Πόλεμος στην Ουκρανία: Πώς το Κίεβο κατέλαβε σε πέντε μέρες περισσότερα εδάφη απ’ όσα η Ρωσία σε πέντε μήνες

Ο ρωσικός στρατός χάνει τουλάχιστον ένα τάγμα την ημέρα, καθώς η διπλή ουκρανική αντεπίθεση «σβήνει» τα εδαφικά κέρδη της Μόσχας στην ανατολική και νότια Ουκρανία.

Σε αριθμούς, αυτό σημαίνει εκατοντάδες θανάτους και δεκάδες καταστροφές οχημάτων ημερησίως: ολέθριες απώλειες για τη Ρωσία, αφού ο στρατός της μόλις και μετά βίας συντηρούσε κάτι περισσότερα από 100 τάγματα στην Ουκρανία, προτού ξεκινήσει η αντεπίθεση των Ουκρανών στον νότο στις 30 Αυγούστου και στα ανατολικά της χώρας οκτώ ημέρες μετά.

Διαβάστε επίσης: Όπου φύγει φύγει οι Ουκρανοί που συνεργάστηκαν με τους Ρώσους – Φοβούνται για τη ζωή τους

Μέσα σε λιγότερο από δύο εβδομάδες σκληρών συγκρούσεων, οι Ουκρανοί κατέστρεψαν, προκάλεσαν σοβαρές ζημιές ή κατέσχεσαν 1.200 ρωσικά άρματα και οχήματα μάχης, φορτηγά, ελικόπτερα, πολεμικά αεροπλάνα και drones, σύμφωνα με το ουκρανικό Γενικό Επιτελείο Στρατού. Ανεξάρτητοι αναλυτές, που αναζητούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φωτογραφίες και βίντεο, έχουν επιβεβαιώσει περίπου 400 περιστατικά.

Σύμφωνα με αξιωματούχους του Κίεβου, από τις 29 Αυγούστου έχουν σκοτωθεί περίπου 5.500 Ρώσοι στρατιώτες στην Ουκρανία. Πιθανόν οι Ουκρανοί να υπερβάλλουν στον αριθμό των νεκρών, ωστόσο και η πιο πρόσφατη εκτίμηση των ΗΠΑ για τις ρωσικές απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό ήταν πολύ κοντά σε αυτή των Ουκρανών.

Πέντε κομβικές ημέρες φαίνεται πως ήταν αρκετές για τις ουκρανικές δυνάμεις να αλλάξουν ολοκληρωτικά το σκηνικό του πολέμου. Μια επιχείρηση των δυνάμεων της Ουκρανίας που ξεκίνησε ως ώθηση σε ένα τμήμα του μετώπου, κατέληξε σε προέλαση 43,5 μιλίων (70 χλμ) -και συνεχίζεται.

Ανάλυση του Ινστιτούτου Μελέτης του Πολέμου αναφέρει χαρακτηριστικά για τις ουκρανικές δυνάμεις ότι σε διάστημα πέντε ημερών κατέλαβαν «περισσότερο έδαφος από ό,τι έχουν καταφέρει οι δυνάμεις της Ρωσίας σε όλες τις επιχειρήσεις τους από τον Απρίλιο».

Μέχρι και την περασμένη εβδομάδα η Ουκρανία αντιμετώπιζε τεράστιες δυσκολίες και η πρόοδος στις επιθετικές επιχειρήσεις της σημειωνόταν με μεγάλη δυσκολία. Ωστόσο, εκμεταλλεύτηκε δυναμικά τις στρατιωτικές συνθήκες στην περιοχή νοτιοανατολικά του Χαρκόβου, ανοίγοντας την προοπτική περαιτέρω κερδών.

