Δεν έχει δημοσιοποιήσει μανιφέστο για την πολιτική της, λέει στους Τόρις αυτά που θέλουν να ακούσουν, έχει ροπή στις πολιτικές γκάφες και πλούσιο ιστορικό σε «κωλοτούμπες».

Παρ’ όλα αυτά η νέα πρωθυπουργός της Βρετανίας, Λιζ Τρας, έχει αποδειχτεί ένας έξυπνος παίκτης στις τάξεις των νυν κυβερνώντων Τόρις. Με πρότυπο τη Μάργκαρετ Θάτσερ μεθόδευε άλλωστε την πολιτική της ανέλιξη τα τελευταία 12 χρόνια…

Στην κούρσα για τη διαδοχή του Μπόρις Τζόνσον στην οποία η Τρας «στέφθηκε» -όπως αναμενόταν- νικήτρια τη Δευτέρα, ο εσωκομματικός αντίπαλος της και πρώην υπουργός Οικονομικών Ρίσι Σούνακ αποξένωσε πολλά μέλη των Τόρις, ενόσω η ίδια «χαΐδευε τα αφτιά» τους.

Εν μέσω ενεργειακής κρίσης, απεργιακού «πυρετού» και ενός επαπειλούμενου οικονομικο-κοινωνικού Αρμαγεδδώνα στη Βρετανία, υπόσχεται φορολογικές περικοπές προς τέρψιν των πλουσιότερων.

Απαξιώνει ως «ελεημοσύνη» τα κοινωνικά επιδόματα, επιτιθέμενη στα συνδικάτα. Υποβαθμίζει τη συζήτηση για ύφεση, παρά τον διψήφιο πληθωρισμό και τις συνεχείς προειδοποιήσεις από την ίδια την Τράπεζα της Αγγλίας.

«Όποιος θυμάται την κατάληξη που είχαν το 2016 οι υποστηρικτές της παραμονής της Βρετανίας στην ΕΕ ή η Χίλαρι Κλίντον έναντι του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ, έχει μια εικόνα γιατί η Τρας κατατροπώνει» τον Σούνακ, έγραφε από τις αρχές Αυγούστου κιόλας η αρθρογράφος της εφημερίδας The Guardian, Γκάμπι Χίνσλιφ.

Τώρα, στα 47 της, η Λιζ Τρας γίνεται η τρίτη γυναίκα που αναλαμβάνει τη βρετανική πρωθυπουργία, μετά τη «Σιδηρά» Μάργκαρετ Θάτσερ και την Τερέζα Μέι. ‘Οχι τυχαία, πάντως, είναι επίσης η τέταρτη που αλλάζουν οι Συντηρητικοί μέσα στην τελευταία εξαετία…

Τα μέλη των Τόρις (57% των ψηφισάντων) που την ανέδειξαν στην κεφαλή του κόμματος και κατ’ επέκταση στο Νο.10 της Ντάουνινγκ Στριτ βλέπουν στο πρόσωπό της μια εκπρόσωπο εκτός του ανδροκρατούμενου «πολιτικού κατεστημένου», η οποία -όπως παρατηρεί ο Άλιστερ Χιθ στην Daily Telegraph- πηγαίνει κόντρα σε αυτό που η ίδια θεωρεί «αποτυχημένη ορθόδοξη» οικονομική πολιτική.

Περιχαράκωση στη Ντάουνινγκ Στριτ

Οι προετοιμασίες για τις πρώτες 100 ημέρες της πρωθυπουργίας Τρας έχουν ήδη γίνει. Όμως το καίριο ερώτημα τώρα για πολλούς είναι εάν η νέα πρωθυπουργός θα τηρήσει τα όσα έχει εξαγγείλει και για πόσο.

Πολλοί θεωρούν ότι η Λιζ -πρώην αντιμοναρχική Φιλελεύθερη Δημοκράτισσα και πολέμιος του Brexit- σύντομα θα αλλάξει και πάλι τις θέσεις της… κατά το δοκούν.

