Λίντα Άλμα-Μάνος Κατράκης: «Με τα πρώτα λόγια που μου είπε, σαν να χτύπησε η καρδιά μου»

Η Λίντα Άλμα, με πραγματικό όνομα Ελένη Μαλιούφα, ήταν μια από τις καλύτερες χορεύτριες που πέρασαν από την Ελλάδα στο μουσικό θέατρο. Καλλιτεχνικό ζευγάρι για 28 ολόκληρα χρόνια με τον εξαίρετο χορογράφο και χορευτή Γιάννη Φλερύ, έγραψε μια λαμπρή καριέρα στο θέατρο και στον κινηματογράφο στην Ελλάδα, αλλά για κάποια χρόνια και στο εξωτερικό.

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Ο πατέρας της πέθανε όταν ήταν μωρό και τα οικογενειακά χρέη ανέλαβε πλήρως η μητέρα της, φροντίζοντας για τις δύο κόρες της οι οποίες παραδόξως στράφηκαν και οι δυο από νωρίς σε καλλιτεχνικά επαγγέλματα. Η νεαρή Ελένη επέλεξε τον χορό, φροντίζοντας να παρακολουθήσει μαθήματα στη σχολή κλασικού χορού Μοριάνοβα· θα ακολουθούσαν αργότερα σπουδές στη σχολή Πρεομπραζένσκα στο Παρίσι και Γιασβίνσκι και Κέιτον των ΗΠΑ.

Η αδελφή της Ιώ επέλεξε αντίστοιχα την υποκριτική, αρχίζοντας την καριέρα της από τη Μάντρα του Αττίκ ως Κίττυ Άλμα, αφού αυτό το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο θέλησε να της δώσει ο ίδιος ο Αττίκ. Η πορεία της Κίττυ στο θέατρο θα τελείωνε για οικογενειακούς λόγους νωρίς, το ψευδώνυμο όμως θα το «δανειζόταν» η Ελένη, ακολουθώντας το δικό της καλλιτεχνικό δρόμο ως Λίντα Άλμα.

• Διαβάστε ακόμα: Μίκης Θεοδωράκης – Το μοιρολόι για τον Μάνο Κατράκη  – Η συνεργασία στο «Άξιον Εστί»

Στο «Αλκαζάρ»: «Ήρθε κι από τότε δεν χωρίσαμε για 28 ολόκληρα χρόνια»

Το ντεμπούτο της η Λίντα Αλμα το έκανε επί Κατοχής, το 1943, ως χορεύτρια στο βαριετέ του Ορέστη Λάσκου, στο «Αλκαζάρ», χάρη στον Απόλλωνα Γαβριηλίδη. Εκείνος ήταν που την είχε ανακαλύψει βλέποντάς την να χορεύει στη σχολή Μοριάνοβα. Σταθμός στην 30χρονη καριέρα της ήταν, όμως, αναμφισβήτητα η γνωριμία της με τον Γιάννη Φλερύ. Γνωστός χορογράφος και χορευτής εκείνος αποτελούσε καλλιτεχνικό ντουέτο με την Μπέλα Σμάρω.

Η τελευταία είχε κάποιο ατύχημα κι έτσι ο Φλερύ άρχισε να ψάχνει για αντικαταστάτρια. «Ο Μίμης Κοκκίνης, ο κωμικός», διηγείτο η ίδια η Άλμα στον Δημήτρη Γκιώνη για τη γνωριμία της με τον Φλερύ, «είχε έρθει ένα βράδυ στο βαριετέ «Παναθήναια» όπου χόρευα. Έκανα ένα ντουέτο με την αδελφή μου. Του άρεσα και είπε στον Γιάννη να έρθει να με δει. Ήρθε κι από τότε δεν χωρίσαμε για 28 ολόκληρα χρόνια».

• Διαβάστε ακόμα: Η Marie Wilson και ο Νάνος Βαλαωρίτης γνωρίστηκαν σε ένα πάρτι

Μαζί θα τους έβλεπε και η Εντίτ Πιάφ που είχε έρθει στην Ελλάδα το 1946 για να εμφανιστεί 15 ημέρες στο κέντρο «Μαϊάμι», όπου χόρευε και το ντουέτο Φλερύ-Άλμα. Η Πιαφ τους είδε, ενθουσιάστηκε και τους προσκάλεσε να την ακολουθήσουν σε μία μεγάλη τουρνέ. Τον ίδιο χρόνο, πράγματι, το χορευτικό ζεύγος έκανε το ευρωπαϊκό του ντεμπούτο στο θέατρο «Ετουάλ» του Παρισιού, κοντά στην Πιαφ. Ακολούθησαν 5 υπέροχα χρόνια περιοδειών σε όλα τα μέρη του κόσμου. Σ’ αυτά τα πέντε δημιουργικότερα χρόνια της ζωής της η Άλμα και ο Φλερύ γνωρίστηκαν και συνεργάστηκαν και με τον Αζναβούρ, τον Ιβ Μοντάν, τον Ζακ Μπρελ, τον Μπουρβίλ και τον Αμερικανό τηλεοπτικό αστέρα Εντ Σάλιβαν.

Το 1952 το καλλιτεχνικό ζεύγος επιστρέφει στην Ελλάδα και συνεχίζει τις εμφανίσεις του σε όλα τα μεγάλα μουσικά θέατρα στην Αθήνα και την επαρχία. Παράλληλα εμφανίζονται και σε ταινίες, όπως «Χαρούμενο Ξεκίνημα», «Στουρνάρα 288», «Πώς περνούν οι παντρεμένοι», «Δυο χιλιάδες ναύτες κι ένα κορίτσι» κ.ά.

