστε να ακολουθήσουν οι 3D σεισμικές μελέτες το 2024 και το «drill or drop» (δηλαδή η λήψη απόφασης για διερευνητική γεώτρηση ή η επιστροφή του οικοπέδου σε περίπτωση μη λήψης της απόφασης) στη συνέχεια.

Σε περίπτωση επιτυχημένων ερευνητικών/επιβεβαιωτικών γεωτρήσεων θα άνοιγε ο δρόμος για να προχωρήσει η ανάπτυξη των κοιτασμάτων – για την οποία εκτιμάται ότι απαιτούνται τουλάχιστον τρία χρόνια – ώστε να φτάσουμε στο τελευταίο στάδιο, δηλαδή την εμπορική εκμετάλλευση και την έναρξη της παραγωγής φυσικού αερίου προς το τέλος της δεκαετίας.

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία με τον κίνδυνο της ενεργειακής επάρκειας που πυροδότησε σε όλη την Ευρώπη και οι αποφάσεις της ΕΕ να περιορίσει δραστικά τις εισαγωγές του ρωσικού φυσικού αερίου κινητοποίησαν το Μέγαρο Μαξίμου, το οποίο έσπευσε να αναζητήσει εναλλακτικές πηγές εφοδιασμού και στον τομέα των ερευνών για κοιτάσματα φυσικού αερίου.

Το Οικόπεδο 6 στην Κύπρο

Τα παραπάνω έρχονται μετά την ανακάλυψη ενός σημαντικού κοιτάσματος φυσικού αερίου από τις εταιρείες Εni και Total στο Τεμάχιο 6 της κυπριακής ΑΟΖ. Συνολικά, εντοπίστηκαν πάνω από 2,5 Tcf (τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια) φυσικού αερίου.

Οι εργασίες της γεώτρησης είχαν ξεκινήσει στις 23 Μαΐου 2022 από το πλοίο-γεωτρύπανο «Tungsten Explorer» και, όπως δήλωσε ο ανώτερος αντιπρόεδρος εξερεύνησης της Total, Kevin McLachlan, «αυτή η επιτυχημένη ερευνητική γεώτρηση στο Cronos-1 είναι μια άλλη απεικόνιση του αντίκτυπου της στρατηγικής μας εξερεύνησης, η οποία επικεντρώνεται στην ανακάλυψη πόρων με χαμηλό τεχνικό κόστος και χαμηλές εκπομπές άνθρακα, για να συμβάλει στην ενεργειακή ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης της παροχής πρόσθετων πηγών αερίου στην Ευρώπη».

Στο Cronos-1 υπήρξαν αρκετά σημεία δεξαμενών ανθρακικών αλάτων καλής ποιότητας και επιβεβαιώθηκε η ύπαρξη αερίου άνω των 260 μέτρων, ανέφεραν η ιταλική εταιρεία Eni και η γαλλική Total Energies. Οι δύο εταιρείες έχουν μερίδιο 50% η καθεμία στο Τεμάχιο 6.

Η ανακάλυψη φυσικού αερίου στο Cronos-1 μπορεί να ξεκλειδώσει πρόσθετες δυνατότητες στην περιοχή και αποτελεί μέρος της επιτυχημένης προσπάθειας της Eni να παράσχει περαιτέρω προμήθεια φυσικού αερίου στην Ευρώπη.

Ενεργειακή αυτονομία

Σε δηλώσεις της η υπουργός Ενέργειας της Κύπρου Νατάσα Πειλήδου ανέφερε ότι η γεώτρηση κατέδειξε την ύπαρξη ταμιευτήρα φυσικού αερίου, ο οποίος έχει χαρακτηριστικά καλής μέχρι και εξαιρετικής ποιότητας.

Η ιταλική εφημερίδα «La Repubblica» ανέφερε ότι πρόκειται για τεράστιο κοίτασμα, «ένα από τα μεγαλύτερα του κόσμου», σημειώνοντας ότι θα χρειαστεί περίπου ένας χρόνος για να μπορέσει να ξεκινήσει η εκμετάλλευσή του. Προσθέτει ότι με τον τρόπο αυτό θα μπορέσει να αυξηθεί η ενεργειακή αυτονομία της Ιταλίας και ολόκληρης της Ευρώπης.

Στο Τεμάχιο 6 είχε ανακαλυφθεί το 2018 ταμιευτήρας φυσικού αερίου εξαιρετικής ποιότητας στον στόχο Calypso-1 και τα δεδομένα που έχουν προκύψει από τη νέα γεώτρηση θεωρούνται ιδιαίτερα χρήσιμα για την περαιτέρω αξιολόγηση του εν λόγω κοιτάσματος και των διαθέσιμων ποσοτήτων. «Το πλοίο-γεωτρύπανο «Tungsten Explorer» που πραγματοποίησε τη γεώτρηση στο Cronos-1, σε βάθος νερού 2.287 μέτρων, βρίσκεται ήδη στον στόχο Zeus-1 για μια νέα ερευνητική γεώτρηση στο Τεμάχιο 6, η οποία θα επιτρέψει δυνητικά τον εντοπισμό σημαντικών και επιπρόσθετων ποσοτήτων φυσικού αερίου και έτσι θα ξεκλειδώσει επιπλέον προοπτικές και δυνατότητες στην περιοχή».

Η συγκυρία και το μήνυμα

Η παραπάνω ανακοίνωση για το νέο κοίτασμα αερίου έρχεται σε μια κρίσιμη συγκυρία, κατά την οποία η Αγκυρα έβγαλε το τουρκικό γεωτρύπανο «Αμπντούλ Χαμίντ Χαν» στην Ανατολική Μεσόγειο για έρευνες υδρογονανθράκων. Το γεγονός αυτό πιθανότατα να υποκρύπτει κάποιο μήνυμα προς τον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος δεν αποκλείεται να στείλει το τουρκικό ερευνητικό σκάφος προς το Οικόπεδο 6, δημιουργώντας νέα εστία έντασης.