Σκορπιοί και καρκινώματα

Για την πεντάχρονη Μαρία, το προσφυγόπουλο από τη Συρία που πέθανε έπειτα από τσίμπημα σκορπιού σε μία νησίδα του Εβρου, η οποία μπορεί να ανήκει στην Ελλάδα, ή μπορεί να ανήκει στην Τουρκία, αλλά σίγουρα δεν ανήκει στον κόσμο της στοιχειώδους ανθρωπιάς, καλύτερα να μη μιλάμε πολύ. Είναι επικίνδυνα θέματα αυτά, όπως και τα pushbacks, οι παράνομες επαναπροωθήσεις, πραγματικά ναρκοπέδια που προτιμότερο είναι να αποφεύγονται, στο κάτω κάτω η στήλη αυτή περιλαμβάνεται στις σελίδες του Κόσμου, τι δουλειά έχουμε εμείς με τα εσωτερικά και την εθνική ασφάλεια;

Ας μιλήσουμε λοιπόν για ένα άλλο παιδί που πέθανε επειδή η ΕΕ αρνείται επίμονα, τόσα χρόνια τώρα, να υιοθετήσει μία κοινή, συνεκτική πολιτική στο Μεταναστευτικό, και να συμφωνήσει σε ένα δίκαιο σύστημα διαμοιρασμού του βάρους. Μικρότερο αυτό, βρέφος, μόλις τριών μηνών. Πέθανε το πρωί της περασμένης Τετάρτης στην Ολλανδία, μέσα σε έναν αυτοσχέδιο χώρο υποδοχής, ένα αθλητικό κέντρο στην πραγματικότητα, στο χωριό Τερ Απέλ, κοντά στα σύνορα με τη Γερμανία. Ονομα δεν γνωρίζουμε, πιθανόν να μην είχε προλάβει να αποκτήσει. Ούτε τη χώρα καταγωγής του γνωρίζουμε. Το πιθανότερο είναι να καταγόταν από τη Συρία, Σύροι είναι οι περισσότεροι αιτούντες άσυλο στην Ολλανδία, δεν αποκλείεται όμως να καταγόταν και από το Αφγανιστάν, ή την Ερυθραία, ή την Υεμένη, ή και την Τουρκία. Ούτε τα αίτια του θανάτου του ξέρουμε, διατάχθηκε έρευνα, ίσως κάποια στιγμή να μάθουμε κάτι. Εκείνο που γνωρίζουμε μετά βεβαιότητας, είναι πως όλοι στην Ολλανδία έπεσαν από τα σύννεφα, πως ο υπουργός Ασύλου, Ερικ βαν ντερ Μπεργκ, δήλωσε «βαθιά σοκαρισμένος», κι ας είχε προειδοποιήσει ο Ερυθρός Σταυρός ήδη από τον Ιούνιο πως οι συνθήκες στο Τερ Απέλ ήταν απάνθρωπες, κι ας είχε σημάνει ξανά και ξανά τον κώδωνα του συναγερμού το Ολλανδικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες – το οποίο, παρεμπιπτόντως, είχε προσφύγει νομικά κατά της κυβέρνησης, για αυτόν τον λόγο, ήδη από τις 17 Αυγούστου.

To Τερ Απέλ είναι ένα χωριό μόλις 9.000 ψυχών, κοντά στην πόλη Γκρόνινγκεν, και μία από τις πύλες εισόδου στο ολλανδικό σύστημα ασύλου. Το κέντρο υποδοχής που υπάρχει εκεί, μπορεί να στεγάσει μέχρι 2.000 ανθρώπους, είχε όμως από καιρό ξεπεράσει τη χωρητικότητά του. Επιστρατεύτηκε λοιπόν το παρακείμενο αθλητικό κέντρο, και όταν γέμισε και αυτό ασφυκτικά, αιτούντες άσυλο άρχισαν να κοιμούνται στον δρόμο, απ’ έξω, κάτω από μουσαμάδες στηριγμένους σε ξύλινα κοντάρια, εκτεθειμένοι στον ήλιο και τη βροχή – οι σκηνές δεν επιτρέπονταν γιατί εμποδίζουν τη λειτουργία των καμερών ασφαλείας, και επιπλέον, οι Αρχές φοβούνταν πως οι πίροι μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως όπλα, γιατί η απόγνωση πυροδοτεί πάντα καβγάδες.

