Ο Πούτιν στραγγαλίζει ενεργειακά την Ευρώπη, που σπεύδει για μέτρα ενώ ο χειμώνας ξεκινά

Εντείνει τον ενεργειακό πόλεμο κατά της Δύσης ο Βλαντίμιρ Πούτιν με την Gazprom να ανοιγοκλείνει την κάνουλα του φυσικού αερίου και την Ευρώπη να τρομοκρατείται.

Οι χώρες, η μία μετά την άλλη, ανακοινώνουν μέτρα, με το μεγάλο στοίχημα να είναι αν η ενότητα της Δύσης θα «σπάσει».

Διαβάστε επίσης: Ενεργειακή κρίση: Η Ρωσία καίει φυσικό αέριο, ενώ οι λογαριασμοί ρεύματος στην Ευρώπη παίρνουν την ανηφόρα

Η Gazprοm παρατείνει τη διακοπή λειτουργίας του Nord Stream 1

Η νεότερη εξέλιξη στον ενεργειακό εκβιασμό που ασκεί η Ρωσία στην Ευρώπη, περνώντας στην αντεπίθεση για τις κυρώσεις που της έχουν επιβληθεί, με αφορμή την εισβολή στην Ουκρανία, είναι η ανακοίνωση της Gazprom για παράταση στη διακοπή  λειτουργίας του Nord Stream 1.

Έτσι, για τέσσερις και όχι για τρεις ημέρες, όπως είχε αρχικά ανακοινωθεί, θα διακοπούν τελικά οι ροές φυσικού αερίου μέσω του αγωγού, κλείνοντας την στρόφιγγα από 31 Αυγούστου ως 3 Σεπτεμβρίου.

Συγκεκριμένα, η άντληση φυσικού αερίου μέσω του Nord Stream 1 θα διακοπεί από τις 04:00 ώρα Μόσχας στις 31 Αυγούστου έως τις 04:00 ώρα Μόσχας στις 3 Σεπτεμβρίου, λόγω επισκευών της μοναδικής εναπομείνασας μονάδας συμπιεστή φυσικού αερίου που βρίσκεται σε λειτουργία, σύμφωνα με ανακοίνωση της Gazprom στην πλατφόρμα πληροφοριών Seeburger, όπως μεταδίδει το πρακτορείο Reuters.

Η επίσημη ανακοίνωση της Gazprom

«Η άντληση φυσικού αερίου μέσω του Nord Stream θα διακοπεί από τις 04:00 ώρα Μόσχας στις 31 Αυγούστου έως τις 04:00 ώρα Μόσχας στις 3 Σεπτεμβρίου. λόγω επισκευής της μοναδικής μονάδας άντλησης αερίου που παραμένει σε λειτουργία», αναφέρει η ανακοίνωση της Gazprom.

Όταν επανέλθει η λειτουργία, μετά δηλαδή από την ολοκλήρωση των επισκευών, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Gazprom, θα αρχίσουν εκ νέου οι ροές των 33 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων ημερησίως.

Το κλείσιμο της «στρόφιγγας» αναμένεται να πλήξει περισσότερο τον εφοδιασμό φυσικού αερίου της Ευρώπης, καθώς ο αγωγός ήδη λειτουργεί με μόνο το 20% της χωρητικότητάς του.

Η πλήρης χωρητικότητα του Nord Stream 1 είναι 167 εκατ. κυβικά μέτρα ανά ημέρα.

Κρεμλίνο: Μόνο οι κυρώσεις εμποδίζουν τη λειτουργία του Nord Stream 1

Την ίδια στιγμή, η Ρωσία κατηγορεί τη Δύση σχετικά με τη λειτουργία του Nord Stream 1.

Δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο στις ρωσικές εξαγωγές αερίου προς την Ευρώπη μέσω του αγωγού Nord Stream 1 εκτός από τα τεχνολογικά προβλήματα που προκάλεσαν οι δυτικές κυρώσεις, δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου την Τρίτη, μία ημέρα πριν από άλλη μία προγραμματισμένη διακοπή λόγω εργασιών συντήρησης.

Εν τω μεταξύ, οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν εκτοξευθεί στην Ευρώπη στα υψηλότερα επίπεδα όλων των εποχών, εν μέσω «σφιχτού» εφοδιασμού από τη Ρωσία.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση απορρίπτει την εκδοχή της Μόσχας ότι φταίνε προβλήματα στην τουρμπίνα και οι κυρώσεις.

Η Γαλλία κατηγόρησε τη Μόσχα ότι χρησιμοποιεί τον ενεργειακό εφοδιασμό ως «πολεμικό όπλο», καθώς η Gazprom μείωσε τις παραδόσεις σε μία από τις κυριότερες γαλλικές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, την Engie.

