Πυρηνική ενέργεια: Μπορούν οι μίνι αντιδραστήρες να καθησυχάσουν τους φόβους;

Με τον πλανήτη να αναζητά εναλλακτικές πηγές ενέργειας λόγω της κρίσης του πολέμου στην Ουκρανία, η νέα τεχνολογία των «μικρών δομοστοιχειωτών αντιδραστήρων», ή SMR, κερδίζει το ενδιαφέρον χωρών όπως η Βρετανία και η Πολωνία.

Η βρετανική Rolls-Royce SMR , γνωστότερος παίκτης στον χώρο, λέει ότι η πρότασή της είναι πολύ πιο φθηνή και γρήγορη στην κατασκευή σε σχέση με τους συμβατικούς, γιγάντιους πυρηνικούς σταθμούς.

Διαβάστε επίσης: Πυρηνική ενέργεια; Ναι, ευχαριστώ, είμαστε σε κρίση

Όμως, παρόλο που η Rolls-Royce SMR και οι ανταγωνιστές της έχουν υπογράψει συμφωνίες για την κατασκευή σταθμών SMR, οι εγκαταστάσεις αυτές θα χρειαστούν χρόνια για να ολοκληρωθούν και επομένως δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν την ενεργειακή κρίση που πλήττει την Ευρώπη.

Οι μόνες χώρες που μπορούν να βασιστούν στους αντιδραστήρες για να υποκαταστήσουν ένα μέρος του ρωσικού φυσικού αερίου είναι αυτές όπου ήδη υπάρχουν τέτοια εργοστάσια. Στη Γαλλία η πυρηνική ενέργεια καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ η Γερμανία δεν έχει αποκλείσει την εκ νέου ενεργοποίηση δύο πυρηνικών σταθμών που προγραμματίζεται να κλείσει στο τέλος του έτους.

Εξάλλου, η επικίνδυνη κατάσταση που διαμορφώθηκε στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια στην Ουκρανία, τον μεγαλύτερο της Ευρώπης, αναζωπυρώνει τους φόβους για νέο πυρηνικό ατύχημα.

Και αυτό ενώ παραμένει άλυτο το πρόβλημα της διαχείρισης των επικίνδυνων πυρηνικών αποβλήτων και ο φόβος ότι ραδιενεργά υλικά θα μπορούσαν να καταλήξουν στα χέρια κυβερνήσεων ή τρομοκρατικών οργανώσεων που εργάζονται για την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων.

«Σαν να χτίζεις με LEGO»

Ορισμένοι SMR ακολουθούν τον σχεδιασμό των συμβατικών αντιδραστήρων πεπιεσμένου ύδατος, ενώ άλλοι χρησιμοποιούν λιωμένο νάτριο, μόλυβδο, αλάτι ή αέριο ως ψυκτικό μέσο στη θέση του νερού.

Το κύριο πλεονέκτημά τους είναι το μικρό μέγεθος, περίπου το ένα δέκατο ενός συμβατικού αντιδραστήρες, κάτι που σημαίνει ευκολία κατασκευής και μικρό κόστος.

Τα βασικά εξαρτήματα των SMR μπορούν να κατασκευαστούν σε εργοστάσιο, να μεταφερθούν στο εργοτάξιο και να συναρμολογηθούν επιτόπου.

«Είναι σαν να χτίζεις με LEGO» σχολίασε στo Associated Press ο εκπρόσωπος της Rolls-Royce SMR Νταν Γκάουλντ.

Οι SMR της Rools-Royce εκτιμάται ότι θα κοστίζουν 2,5-3,2 δισ. δολάρια και η κατασκευή τους υπολογίζεται ότι θα απαιτεί 5,5 χρόνια. Συγκριτικά, ένας μεγάλος πυρηνικός σταθμός 1,1 gigawatt κοστίζει περίπου 6-9 δισ. δολάρια και απαιτεί σχεδόν 8 χρόνια εργασιών σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις.

Η Rolls-Royce εκτιμά ότι θα έχει ολοκληρώσει τους πρώτους SMR που παρήγγειλε η Βρετανία εντός 5,5 ετών.

Μια άλλη εταιρεία, η NuScale Power με έδρα το Όρεγκον, υπέγραψε συμφωνίες με δύο μεταλλουργικές εταιρείες της Πολωνίας για την ενδεχόμενη ανάπτυξη SMR που θα τροφοδοτούν με ρεύμα ενεργοβόρα εργοστάσια, αντικαθιστώντας το ρυπογόνο κάρβουνο.

Συμφωνία για ενδεχόμενη κατασκευή SMR υπογράφηκε τον περασμένο μήνα και ανάμεσα στην Rolls-Royce και ολλανδική κατασκευαστική εταιρεία.

Απόβλητα και πλουτώνιο

Σύμφωνα με τον Γκάουλντ της Rolls-Royce, στα περίπου 60 χρόνια της ζωής του ένας SMR θα παράγει αρκετά πυρηνικά απόβλητα για να καλύψει ένα γήπεδο του τένις σε βάθος ενός μέτρου. Για την τελική απόρριψή τους θα πάρει τις αποφάσεις η βρετανική κυβέρνηση, είπε ο εκπρόσωπος της εταιρείας.

Στην πραγματικότητα όμως δεν υπάρχει τρόπος που με βεβαιότητα θα αποτρέψει τη διαρροή των αποβλήτων κάποια στιγμή στο μέλλον, επισήμανε ο Μ.Ράμανα, καθηγητής δημόσιας πολιτικής στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολούμπια.

Τα απόβλητα απελευθερώνουν μεγάλα ποσά θερμότητας που θα αλλοίωναν τα πετρώματα, στην περίπτωση που θάβονταν στο υπέδαφος, και θα μπορούσαν τελικά να έρθουν και πάλι στην επιφάνεια από μελλοντικές ανθρώπινες δραστηριότητες, είπε.

Επιφυλάξεις εκφράζονται και για το ενδεχόμενο χρήσης των αντιδραστήρων για την παραγωγή πλουτωνίου, το οποίο θα μπορούσε στη συνέχεια να χρησιμοποιηθεί σε πυρηνικά όπλα.

Κάθε SMR θα μπορούσε να παραγάγει κάθε χρόνο αρκετό πλουτώνιο για «περίπου δέκα βόμβες» εκτίμησε ο Ράμανα.