Η σχέση της με τον Κατράκη –Ένας μεγάλος έρωτας

Αν η γνωριμία της με τον Φλερύ και αυτή με την Πιαφ ήταν οι δύο μεγαλύτεροι καλλιτεχνικοί σταθμοί στην καριέρα της, η γνωριμία της το 1955 με τον Μάνο Κατράκη ήταν ασφαλώς ο μεγαλύτερος σταθμός της προσωπικής της ζωής. Γι’ αυτή την γνωριμία η ίδια είχε διηγηθεί στον Δημήτρη Γκιώνη: «Τον γνώρισα όταν ίδρυε το Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο, στο Πεδίο του Άρεως. Τον γνώρισα βλέποντας μια παράστασή του. […] Δεν τον είχα ξαναδεί στο θέατρο. Έπαιζε στο Θέατρο Αθηνών το «Τέλος του ταξιδιού» του Σέριφ, μαζί με τον Κωνσταντάρα, που τον ήξερα πολύ καλά. «Έλα να δεις αυτή την παράσταση», μου είπε. Εκεί τον πρωτοείδα. Μ’ εντυπωσίασε πολύ και σαν ηθοποιός και σαν παρουσία και θέλησα να τον γνωρίσω από κοντά. Με τα πρώτα λόγια που μου είπε, σαν να χτύπησε η καρδιά μου. Ήταν κάτι καινούργιο για μένα – κι ας είχα γνωρίσει με την Πιαφ τόσους μεγάλους. Έτσι αρχίσαμε…».

Έτσι άρχισε μια ιστορία που κράτησε 30 ολόκληρα χρόνια, με σκαμπανεβάσματα αλλά και με μεγάλη αγάπη και από τις δύο πλευρές, αγάπη που επισφραγίστηκε με το γάμο τους το 1979. «Εγώ από τη στιγμή που γνώρισα τον Μάνο», θυμόταν η ίδια στη συνέντευξή της στην Ελευθεροτυπία το 1985, ένα χρόνο μετά τον θάνατο του Κατράκη, «άρχισα να καταλαβαίνω διαφορετικά τη ζωή. Ώς τότε μπορώ να πω ότι ήμουν ένα παιδί. Είχα βέβαια αγωνιστεί πολύ, είχα μάθει πολλά, αλλά όχι στο επίπεδο που με έμαθε ο Μάνος: να υπερασπίζομαι τη ζωή μου και τη δουλειά μου, αυτά που κάνω να έχουν κάποιο σκοπό. Το χρέος που είχα απέναντι στον εαυτό μου και στη δουλειά μου, αυτός μου τα ‘μαθε».

View this post on Instagram

A post shared by Elena’s diary_blog (@elenasdiary_blog)

Ο Κατράκης σε μία από τις συνεντεύξεις που είχε παραχωρήσει στον Αλέξη Κομνηνό (συνεντεύξεις που μετά το θάνατο του ηθοποιού κυκλοφόρησαν σε βιβλίο) αποκαλούσε την Άλμα «μάνα, πατέρα, ερωμένη, σύζυγο, φιλενάδα, υπηρέτη, αφέντη αλλά και θύμα». Πρόσθετε δε ότι ο ίδιος της έδωσε μάλλον πίκρες. Ίσως γιατί, όπως η ίδια εξηγούσε αργότερα, «πίστευε ότι εγώ θα μπορούσα να κάνω μια καλύτερη ζωή. Γιατί μαζί του στερήθηκα πολλά πράγματα κι αυτό τον ενοχλούσε. Πίστευε ότι θα μπορούσα να έχω μια καλύτερη καριέρα. Πίστευε πολύ σε μένα, σαν χορεύτρια…».

Η Άλμα θα ταυτιζόταν μαζί του και θα έφτανε η στιγμή που θα συμμεριζόταν και τις αριστερές πολιτικές του πεποιθήσεις, για τις οποίες, όπως είναι γνωστό, ο Κατράκης είχε «ταλαιπωρηθεί» ιδιαίτερα. «Συμμεριζόμουν ό,τι κι αν έκανε, γιατί ήξερα ότι δεν το έκανε από υστεροβουλία. Ήταν ένας ιδεολόγος…», έλεγε εκείνη για τον σύντροφό της.

Με προσωπικό κόπο η ίδια μετά τον θάνατό του οργάνωσε το αρχείο του. Μία από τις τελευταίες της έγνοιες ήταν μάλιστα η αξιοποίηση όλου αυτού του θεατρικού υλικού που άφησε ο Μάνος Κατράκης (σκηνικά, κοστούμια, αφίσες, μαγνητοταινίες κι άλλα αντικείμενα από τις θεατρικές του παραστάσεις). Κοντά της μέχρι το τέλος η αδερφή της, Ιώ Θεοφίλου και ο ανιψιός της Δημήτρης Θεοφίλου, ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου «Στάδιον», όπου και έμενε η Λίντα Άλμα. Απεβίωσε ξεχασμένη τον Αύγουστο του 1999. Κηδεύτηκε στον ίδιο τάφο με τον Κατράκη, στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών, ο οποίος είχε φύγει από τη ζωή στις 2 Σεπτεμβρίου του 1984.

Δείτε μία από τις τελευταίες συνεντεύξεις της Λίντα Άλμα

*Με στοιχεία από el.wikipedia.org