Πριν ξεσπάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, το 55% του φυσικού αερίου που χρησιμοποιούσαν επιχειρήσεις, νοικοκυριά, μέχρι και σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής στη Γερμανία εισαγόταν από τη Ρωσία.

Πλέον οι εξελίξεις αποκαλύπτουν με τον πιο δραματικό τρόπο την υπερβολική ενεργειακή εξάρτηση του Βερολίνου από τη Μόσχα. Και δη τώρα που οι «στρόφιγγες» κλείνουν.

Με τη Γερμανία και την υπόλοιπη Ευρώπη στη «γωνία», την άμεση εύρεση επαρκών εναλλακτικών προμηθευτών σε φυσικό αέριο εξαιρετικά δύσκολη και εν αναμονή ενός εφιαλτικού χειμώνα, όλοι λαμβάνουν μέτρα κατόπιν εορτής.

Η κυβέρνηση του Βερολίνου έχει ανακοινώσει σχέδια εξοικονόμησης ενέργειας, τάσσεται τώρα υπέρ του πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου και εξαγγέλλει πακέτα ελαφρύνσεων, καθώς η οικονομία οδεύσει προς την ύφεση και όλο και μεγαλύερο μέρος του πληθυσμού προς τη βίαιη φτωχοποίησή του.

Μέσα σε αυτό το κλίμα -μεμονωμένα δε, πλην πλέον μαζικά-  επιχειρήσεις και πολίτες στρέφονται σε εναλλακτικές πηγές για την τροφοδοσία τους σε ενέργεια, φοβούμενοι ακόμη και το… δελτίο.

Το ενδιαφέρον είναι μάλιστα ιδιαίτερα έντονο για την ηλιακή ενέργεια, παρά το γεγονός ότι στον ευρωπαϊκό βορρά η ηλιοφάνεια δεν είναι τόσο άφθονη, όπως στο νότο.

Αχτίδα… ελπίδας

Σύμφωνα με τη Γερμανική Ένωση Ηλιακών Συστημάτων, μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2022 οι εγκαταστάσεις ηλιακών συλλεκτών για οικιακή και εμπορική χρήση αυξήθηκαν κατά 22%, σε σύγκριση με το 2021.

Αμφίδρομο, το όφελος δεν είναι ασήμαντο. Υπολογίζεται ότι έτσι επιτυγχάνεται εξοικονόμηση έως και 25% στους λογαριασμούς κοινής ωφελείας.

Τα νέα είναι σαφώς θαυμάσια για τις εταιρείες του κλάδου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ).

Η Smartflower για παράδειγμα -που έχει εξαγοραστεί από Αμερικανούς και κατασκευάζει ηλιακά συστήματα σε σχήμα ηλίανθου- αναμένει φέτος να τετραπλασιάσει τις πωλήσεις της.

Οι παραγγελίες έχουν μέσα σε μια χρονιά ήδη υπερδιπλασιαστεί στη Sonnen, μια γερμανική εταιρεία κατασκευής ηλιακών μπαταριών.

Στους κερδισμένους συγκαταλέγεται και μια ουκρανικής καταγωγής επιχειρηματίας στο Βερολίνο: η Καρολίνα Ατσοποντίνα, συνιδρύτρια και διευθύνουσα σύμβουλος της We Do Solar.

Η εταιρεία, που δημιουργήθηκε μόλις πέρυσι, πουλά ηλιακούς συλλέκτες που μπορούν να εγκατασταθούν σε μπαλκόνια και σε γκαράζ. Η ρωσική εισβολή στην πατρίδα της, λέει η Καρολίνα, αύξησε τις πωλήσεις κατά 70%.

«Μακάρι να μην συνέβαινε ποτέ με αυτόν τον τρόπο», επισημαίνει στο NPR, όμως πλέον «όλοι συνειδητοποίησαν ότι έπρεπε να είμαστε πιο ανεξάρτητοι από πλευράς ενέργειας».

Η ηλιακή δεν είναι μόνο «ένας τρόπος για να μειώσετε πραγματικά τον λογαριασμό», υπογραμμίζει, «αλλά και για να μειώσετε το αποτύπωμα CO2, να βοηθήσετε στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και, προφανώς, να συνδράμετε στην απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο».

