Καλιφόρνια: Ξενοδοχεία για… αστέγους;

Αν ήταν ανεξάρτητο κράτος, η Καλιφόρνια θα ήταν η 5η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο. Πολυπληθέστερη στις ΗΠΑ, η αποκαλούμενη και «Χρυσή Πολιτεία» είναι έδρα της Σίλικον Βάλει και του Χόλιγουντ. Έχει πολύ ανεπτυγμένο τουρισμό και τεράστια βιομηχανική, ενεργειακή και γεωργική παραγωγή -αν και η τελευταία δοκιμάζεται όλο και πιο σκληρά από την κλιματική αλλαγή. Έχει όμως και τη σκοτεινή, ουδόλως αθέατη πλευρά της…

Στην πλούσια πολιτεία των μεγάλων κοινωνικών ανισοτήτων, ο μεγάλος αριθμός των πολιτών της που ζουν στο δρόμο μαρτυρά μια συνεχή, διογκούμενη κοινωνική και ανθρωπιστική κρίση.

Στα εδάφη της ζει σήμερα σχεδόν το ένα τρίτο του συνολικού αριθμού των αστέγων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Πιο βαριά πληττόμενες κοινότητες είναι αυτές των μειονοτήτων. Ο πληθυσμός τους συνεχίζει να αυξάνεται. Και δη των ηλικιωμένων.

• Διαβάστε επίσης: The Economist – Αμερική εναντίον Ευρώπης: Η σύγκριση στον πλούτο κάνει και τις δύο πλευρές να ντρέπονται

Εν μέσω πανδημίας, η ήδη δραματική κατάσταση επιδεινώθηκε. Αυτοσχέδιοι καταυλισμοί και μικρές τεντουπόλεις επεκτάθηκαν σε πεζοδρόμια, υπόγειες διαβάσεις, πάρκα, ακόμη και παραλίες, υπό άθλιες συνθήκες διαβίωσης.

Το θέμα βρίσκεται πλέον στην κορυφή της ατζέντας των ανησυχιών των Καλοφορνέζων. Στις δημοσκοπήσεις, περισσότεροι από τους μισούς ψηφοφόρους στο Λος Άντζελες λένε ότι η αντιμετώπιση των αστέγων είναι το Νο1 μέλημά τους.

• Διαβάστε επίσης: Νέα Υόρκη: Πάνω από 60 κορυφαίες επιχειρήσεις θα συνεισφέρουν σε νέο Ταμείο υπέρ των αστέγων 

Το βασικό πρόβλημα στην πολιτεία που θεωρείται πολιτικό προπύργιο των Δημοκρατικών δεν εντοπίζεται στην έλλειψη κοινωνικών προγραμμάτων για τους οικονομικά ασθενέστερους.

Κατά γενική παραδοχή, έγκειται στο τεράστιο κόστος ζωής, στην υψηλή φορολογία και πρωτίστως στην πανάκριβη τοπική αγορά ακινήτων.

Η απόκτηση ενός μέσου σπιτιού είναι πια απλησίαστη για τους πολλούς και τα ενοίκια ιλιγγιώδη. Κάνοντας λόγο για μια αλληλένδετη ανθρωπιστική και στεγαστική κρίση, αναλυτές τονίζουν ότι -παρά τη μετεγκατάσταση σημαντικού αριθμού εργαζομένων σε άλλες πολιτείες εν μέσω πανδημίας- ο περιορισμένος αριθμός διαθέσιμων κατοικιών και η μεγάλη ζήτηση έχει εκτινάξει στα ύψη τις τιμές των ακινήτων και οδηγεί όλο και περισσότερους ανθρώπους είτε στη φυγή, είτε στο δρόμο.

Στηρίζοντας τους πιο ευάλωτους

Την περασμένη εβδομάδα ο Δημοκρατικός κυβερνήτης της πολιτείας, Γκάβιν Νιούσαμ, ανακοίνωσε 35 νέα έργα στο πλαίσιο του πολιτειακού προγράμματος Homekey. Στόχος: η μακροπρόθεσμη στήριξη και παροχή στέγης σε άτομα έχουν μείνει ή κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς στέγη.