#BREAKING Gazprom says to suspend gas supplies to France’s Engie from Thursday pic.twitter.com/OP9e7Z5ey7

— AFP News Agency (@AFP) August 30, 2022

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, από την πλευρά του, είπε στους δημοσιογράφους ότι «ευρωπαϊκές χώρες, ο Καναδάς, οι ΗΠΑ και η Βρετανία, επέβαλαν κυρώσεις εναντίον της Ρωσικής Ομοσπονδίας, που δεν επιτρέπουν να πραγματοποιηθούν κανονικές εργασίες συντήρησης και επισκευής και δεν επιτρέπουν επίσης νόμιμη καταχώρηση της επιστροφής εξαρτημάτων και μηχανημάτων στους χώρους λειτουργίας τους».

Και πρόσθεσε ότι «δεν υπάρχουν άλλα εμπόδια για τη Ρωσία, ώστε να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της».

Κερδίζει έδαφος η ελληνική πρόταση για πλαφόν στις τιμές φυσικού αερίου

Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου την Τρίτη, αρχικά, υπογράμμισε πως «το διεθνές περιβάλλον έχει μαύρα σύννεφα, που προοιωνίζουν μαύρο χειμώνα», σημειώνοντας πως ο πόλεμος στην Ουκρανία συμπλήρωσε έξι μήνες και πως η Ρωσία επιτίθεται συνολικά στην Ευρώπη με όπλο το φυσικό αέριο, η τιμή του οποίου εκτοξεύτηκε κατά δέκα φορές.

Παράλληλα, όμως, εξέφρασε ικανοποίηση για την στροφή της Ευρώπης απέναντι στην ενεργειακή απειλή, λέγοντας ότι, μετά από επτά μήνες, έρχονται στις προτάσεις που είχε κάνει ο ίδιος:

«Στο ενεργειακό ήρθε η ώρα να υλοποιηθεί το πακέτο που είχα προτείνει προ επταμήνου: πλαφόν και αποσύνδεση της τιμής του φυσικού αερίου από αυτή του ηλεκτρικού».

«Η κυβέρνηση θα συνεχίσει να στηρίζει, αλλά οι πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι», επεσήμανε ωστόσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Και προσέθεσε: «Τα μέτρα μας θα είναι πάντα μετρημένα. Ακούω και διαβάζω για τσουνάμι επικείμενων παροχών, που δημιουργούν ψεύτικες προσδοκίες. Ο αληθινός πληθωρισμός δεν νικιέται με πληθωριστικές υποσχέσεις».

Σύμφωνα με πληροφορίες, στην ομιλία του της 10ης Σεπτεμβρίου στο Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο, στο πλαίσιο της 86ης ΔΕΘ, ο πρωθυπουργός αναμένεται να ανακοινώσει τα εξής μέτρα:

– Νέες επιδοτήσεις σε ρεύμα, φυσικό αέριο και καύσιμα.
– Μέτρα ανακούφισης απέναντι στην ακρίβεια.
– Κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για όλους τους πολίτες.
– Αύξηση στις συντάξεις.
– Νέα αύξηση στον κατώτατο μισθό.
– «Φθηνή» στέγη για νέα ζευγάρια και νέους εργαζόμενους.
– Διατήρηση του μειωμένου ΦΠΑ σε εστίαση, μεταφορές, καφέ, μη αλκοολούχα ποτά.

Προς αλλαγή στάσης για το πλαφόν η Γερμανία

Την ίδια στιγμή, το Βερολίνο προτίθεται να εξετάσει την επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, όπως γράφουν πολλές ιταλικές εφημερίδες, επικαλούμενες ένα γραπτό μήνυμα που έστειλε ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ, σε Ευρωπαίους υπουργούς Ενέργειας.

Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, στο μήνυμα αναφέρεται ότι η επιλογή για πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου θα εξεταστεί στις 9 Σεπτεμβρίου, μέρα κατά την οποία θα πραγματοποιηθεί η έκτακτη σύνοδος των υπουργών Ενέργειας, με αντικείμενο την αντιμετώπιση της δραματικής αύξησης των τιμών του φυσικού αερίου εξαιτίας των περιορισμένων προμηθειών από την Ρωσία.

Ο Χάμπεκ προειδοποίησε ότι η Γερμανία είναι ενώπιον της «σκληρής πραγματικότητας» να κόψει η Ρωσία τις προμήθειες του φυσικού αερίου στη χώρα, ενόψει της προγραμματισμένης αναστολής από τον ρωσικό κρατικό ενεργειακό γίγαντα, την Gazprom, των εξαγωγών φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω του αγωγού Nord Stream 1.

Αγώνας δρόμου να γεμίσουν οι αποθήκες φυσικού αερίου της ΕΕ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, πάντως, σκοπεύει να πετύχει δύο μήνες νωρίτερα από το χρονοδιάγραμμα τον στόχο να γεμίσει τις αποθήκες φυσικού αερίου, καθώς οι χώρες προετοιμάζονται για δύσκολο χειμώνα και οι Βρυξέλλες ετοιμάζονται για αλλαγή ρότας μετά από ασφυκτική πίεση που δέχεται.