«Το μόνο ερώτημα», σχολιάζει ο επικεφαλής πολιτικός σχολιαστής του Independent, Τζον Ρέντουλ, «είναι πόσο επιδέξια θα κάνει τη μεταστροφή».

Προσώρας ετοιμάζει το νέο υπουργικό συμβούλιο, βάζοντας συμμάχους της και άτομα εμπιστοσύνης στις πιο καίριες θέσεις. Εν αναμονή των επίσημων ανακοινώσεων, ακούγεται το όνομα του Κουάσι Κουαρτένγκ για το πιο «καυτό» υπουργείο: το Οικονομικών.

Ο επί χρόνια φίλος και πολιτικός σύμμαχος της Τρας, κατείχε στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο του Μπόρις Τζόνσον το επίσης κομβικό υπουργείο Επιχειρήσεων, Ενέργειας και Βιομηχανικής Στρατηγικής.

Ιδεολογικοί σύντροφοι στη δεξιά πτέρυγα των Τόρις, έχουν συγγράψει ένα βιβλίο το 2012, το «Britannia Unchained», σκιαγραφώντας το νεοφιλελεύθερο όραμά τους για την οικονομία της Βρετανίας, με χαμηλούς φόρους και περιορισμένη κρατική παρέμβαση.

Τούτων λεχθέντων, σημειώνουν οι Times, ο Κουαρτένγκ «θα διευκολύνει, αντί να εξευτελίζει» τις απαιτήσεις της νέας πρωθυπουργού εν μέσω ραγδαίας αύξησης του πληθωρισμού, εκτίναξης των λογαριασμών ενέργειας κατά μέσο όρο 80% από τον Οκτώβριο, επικείμενης ύφεσης και μιας άνευ προηγουμένου συρρίκνωσης του βιοτικού επιπέδου.

Εντός «σύμμαχοι», εκτός «εχθροί»

Για το υπουργείο Εξωτερικών -επίσης κρίσιμο εν μέσω πολέμου στην Ουκρανία, αλλά και εν αναμονή ενός νέου γύρου αντιπαράθεσης με την ΕΕ λόγω των εμπορικών «απόνερων» Brexit- προαλείφεται ο Τζέιμς Κλέβερλι.

Πιστός στη νέα πρωθυπουργό και έως τώρα ΥΠΕΞ, έχει θητεύσει στο πλευρό της Τρας ως υπουργός Επικρατείας αρμόδιος κατά περιόδους για την Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.

Υπουργός Άμυνας θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα παραμείνει ο -εξαιρετικά δημοφιλής στους κόλπους του κυβερνώντος κόμματος- Μπεν Γουάλας.

Στο υπουργείο Εσωτερικών λέγεται ότι έχει «κλειδώσει» η υπερσυντηρητική γενική εισαγγελέας -και αρχικά εκ των διεκδικητών της ηγεσίας των Τόρις- Σουέλα Μπρέιβερμαν.

Εμπρηστικής ρητορικής, η ινδικής καταγωγής απόφοιτη του Κέιμπριτζ έχει «ποντάρει» σε ακραίες θέσεις περί «πολιτιστικού πολέμου», έχει εξαπολύσει οξείες φραστικές επιθέσεις στον αριστερό ακαδημαϊκό χώρο και αντιτίθεται σε οποιαδήποτε επέκταση των δικαιωμάτων των διεμφυλικών στα σχολεία και στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Προς το κρίσιμο -ένεκα και της συγκυρίας- υπουργείο Επιχειρήσεων, Ενέργειας και Βιομηχανικής Στρατηγικής φέρεται να οδεύει ο Τζέικομπ Ρις-Μογκ, υπουργός Επικρατείας αρμόδιος για τις Ευκαιρίες του Bexit στην τελευταία κυβέρνηση Τζόνσον. Λέγεται ότι έχει ήδη συνομιλίες με εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου, σε μια προσπάθεια να ενισχύσει τις γεωτρήσεις στη Βόρεια Θάλασσα.

Φημολογούνται επίσης διάφορες θεαματικές επιστροφές στην κεντρική πολιτική σκηνή -όπως του πρώην ηγέτη των Συντηρητικών, Ίαν Ντάνκαν Σμιθ-, αλλά και ηχηροί αποκλεισμοί από το νέο υπουργικό συμβούλιο.

