Πόλεμος στην Ουκρανία: 3 βασικά σενάρια για την εξέλιξή του

Σενάριο 2: Συμβιβασμός

Αναλυτές εκτιμούν ότι το πολυεπίπεδο αδιέξοδο θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο σε κάποιου είδους διευθέτηση μέσω διαπραγματεύσεων -αν και κάτι τέτοιο δεν είναι προς ώρας ορατό.

Ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι «λαμβάνει πολλές συμβουλές για το πώς μπορεί να τερματίσει τον πόλεμο στη χώρα του και οι περισσότερες από αυτές ωθούν προς μία κατεύθυνση: ανταλλαγή μέρους της κυριαρχίας με ειρήνη», γράφει σε προ ημερών άρθρο γνώμης στην Washington Post ο πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Ρωσία (επί προεδρίας Μπαράκ Ομπάμα) Μάικλ ΜακΦάουλ.

«Σελίδες εφημερίδων στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν κατακλυστιστεί με άρθρα γνώμης αυτόκλητων σχεδιαστών στρατηγικής, που προτείνουν τρόπους στον Ζελένσκι να σταματήσει τη σφαγή», αναφέρει.

«Ουκρανοί που γνωρίζω τρέφουν μια πολύ συγκεκριμένη προσωπική ανησυχία», προσθέτει. «Εάν ο Πούτιν καταφέρει να καταλάβει πλήρως το Ντονμπάς, μπορεί να κηρύξει τέλος του κατακτητικού πολέμου του προς το παρόν, ωθώντας γρήγορα ορισμένους ηγέτες της Δύσης στο να προτρέψουν τον Ζελένσκι να αποδεχθεί την απώλεια κατεχόμενης γης ως τίμημα για την ειρήνη».

Ο ίδιος ο ΜακΦάουλ χαρακτηρίζει «όχι μόνο αποκρουστικές, αλλά και εξαιρετικά μη ρεαλιστικές» ανάλογες «συστάσεις που υποδεικνύουν μόνο στον Ζελένσκι να συνθηκολογήσει».

Στο προσκήνιο, ο ίδιος ο Ουκρανός πρόεδρος έχει επανειλημμένα απορρίψει οποιαδήποτε διαπραγμάτευση μέχρι η Μόσχα να αποσύρει όλες τις δυνάμεις της από τα ουκρανικά εδάφη του έχει καταλάβει.

Σύμφωνα πάντως με το CNN ήδη από τον Ιούνιο οι σύμβουλοι του Αμερικανού προέδρου Μπάιντεν «συζήτησαν εσωτερικά εάν και πώς» ο Ζελένσκι «θα έπρεπε να αλλάξει τον ορισμό του περί ουκρανικής “νίκης”, προσαρμοζόμενος στο ενδεχόμενο η χώρα του να έχει συρρικνωθεί αμετάκλητα».

Σε κάθε περίπτωση, υπογράμμισαν Αμερικανοί αξιωματούχοι, «αυτή η πιο απαισιόδοξη εκτίμηση» δεν σημαίνει άσκηση πιέσεων  στην Ουκρανία για «επίσημες εδαφικές παραχωρήσεις στη Ρωσία για να τερματιστεί ο πόλεμος».

Εξέφρασαν επίσης αισιοδοξία ότι, χάρη και στις νέες παραλαβές όπλων, οι ουκρανικές δυνάμεις θα μπορέσουν να εξαπολύσουν αντεπίθεση και να ανακαταλάβουν εδάφη αργότερα εντός του έτους.

Σενάριο 3: Κλιμάκωση

«Ο Πούτιν νομιμοποίησε την προεδρία του παίρνοντας πίσω την Κριμαία, όμως η νομιμοποίησή του εξατμίζεται με την αδυναμία του να κερδίσει την Ουκρανία», γράφει σε άρθρο του στον Guardian o πολυβραβευμένος Ρώσος συγγραφέας Μιχαήλ Σίσκιν, ο οποίος ζει στην Ελβετία.

Η απόφαση για αύξηση του μεγέθους των ενόπλων δυνάμεων της Ρωσίας κατά 137.000 στρατιωτικούς, φτάνοντας σε σύνολο τα 2,04 εκατομμύρια από 1ης Ιανουαρίου -βάσει του τελευταίου προεδρικού διατάγματος που υπέγραψε ο Βλαντίμιρ Πούτιν- προμηνύει κατά πολλούς τη συνέχιση και ενδεχομένως την κλιμάκωση του πολέμου.

Ο καταλύτης σε μία τέτοια εξέλιξη, τονίζει το BBC, θα μπορούσε να είναι μια επίθεση στην Κριμαία που «θα θεωρηθεί πολύ σοβαρή από τη Μόσχα».

Ήδη έχουν σημειωθεί ορισμένες επιθέσεις με drones στην προσαρτημένη από τη Ρωσική Ομοσπονδία χερσόνησο.

Όχι τυχαία, δε, ο Ρώσος πρώην πρόεδρος και νυν αντιπρόεδρος του εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, προειδοποίησε ότι η χώρα του θεωρεί «συστημική απειλή» την άρνηση της Ουκρανίας και των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ να αναγνωρίσουν την εξουσία της Μόσχας στην Κριμαία.

«Για το Κρεμλίνο, η Κριμαία έχει ένα σχεδόν ιερό καθεστώς, καθώς τη θεωρεί «ιστορικά» ρωσική γη που η Μόσχα «ανέκτησε» θριαμβευτικά το 2014», εξηγεί ο ανταποκριτής του BBC στη Μόσχα, Γουίλ Βέρνον.

«Υπάρχουν φόβοι ότι εάν οι Ουκρανοί αρχίσουν να επιτίθενται συστηματικά σε ρωσικούς στόχους εντός της Κριμαίας, τότε η ρωσική απάντηση θα μπορούσε να είναι πράγματι πολύ σοβαρή», επισημαίνει.

«Αν και ο Πούτιν είναι πιθανότατα ταπεινωμένος από τις επιδόσεις του στρατού του», παρατηρεί το Atlantic Council, «είναι δυνατό να προκαλέσει από απόγνωση ή αυταπάτη (ή και τα δύο) πόλεμο με το ΝΑΤΟ».

«Ενδεχομένως να πιστεύει ότι μπορεί να διατηρήσει μια τέτοια σύγκρουση περιορισμένη και συγκρατημένη με τη στρατιωτική έννοια», εκτιμά, «χρησιμοποιώντας την για να ενισχύσει την εξουσία στο εσωτερικό και για να συντηρήσει το προπαγανδιστικό αφήγημα, που επικεντρώνεται πλέον σχεδόν αποκλειστικά στον πόλεμο εναντίον της Δύσης».