Σύμφωνα με το Bloomberg, οι αποθήκες φυσικού αερίου στην ΕΕ είχαν γεμίσει κατά 79,4% στις 27 Αυγούστου, ενώ ο στόχος είναι να έχουν γεμίσει στο 80% έως την 1η Νοεμβρίου.

Η αποθήκευση αερίου βοηθά τις χώρες να απορροφούν καλύτερα ενδεχόμενο σοκ στις προμήθειες, ενώ καλύπτει περίπου το 25% έως 30% της κατανάλωσης του χειμώνα.

Το ευρωπαϊκό σχέδιο έκτακτης ανάγκης

Παράλληλα, έκτακτα μέτρα για την αντιμετώπιση του αυξανόμενου κόστους ηλεκτρικής ενέργειας, που επιβαρύνει τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, σχεδιάζει η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η βασική ιδέα που συζητούν οι αξιωματούχοι ης ΕΕ, σύμφωνα με το Bloomberg, είναι ο βραχυπρόθεσμος περιορισμός των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ μακροπρόθεσμα αυτό που αναζητείται είναι πώς θα αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο τιμολογείται η ενέργεια, με απώτερο στόχο τη διακοπή της σύνδεσης του φυσικού αερίου με την ηλεκτρική ενέργεια.

Το γεγονός ότι η κάθε χώρα-μέλος της ΕΕ έχει διαφορετικό ενεργειακό μείγμα, καθώς άλλες βασίζονται στα ορυκτά καύσιμα και άλλες έχουν κάνει πολλά βήματα μπροστά στη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθιστά πολύ δύσκολη έως ανέφικτη μια ενιαία προσέγγιση, που να ικανοποιεί όλες τις πλευρές.

Ένα άλλο βασικό ερώτημα είναι ποιος θα πληρώσει το κόστος αυτού του σχεδίου: το κράτος μέσω κρατικής χρηματοδότησης ή οι παραγωγοί μέσω φορολόγησης;

Οι πιθανές επιλογές και τι θα μπορούσαν να σημαίνουν, σύμφωνα με το Βloomberg είναι, μεταξύ άλλων, οι ακόλουθες:

Πλαφόν στο φυσικό αέριο α λα Ισπανία

Η Ισπανία και η Πορτογαλία ήταν οι πρώτες που βγήκαν εκτός των κανόνων ανταγωνισμού της ΕΕ και έθεσαν ανώτατο όριο στο φυσικό αέριο για να μειώσουν το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας.

Ο αντιμονοπωλιακός βραχίονας της ΕΕ είπε ότι η στήριξη θα λάβει τη μορφή πληρωμής, που λειτουργεί ως άμεση επιχορήγηση στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας, με στόχο τη χρηματοδότηση μέρους του κόστους των καυσίμων τους.

Το κύριο μειονέκτημα είναι ότι οι χαμηλότερες τιμές μπορεί να σημαίνουν περισσότερες εξαγωγές σε διασυνοριακές συνδέσεις με χώρες όπως η Γαλλία.

Στην Πορτογαλία, η κυβέρνηση είπε πρόσφατα ότι το σύστημα ανώτατων ορίων οδήγησε τις τιμές να υποχωρήσουν κατά μέσο όρο κατά 17%, σε σχέση με το ύψος στο οποίο θα ήταν χωρίς αυτό τον μηχανισμό.

Έκτακτη φορολόγηση κερδών

Οι τιμές ρεκόρ έχουν εκτινάξει τα κέρδη των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, γεγονός που τραβά την προσοχή των ευρωπαϊκών φορέων χάραξης πολιτικής.

Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει ήδη επιβάλει έναν έκτακτο φόρο στα κέρδη των εταιρειών πετρελαίου και φυσικού αερίου, αλλά δεν τον επέκτεινε στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας.

Ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ, πρότεινε να εξεταστεί το ενδεχόμενο ενός βραχυπρόθεσμου φόρου στα «υπερβολικά» κέρδη των ενεργειακών εταιρειών.

Διαχωρισμός ενέργειας

Ο περιορισμός της επίδρασης του φυσικού αερίου στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας, με το διαχωρισμό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των τιμών φυσικού αερίου και άλλων ορυκτών καυσίμων, έχει ήδη σκιαγραφηθεί από την Ελλάδα.

Αυτό ουσιαστικά σημαίνει χαμηλότερα έσοδα για καθαρή ενέργεια, αντανακλώντας χαμηλότερο κόστος παραγωγής.

Μείωση ζήτησης

Η ΕΕ έχει ήδη συμφωνήσει έναν εθελοντικό στόχο για μείωση («κόφτη») της ζήτηση φυσικού αερίου κατά 15%, αλλά θα μπορούσαν να ληφθούν περισσότερα μέτρα για τον συντονισμό των παρεμβάσεων για την επίτευξη της μείωσης.