Από τότε που εγκαινιάστηκε το πρόγραμμα, το 2020 και εν μέσω της COVID-19, έχουν δημιουργηθεί 12.500 κατοικίες αστέγων, συμπεριλαμβανομένου ενός σχεδίου μετατροπής ξενοδοχείου στην περιοχή του Σακραμέντο, που θα ολοκληρωθεί το φθινόπωρο. Με τα νέα έργα που εξαγγέλθηκαν θα δημιουργηθούν επιπλέον 2.500 κατοικίες σε 19 κοινότητες.

«Το Homekey αλλάζει ζωές σε ολόκληρη την πολιτεία», πανηγυρίζει ο Νιούσαμ. «Η επιτυχία του προγράμματος αποτελεί πρότυπο για το έθνος», αναφέρει σε ανακοίνωση, «και δείχνει ότι μπορούμε να σημειώσουμε πραγματική πρόοδο στην εξάλειψη της έλλειψης στέγης μέσα σε μήνες, όχι σε χρόνια».

Προς το παρόν ωστόσο η κατάσταση παραμένει εφιαλτική. Ένα άλλο εξίσου φιλόδοξο -αν και βραχυπρόθεσμο- πρόγραμμα, το Project Roomkey, τερματίζεται.

Με την αξιοποίηση ομοσπονδιακών κονδυλίων, κάλυπτε την προσωρινή διαμονή αστέγων σε ξενοδοχεία εν μέσω των περιοριστικών μέτρων λόγω κοροναϊού, κρατώντας έτσι τους ευάλωτους μακριά από την έκθεση στον υγειονομικό κίνδυνο και τους επιχειρηματίες του κλάδου μακριά από την οικονομική καταστροφή.

Χάρη στο πρόγραμμα βρήκαν προσωρινή στέγη 10.000 άτομα σε περισσότερα από 30 ξενοδοχεία, οι ιδιοκτήτες των οποίων δήλωσαν εθελοντικά συμμετοχή.

Αξιοποιώντας αυτό το διάστημα για να ξανασταθούν στα πόδια τους, περίπου το ένα τέταρτο όσων συμπεριλήφθηκαν στο RoomKey μετακόμισαν μετέπειτα σε μόνιμη στέγαση.

Καθώς όμως το έργο ρίχνει τώρα «αυλαία», στο δημοτικό συμβούλιο του Λος Άντζελες κατατέθηκε μια ριζοσπαστική, όσο και αμφιλεγόμενη ιδέα: τα ξενοδοχεία να στεγάζουν εφεξής άστεγους σε όσα δωμάτια παραμένουν άδεια.

Άδεια, ζεστά κρεβάτια…

Στην κομητεία του Λος Άντζελες ζουν περισσότεροι από 60.000 άστεγοι. Την ίδια ώρα, στα ξενοδοχεία της περιοχής υπολογίζεται ότι υπάρχουν κατά μέσο όρο περισσότερα από 20.000 κενά δωμάτια την ημέρα…

Με βάση αυτή τη διαπίστωση και με γνώμονα τα προβλήματα στέγασης που αντιμετωπίζουν πια πολλά και από τα δικά του μέλη, το συνδικάτο Unite Here Local 11 -που εκπροσωπεί πάνω από 32.000 εργαζόμενους στον κλάδο του τουρισμού και της φιλοξενίας- αποφάσισε να αναλάβει δράση.

Συγκέντρωσε τον απαιτούμενο αριθμό υπογραφών για να τεθεί σε ψηφοφορία στο τοπικό δημοτικό συμβούλιο η πρότασή του για την εφεξής χρήση των άδειων ξενοδοχειακών κλινών για τη φιλοξενία αστέγων. Ονόμασε την πρωτοβουλία Responsible Hotel Ordinance: σε ελεύθερη μετάφραση «Διάταγμα για Υπεύθυνο Ξενοδοχείο».