Κατ’ αρχάς του Ρίσι Σούνακ, στον οποίο ακούστηκε ότι ενδεχομένως να του προταθεί το υπουργείο Υγείας, αλλά ο ίδιος έσπευσε να κόψει κάθε «γέφυρα». Τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου «πρέπει πραγματικά να συμφωνούν στα μεγάλα ζητήματα», ξεκαθάρισε στο BBC, επαναλαμβάνοντας έτσι την κάθετη αντίθεσή του με την πολιτική της Τρας.

Ανοιχτά επικριτική στάση απέναντι στη νέα πρωθυπουργό έχουν τηρήσει και άλλα πρωτοκλασάτα στελέχη των Τόρις, συμπεριλαμβανομένων των Ντομινίκ Ράαμπ και Μάικλ Γκόουβ. Μάλιστα ο τελευταίος χαρακτήρισε τη Λιζ «τσακωμένη με την πραγματικότητα».

Στα «χαρακώματα»

Οι καταστάσεις αναμένεται να γίνουν γρήγορα πολύ περίπλοκες για την νέα «ένοικο» του αριθμού 10 της Ντάουνινγκ Στριτ. Τουλάχιστον για όσο καταφέρει -όπως λένε μερικοί χαιρέκακα- να παραμείνει εκεί.

Πολύπλευρη, η κρίση εντός των βρετανικών συνόρων κλιμακώνεται -από την οικονομία έως την κοινωνία- και ελάχιστοι πιστεύουν πραγματικά ότι οι προτάσεις της Τρας μπορούν να προσφέρουν λύσεις. Πολλοί τις αποκαλούν με μια δόση ειρωνείας «Trussonomics».

Πρόκειται, παρατηρούν αναλυτές, για ένα εκρηκτικό μείγμα του θατσερικού άκρατου φιλελευθερισμού και του λεγόμενου «κεϊκισμού» του Τζόνσον, εμποτισμένου στη λογική «και την πίτα ολόκληρη, και τον σκύλο χορτάτο».

Ο προβληματισμός επεκτείνεται και στα εκτός συνόρων. Εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, για παράδειγμα, η Τρας φέρεται έτοιμη να ενεργοποιήσει το Άρθρο 16 του Πρωτοκόλλου της Βόρειας Ιρλανδίας, προκαλώντας νέα κρίση στις σχέσεις με την ΕΕ, ενόχληση στον Λευκό Οίκο και περαιτέρω κραδασμούς στη δοκιμαζόμενη συνοχή του Ηνωμένου Βασιλείου.

Ως εκ τούτου, μέχρι και η εσωκομματική αμφισβήτηση της πολιτικής της αναμένεται να είναι έντονη -πολλώ μάλλον όταν η εκλογή της από τα μέλη των Τόρις έγινε με το μικρότερο ποσοστό που έχει εξασφαλίσει ποτέ ηγέτης των Συντηρητικων από το 2001.

Αυτό, δε, έγινε βάσει της κρίσης των περίπου 160.000 μελών του κόμματος, που αντιπροσωπεύουν μόλις το 1,5% του βρετανικού πληθυσμού.

Στις δημοσκοπήσεις εν τω μεταξύ οι αντιπολιτευόμενοι Εργατικοί έχουν σταθερά πια ευρύ προβάδισμα ενόψει των επόμενων βουλευτικών εκλογών, που υπό κανονικές συνθήκες θα γίνουν σε δυο χρόνια.

Ήδη πολλά στελέχη του κυβερνώντος κόμματος φοβούνται ότι, με τη χώρα να κατακλύζεται από προβλήματα χωρίς να δίνονται ρεαλιστικές και αποτελεσματικές λύσεις, η λαϊκή δυσαρέσκεια θα εκραγεί και οι Συντηρητικοί θα επιστρέψουν για τα καλά στα έδρανα της αντιπολίτευσης. Όποτε τελικά προκηρυχθούν οι επόμενες εκλογές…

Headlines