Νέες προκλήσεις

Πριν ο πόλεμος στην Ουκρανία φέρει… εκβιαστικά το προϋπάρχον θέμα της ενεργειακής ασφάλειας στο προσκήνιο, ο (ακόμη τότε νεοσυσταθείς) κυβερνητικός συνασπισμός υπό τον Όλαφ Σολτς είχε δεσμευτεί ότι οι ανανεώσιμες πηγές θα καλύπτουν το 80% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας έως το 2030.

Σήμερα, είναι συνδυαστικά περίπου στο 47%.

Μέχρι το 2035, εν τω μεταξύ, ο κυβερνητικός στόχος ήταν η ηλεκτροπαραγωγή να είναι ουδέτερη από άνθρακα. Όμως η  διαρκώς κλιμακούμενη πια ενεργειακή κρίση θέτει τους στόχους αυτούς εν αμφιβόλω.

Παράλληλα, η έκρηξη της ζήτησης για ηλιακά συστήματα δείχνει να πιάνει την εγχώρια βιομηχανία εξαπίνης.  Έρχεται σε μια περίοδο με σοβαρές ελλείψεις, τόσο σε εργατικό δυναμικό -και δη σε εξειδικευμένους τεχνικούς- όσο και σε πρώτες ύλες, καθώς τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα παραμένουν.

Στο ίδιο «κάδρο» προστίθενται τώρα οι πληθωριστικές πιέσεις, η ασφάλεια σχεδιασμού, αιτήματα για μεγαλύτερα οικονομικά κίνητρα και για λιγότερη γραφειοκρατία, αλλά και ο διεθνής ανταγωνισμός.

Ως μεγαλύτερη πρόκληση για την ηλιακή βιομηχανία της Γερμανίας -και όχι μόνο γι’ αυτή- προβάλει η Κίνα.

Ο κινεζικός παράγοντας

Σήμερα, ο αστιαστικός γίγαντας αντιπροσωπεύει πάνω από το 80% της συνολικής παραγωγικής ικανότητας στα ηλιακά πάνελ. Είναι επίσης η έδρα των δέκα κορυφαίων προμηθευτών εξοπλισμού για την κατασκευή φωτοβολταϊκών. Όχι τυχαία…

Επένδυσε από νωρίς στην σχετική τεχνολογία, παρέχοντας κίνητρα για την ανάπτυξη του κλάδου με γενναίες κρατικές επιδοτήσεις στους εγχώριους κατασκευαστές.

«Η Κίνα έχει επενδύσει πάνω από 50 δισεκατομμύρια δολάρια σε νέες δυνατότητες εφοδιασμού φωτοβολταϊκών, 10 φορές περισσότερο από την Ευρώπη», επισημαίνει χαρακτηριστικά σε τελευταία έκθεση ο Διεθνής  Οργανισμός Ενέργειας. «Δημιούργησε περισσότερες από 300.000 θέσεις απασχόλησης στον κατασκευαστικό τομέα σε όλη την αλυσίδα αξίας φωτοβολταϊκών από το 2011», προσθέτει.

Αυτές οι οικονομίες κλίμακας έχουν μειώσει το κόστος σε τέτοιο βαθμό, ώστε στην Κίνα να μπορούν σήμερα να κατασκευάζονται εξαρτήματα ηλιακών συστημάτων κατά 35% φθηνότερα από ό,τι στην Ευρώπη.

Γεγονός που, όπως εύστοχα επισημαίνει και η Deutsche Welle, δίνει στο Πεκίνο τεράστια ισχύ και καθιστά συνολικά τη βιομηχανία επιρρεπή σε προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα.

Πλέον «για να διαφοροποιήσει τη βιομηχανία και να πάρει πίσω μερίδιο αυτής της αγοράς», επισημαίνει το δημοσίευμα, «η Ευρώπη πρέπει να επενδύσει στην καινοτομία και να καταστήσει την ανάπτυξη του κλάδου αξιοποίησης της ηλιακής ενέργειας κορυφαία προτεραιότητα».

Εάν όχι τώρα, τότε πότε;

Headlines