«Τα νέα και τα ήδη υπάρχοντα ξενοδοχεία θα πρέπει να συμμορφώνονται με υπεύθυνες επιχειρηματικές πρακτικές, συμπεριλαμβανομένης της διάθεσης δωματίων σε άστεγους πολίτες χωρίς διακρίσεις», υπογραμμίζεται στο κείμενο, «και θα υπόκεινται στην επίβλεψη της πόλης».

Επίσης «θα βοηθήσει στο να διασφαλιστεί ότι η κατασκευή νέων ξενοδοχείων δεν συμβάλλει στην έλλειψη οικονομικά προσιτής στέγασης στην πόλη», προστίθεται, «δεν επιβαρύνει τις κοινωνικές υπηρεσίες ή δεν έχει ως αποτέλεσμα αδικαιολόγητες επιπτώσεις στη μεταφορά και στις μετακινήσεις».

Η πρόταση του Unite Here Local 11 δεν γίνεται στον «αέρα». Ορισμένα από τα μέλη του συνδικάτου έχουν βιώσει στο παρελθόν την έλλειψη στέγης. Πολλά βρίσκονται σήμερα αντιμέτωπα με την ίδια απειλή.

Αρκετά έχουν ήδη αναγκαστεί να εγκαταλείψουν το Λος Άντζελες λόγω της εκτίναξης των ενοικίων και να μετακομίσουν σε πιο φθηνές, πλην μακρινές από τις δουλειές τους περιοχές.

Ως εκ τούτου οι πολύωρες καθημερινές μετακινήσεις έχουν γίνει εφιαλτικές. Πολλώ μάλλον τώρα με την αύξηση της τιμής των καυσίμων…

Αλληλεγγύη και διχασμός

Με την πρωτοβουλία του, το συνδικάτο ευελπιστεί όχι μόνο στη στήριξη των αστέγων, αλλά και ότι θα ανοίξει ο δρόμος για πιο προσιτές τιμές κατοικιών στην «Πόλη των Αγγέλων».

«Αν έχετε λιγότερες κατασκευές πολυτελών ξενοδοχείων, έχετε περισσότερες κατοικίες», εξηγεί η Μαρία Ερνάντες, διευθύντρια επικοινωνίας του Unite Here Local 11. «Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι δεν θα χρειάζεται να ζουν είτε πλουσιοπάροχαε εδώ, είτε πολύ μακριά, είτε να βρίσκονται ένα βήμα πριν από το να ζουν στο δρόμο».

Εν μέσω ασφυκτικών πιέσεων και θυελλωδών αντιδράσεων από το ξενοδοχειακό λόμπι, το δημοτικό συμβούλιο του Λος Άντζελες δεν υιοθέτησε μεν την άμεση εφαρμογή της πρότασης, αποφάσισε ωστόσο να τεθεί σε δημοψήφισμα τον Μάρτιο του 2024, αφήνοντας την τελευταία λέξη στους κατοίκους.

Σε περίπτωση που η πρόταση υπερψηφιστεί, τότε όλα τα ξενοδοχεία στην πόλη -από το πιο φθηνό, μέχρι το πιο ακριβό- θα υποχρεούνται να αναφέρουν καθημερινά τα κενά δωμάτια που έχουν και να δέχεται άστεγους επισκέπτες. Η αποζημίωσή τους από την πολιτεία, αναφέρεται, αναμένεται να γίνεται με βάση μια «δίκαιη τιμή της αγοράς».

Δεν αναφέρεται συγκεκριμένα κάποια πηγή χρηματοδότησης του προτεινόμενου προγράμματος -αν και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση είναι πιθανός υποψήφιος.

«Σε καμία περίπτωση δεν πιστεύουμε ότι αυτό θα επιλύσει την κρίση των αστέγων», παραδέχεται ο Κερτ Πίτερσεν, συμπρόεδρος του Unite Here Local 11. «Όμως και τα ξενοδοχεία έχουν να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο».

Έντονες αντιδράσεις

Την άποψη αυτή δεν συμμερίζονται οι περισσότεροι ιδιοκτήτες ξενοδοχείων στο Λος Άντζελες. Διαμαρτύρονται ότι η εποπτεία των αρχών και η υποχρεωτική στέγαση θα επιβαρύνει τις επιχειρήσεις τους και θα διώξει τους πελάτες.