Κάπου τρεις εβδομάδες ζούσαν στον δρόμο περίπου 700 άνθρωποι, κυρίως άνδρες, αλλά και γυναίκες και παιδιά, χωρίς τουαλέτες, χωρίς ντους, μερικοί από αυτούς χωρίς και τα φάρμακα που χρειάζονταν. Χρειάστηκε όμως να χάσει πρώτα τη ζωή του, εντός του γυμναστηρίου-καταφυγίου, ένα βρέφος, για να αναπτυχθούν, σε ένα πρώτο στάδιο, στο Τερ Απέλ, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, στην πρώτη τους παρόμοια επιχείρηση σε ολλανδικό έδαφος, να δηλώσει, σε ένα δεύτερο στάδιο, ο ολλανδός πρωθυπουργός, Μαρκ Ρούτε, «ντροπιασμένος», και να μετακινηθούν, σε ένα τρίτο στάδιο, την Παρασκευή και το Σάββατο, οι 700 άστεγοι πρόσφυγες σε άλλες εγκαταστάσεις. Ολα αυτά στην εύπορη και «φειδωλή» Ολλανδία, μία χώρα (κάποτε) γνωστή για την ανεκτικότητα και την προοδευτικότητά της.

Η χώρα δέχεται, πράγματι, αυξημένες ροές αιτούντων άσυλο τελευταία, σε σύγκριση με τις προηγούμενες χρονιές, που παραμένουν ωστόσο σημαντικά χαμηλότερες από εκείνες του 2015 και του 2016, στην κορύφωση της προσφυγικής κρίσης. Για να μη μακρηγορούμε, όλοι όσοι παρακολουθούν από κοντά την κατάσταση θεωρούν πως οι λόγοι που το σύστημα ασύλου στην Ολλανδία έχει μπλοκάρει, που η επεξεργασία των αιτήσεων παίρνει μήνες, που περίπου 15.000 άνθρωποι οι οποίοι έχουν λάβει άδεια διαμονής δεν έχουν στέγη να μείνουν, είναι πρωτίστως πολιτικοί. Είναι η έλλειψη πολιτικής βούλησης, και οι περικοπές σε ανθρώπινο δυναμικό και προϋπολογισμούς που αυτή επέφερε. Ο Ρούτε, άλλωστε, έχει ταχθεί επανειλημμένως κατά της επονομαζόμενης δευτερογενούς μετανάστευσης – που σημαίνει, όπως εξηγεί χαρακτηριστικά ο Σάντερ Σάαπ, από το Ολλανδικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, πως «αν περνούσε το δικό του, η Ελλάδα θα ήταν γεμάτη από πρόσφυγες εγκλωβισμένους εκεί, όπως στο παρελθόν».

Μετά την «ντροπή» του Τερ Απέλ, ο ολλανδός πρωθυπουργός έδωσε εντολή να έχουν στεγαστεί μέχρι τις 10 Σεπτεμβρίου όλοι οι πρόσφυγες σε αξιοπρεπή καταφύγια. Παράλληλα, όμως, η κυβέρνησή του αποφάσισε να αναστείλει προσωρινά την υποχρέωση που ανέλαβε το 2016, βάσει της συμφωνίας της ΕΕ με την Τουρκία, να δέχεται 1.000 πρόσφυγες ετησίως. Και σκλήρυνε λίγο ακόμα τους κανόνες περί οικογενειακής επανένωσης.

Τελικά, για την πεντάχρονη Μαρία, το προσφυγόπουλο από τη Συρία που πέθανε έπειτα από τσίμπημα σκορπιού σε μια νησίδα του Εβρου, μιλάμε τόση ώρα. Για την ίδια ντροπή πρόκειται, αυτή που η Ευρώπη, χρόνια τώρα, επιμένει να πετάει από χέρι σε χέρι, ενθαρρύνοντας τα κράτη-μέλη της να βγάζουν, συχνά, τον χειρότερο εαυτό τους.