Πέθανε το Ισλαμικό Κράτος;

Πολλά γεγονότα έρχονται στο φως της επικαιρότητας, και παράλληλα χάνονται ξαφνικά απ’ αυτό, με βάση τα ενδιαφέροντα και τις επιδιώξεις όσων τα διαφεντεύουν. Από την ώρα έτσι που χώρες που ήσαν κατακτημένες παλιά από δυτικές δυνάμεις (λ.χ. Ιράκ, Συρία) και που οι τρομοκρατικές επιθέσεις σε πολυάνθρωπους δυτικούς στόχους έχουν κοπάσει, έχουμε πάψει να ακούμε το οτιδήποτε για το Ισλαμικό Κράτος (ISIS). Ετσι η εντύπωση που δημιουργείται είναι πως η παρουσία του έχει εξαλειφθεί και μια σημαντική απειλή για τις τύχες και την ηρεμία των δυτικών κοινωνιών δεν υπάρχει πλέον.

Το ισλαμικό χαλιφάτο όμως δεν έπαψε να υπάρχει με την εξαφάνιση των υπολειμμάτων του στη Συρία και με τον θάνατο του ηγέτη του, χαλίφη Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι. Οι θύλακοί του όμως που ιδρύθηκαν κυρίως σε περιοχές της Αφρικής εξακολουθούν να υπάρχουν. Και συνιστούν σοβαρή απειλή. Γιατί πολλοί πιστοί από τα μέρη αυτά εξακολουθούν να εισρέουν μέσω των διαφόρων λαθρομεταναστευτικών κυμάτων στη Δύση, με πρώτη πύλη εισόδου μάλιστα συνήθως τη χώρα μας. Είναι αξιοσημείωτο πως από τις χιλιάδες Αφρικανών που φθάνουν στην Ευρώπη η συντριπτική πλειοψηφία είναι μουσουλμάνοι. Αρα, ο κίνδυνος για τις ευρωπαϊκές κοινωνίες παραμένει. Και μάλιστα τώρα που οι «θυγατρικές» του Ισλαμικού Κράτους βρίσκονται σε χώρες που υπήρξαν αποικίες σημαντικών δυτικών χωρών.

Τα υπολείμματα αυτά του ISIS αποκαλούνται από τους ισλαμιστές «κυρίαρχοι υποτελείς» και κινούνται αυτόνομα δημιουργώντας δικά τους πολιτικά δεδομένα. Στο ενδιαφέρον καινούργιο βιβλίο των Jason Warner κ.ά. (The Islamic State in Africa: The Emergence, Evolution, and Future of the Next Jihadist Battlefront) (Το Ισλαμικό Κράτος στην Αφρική: Η Εμφάνιση, η Εξέλιξη και το Μέλλον του Επόμενου Μετώπου της Τζιχάντ) οι συγγραφείς εξετάζουν την ανάπτυξη έξι τέτοιων ισλαμικών θυλάκων και παρακολουθούν την πορεία και τη δράση τους.

Στη μελέτη φαίνεται πως, έχοντας δηλώσει υποταγή στις κεντρικές αρχές του ISIS, κινούνται στη συνέχεια αυτόνομα, με δικά τους σχέδια δράσης και δίχως την όποια υλική υποστήριξη. Μέσω όμως της σφραγίδας του Ισλαμικού Κράτους διευκολύνονται στην εξασφάλιση ισχύος και πολιτικού εκτοπίσματος. Αυτό όμως υποδηλώνει πως η παρακμή του κεντρικού χαλιφάτου δεν θα έχει καμία επίπτωση στις τύχες και τις προοπτικές των θυγατρικών αυτών θυλάκων. Και που βέβαια θα παραμείνουν, γιατί τους συμφέρει, πιστοί στις αρχές και τα πιστεύω του Χαλιφάτου. Οι κίνδυνοι συνεπώς για τις δυτικές κοινωνίες συνεχίζουν να ελλοχεύουν. Και όσο η Γαλλία δείχνει να χάνει τον έλεγχο της Υποσαχάριας Αφρικής, οι συγκρούσεις ανάμεσα σε αυταρχικούς και διεφθαρμένους τοπικούς ηγέτες και στους τζιχαντιστές πιστούς στο Ισλαμικό Κράτος θα επιτείνονται. Προκαλώντας σε όλη την περιοχή αστάθεια και αβεβαιότητα.

Σε ένα άλλο εξίσου ενδιαφέρον βιβλίο, ο Jeremy Keenan (The Dying Sahara) (Η Ετοιμοθάνατη Σαχάρα) επικεντρώνεται στη δυστυχία που υφίστανται οι πληθυσμοί της περιοχής από την ανάδειξη των ισλαμιστών και από τις αιματηρές συγκρούσεις που προκύπτουν με τις αρχές (φιλογαλλικές η φιλοαμερικανικές) των χωρών αυτών. Αριστερόστροφος ο Keenan επιμένει πως η επανάσταση των Τουαρέγκ στον Νίγηρα και στο Μάλι, αλλά και άνοδος των εξτρεμιστών ισλαμιστών, προκλήθηκε μετά την «εισβολή», από το 2004, στο Σαχέλ (Υποσαχάρια Αφρική) των Ηνωμένων Πολιτειών. Αυτή βέβαια η εξήγηση δεν λαμβάνει υπ’ όψιν τις κινήσεις του Ισλαμικού Κράτους στην περιοχή, όπως και την ίδρυση πολλών μαχητικών ισλαμικών θυλάκων.

Το ζήτημα είναι πως για την Ευρώπη, όσο θα υπάρχουν μαχητικοί θύλακοι των ισλαμιστών στην Αφρική, ο κίνδυνος τρομοκρατικών δραστηριοτήτων θα εξακολουθήσει να υπάρχει. Αυτό σημαίνει επαγρύπνηση και προσοχή. Το Ισλαμικό Κράτος εξακολουθεί να υπάρχει και να αποτελεί απειλή.