Καρκινογόνες μεταλλάξεις: Ένας καλός λόγος να μην ταξιδέψετε στο Διάστημα

Ακόμα και η ολιγοήμερη παραμονή σε τροχιά οδηγεί στην εμφάνιση μεταλλάξεων που δυνητικά αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου και καρδιαγγειακών παθήσεων, διαπιστώνει νέα μελέτη.

Η συχνότητα των γενετικών βλαβών μετρήθηκε κάτω από το όριο ανησυχίας, ωστόσο οι ερευνητές προτείνουν τον τακτικό γενετικό έλεγχο των αστροναυτών ακόμα και μετά τη συνταξιοδότησή τους.

Σύμφωνα πάντως με προηγούμενη μελέτη του 2019, οι αστροναύτες δεν δείχνουν να αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο θανάτου από καρκίνο ή καρδιοπάθεια.

Βομβαρδισμός ακτινοβολίας

Το DNA είναι γνωστό ότι μπορεί να υποστεί βλάβες όταν εκτεθεί σε ιονίζουσα ακτινοβολία –όπως είναι η υπεριώδης ακτινοβολία του Ήλιου, τα πρωτόνια του ηλιακού ανέμου ή οι λεγόμενες κοσμικές ακτίνες, σωματίδια που διασχίζουν το Διάστημα σχεδόν με την ταχύτητα του φωτός.

Η ατμόσφαιρα και το μαγνητικό πεδίο της Γης μάς προστατεύουν από την απειλή, δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και με τους αστροναύτες, οι οποίοι είναι πρακτικά σχεδόν αδύνατο να προστατευτούν από την κοσμική ακτινοβολία.

Η μελέτη εξετάζει αστροναύτες των διαστημικών λεωφορείων, τα οποία παροπλίστηκαν το 2011 (Reuters)

Από οστεοπόρωση μέχρι προβλήματα στην όραση και ανωμαλίες στην καρδιά, οι συνθήκες έλλειψης βαρύτητας είναι γνωστό ότι μπορούν να προκαλέσουν μια σειρά από προβλήματα υγείας.

Στη μεγάλη λίστα αυτών των παρενεργειών πρέπει να προστεθούν και οι μεταλλάξεις, δείχνει η μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Communications Biology.

Δείγματα στον καταψύκτη

Με τη NASA να σχεδιάζει νέες αποστολές στη Σελήνη και τελικά τον Άρη, και τον ιδιωτικό τομέα να ανοίγει τον δρόμο για τον διαστημικό τουρισμό, ερευνητές της Ιατρικής Σχολής «Όρος Σινά» στη Νέα Υόρκη εξέτασαν δείγματα αίματος 14 αστροναυτών, οι οποίοι είχαν πάρει μέρος σε αποστολές των διαστημικών λεωφορείων το διάστημα 1998-2001 και κατά μέσο όρο είχαν παραμείνει στο Διάστημα για 12 ημέρες.

Οι έξι από αυτούς πετούσαν για πρώτη φορά. Τα δείγματα συλλέχθηκαν πριν κάθε αποστολή και την ημέρα της επιστροφής και διατηρήθηκαν κατεψυγμένα για 20 χρόνια στους -80 βαθμούς Κελσίου.

Και οι 14 αστροναύτες παρουσίαζαν μεταλλάξεις σε γονίδια που αφορούν την παραγωγή κυττάρων του αίματος, έδειξε η γενετική ανάλυση. Συχνότερες ήταν οι μεταλλάξεις του γονιδίου TP53, το οποίο προστατεύει από την εμφάνιση καρκίνου, και του γονιδίου DNMT3A, το οποίο συχνά παρουσιάζει μεταλλάξεις σε ασθενείς με μυελογενή λευχαιμία.

Παρόλα αυτά, η συχνότητα των μεταλλάξεων ήταν κάτω από το όριο του 2% που δημιουργεί ανησυχία για καρδιαγγειακά νοσήματα, καρκίνους του αίματος και συμπαγείς όγκους.

«Η παρουσία αυτών των μεταλλάξεων δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οι αστροναύτες θα εμφανίσουν καρδιαγγειακές παθήσεις ή καρκίνο, υπάρχει όμως ο κίνδυνος ότι, με τον καιρό, αυτό μπορεί να συμβεί μέσω της συνεχιζόμενης και παρατεταμένης σε έκθεση του ακραίου διαστημικού περιβάλλοντος» δήλωσε ο δρ Ντέιβιντ Γκουκάσιαν, επικεφαλής της μελέτης, σε ανακοίνωση της ιατρικής σχολής.

Η ομάδα του προτείνει τώρα τον γενετικό έλεγχο όλων των αστροναυτών κάθε τρία με πέντε χρόνια εφ’ όρου ζωής.

Ακόμα, οι ερευνητές παραπέμπουν σε προηγούμενες μελέτες που εντόπιζαν γενετικές βλάβες στα μιτοχόνδρια των αστροναυτών, κάτι που δυνητικά μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή ή διαταραχές του μεταβολισμού.

Ακόμα υψηλότερος αναμένεται να είναι ο κίνδυνος μεταλλάξεων για τους μελλοντικούς αστροναύτες που θα ταξιδέψουν στον Άρη, μακριά από την προστατευτική ασπίδα της Γης.