Αυτά, στην έκτη μεγαλύτερη ξενοδοχειακή αγορά στις ΗΠΑ, με περισσότερα από 1.000 ξενοδοχεία και με συνολικά πάνω από 98.600 δωμάτια, που γεμίζει με την καταβολή διάφορων φόρων τα ταμεία της πολιτείας.

Ως εκ τούτου, ενώσεις ξενοδόχων απορρίπτουν την πρωτοβουλία Responsible Hotel Ordinance ως «ανόητη», που «θα βάλει τους υπαλλήλους στη θέση των κοινωνικών λειτουργών» και τελικά «θα βλάψει την τουριστική βιομηχανία» στην «Πόλη των Αγγέλων». Και δη σε μια περίοδο που προετοιμάζεται πυρετωδώς για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2028 που θα φιλοξενήσει.

Στη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου, η εκτελεστική διευθύντρια της Ένωσης Ξενοδόχων του Λος Άντζελες, Χέδερ Ρόζμαν, υποστήριξε ότι διοργανωτές μεγάλων συνεδρίων έχουν ήδη διαμηνύσει ότι αναζητούν άλλες τοποθεσίες, καθώς και ότι εταιρείες ασφάλισης ξενοδοχείων εξετάζουν να αυξήσουν στην πόλη τα ασφάλιστρα ή ακόμη και να αποχωρήσουν.

«Οι υπεύθυνοι των ξενοδοχείων θέλουν να πιστέψετε ότι κάθε άτομο που βιώνει έλλειψη στέγης είναι τόσο άρρωστο (σωματική ύη ψυχικά), που αποτελεί κίνδυνο για τους ανθρώπους γύρω του», διαμαρτυρήθηκε η Κάλι Κέρτσιεν, στέλεχος του Unite Here Local 11. «Μιλάμε για ηλικιωμένους, φοιτητές, εργαζόμενους», τόνισε ο Κερτ Πίτερσεν. «Αυτοί είναι που θα ωφεληθούν περισσότερο από την πρωτοβουλία».

Σε περίπτωση έγκρισής της, εν τω μεταξύ, η πρόταση Responsible Hotel Ordinance αναμένεται να επηρεάσει και τα μελλοντικά σχέδια εργολάβων, φέρνοντας δυνητικά μερίδα τους στο αντίπαλο «στρατόπεδο».

Στα «χαρακώματα»

Οι επόμενοι μήνες προβλέπονται ιδιαίτερα πολωμένοι και επεισοδιακοί στην «Πόλη των Αγγέλων», καθώς υποστηρικτές και πολέμιοι της πρωτοβουλίας θα επιχειρούν να πείσουν τους ψηφοφόρους για τις θέσεις τους.

Ήδη ακονίζουν τα «μαχαίρια» και δείχνουν «δόντια». Τα τοπικά συνδικάτα «θέλουν να χρησιμοποιήσουν το θέμα ως διαπραγματευτική τακτική», υποστήριξε τις προάλλες ο Στιούαρτ Γουόλντμαν, πρόεδρος της Valley Industry & Commerce Association, εμπορικής ένωσης ξενοδοχείων και άλλων επιχειρήσεων σε όλο το βόρειο τμήμα του Λος Άντζελες.

«Ξέρω επίσης ότι απευθύνονται στα ξενοδοχεία, λέγοντας ότι θα αποσύρουν την πρόταση εάν υπογραφούν συνδικαλιστικές συμβάσεις», υποστήριξε. Εκπρόσωπος του Unite Here Local 11 το διέψευσε κατηγορηματικά.

Στους δρόμους του Λος Άντζελες και άλλων μεγαλουπόλεων στην Καλιφόρνια εν τω μεταξύ οι τιμές των ακινήτων ολοένα και αυξάνονται και οι άστεγοι αυξάνονται, δίνοντας μια καθημερινή μάχη επιβίωσης κάτω από εξαιρετικά αντίξοες και συνήθως απάνθρωπες συνθήκες.