Οι «μοιραίες» κινήσεις της Ρωσίας

Σύμφωνα με την εν λόγω ανάλυση, η απόφαση της Ρωσίας να στείλει χιλιάδες από τα καλύτερα στρατεύματά της για να υπερασπιστούν τη Χερσώνα φαίνεται πως στάθηκε «μοιραία» αλλά και καταληκτική για την πορεία του πολέμου.

Οι εξουθενωμένοι Ρώσοι στρατιώτες, μετά από μήνες συνεχούς πολέμου, δημιούργησαν τις κατάλληλες συνθήκες για τις ουκρανικές δυνάμεις προκειμένου να ανακτήσουν τα χαμένα τους εδάφη.

Η πιο πρόσφατη επίθεση φαίνεται να είναι το δεύτερο στάδιο μιας διπλής αντεπίθεσης, αρχικά στη Χερσώνα και στη συνέχεια στο Χάρκοβο. Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, η Ουκρανία είχε συγκεντρώσει αθόρυβα δυνάμεις στο βορρά για να χτυπήσει εναντίον υπερασπιστών εν μέρει της εθνικής φρουράς Rosgvardia, των αυτονομιστικών δυνάμεων από το Λουγκάνσκ.

Οι δυνάμεις της Ουκρανίας περικύκλωσαν αρχικά τη Balakliia, μια πόλη 45 μίλια νοτιοανατολικά του Χαρκόβου, στη συνέχεια πίεσαν βόρεια για να φτάσουν στον ποταμό Oskil νότια του σιδηροδρόμου και του κόμβου ανεφοδιασμού του Kupiansk και στη συνέχεια μπήκαν στην πόλη. Αυτό απέκοψε το Izium, ένα βασικό στρατιωτικό κέντρο στο νότο και ώθησε τους Ρώσους να εγκαταλείψουν μια πόλη που καταλήφθηκε στα τέλη Μαρτίου.

Διαβάστε επίσης: Το μεγάλο ρίσκο που ετοιμάζεται να πάρει ο Πούτιν υπό τον κίνδυνο… πτώσης του

Οι κινήσεις – κλειδί των Ουκρανών

Η επιτυχία της Ουκρανίας επιτεύχθηκε εν μέρει με τη χρήση τόσο των αρμάτων μάχης όσο και του πεζικού, σε ένα μέτωπο όπου ο εχθρός αποδυναμώθηκε από πλήγματα πυροβολικού μεγάλης εμβέλειας (πιθανότατα από τις ΗΠΑ και άλλα πυραυλοβολικά πυραύλων MLRS).

Έκανε ιδιαίτερα έξυπνο σχεδιασμό για να εντοπίσει το αδύναμο σημείο της Ρωσίας και εκμεταλλεύτηκε τη γεωγραφία -τον ποταμό- με μέγιστο πλεονέκτημα. Αλλά πάνω από όλα, έκανε σωστή και ισχυρή χρήση συνδυασμένων όπλων, αντίστοιχη της οποίας δεν έχει σημειωθεί ξανά από την έναρξη της εισβολής.

Η Ρωσία είχε προχωρήσει σκεπτόμενη ότι θα μπορούσε, με την ακατάπαυστη χρήση βαρέος πυροβολικού -15.000 έως 20.000 οβίδες την ημέρα- να ανακόψει τις ουκρανικές δυνάμεις προς τα δυτικά. Τώρα ξαφνικά φαίνεται ότι η Μόσχα πέρασε μήνες εμπλεκόμενη σε μια σύγκρουση που στην αρχή της έφερε μόνο περιορισμένα κέρδη -το Sievierodonetsk- και στη συνέχεια σχεδόν τίποτα, καθώς δεν κατάφερε να καταλάβει το Bakhmut.

Η πιο πρόσφατη μάχη για το Izium δείχνει πόσο περιορισμένη είναι πλέον η παρουσία των εισβολέων. Η συνολική ποιότητα των δυνάμεων της Ρωσίας έχει υποβαθμιστεί σταδιακά, σε περίπου 100.000 στρατιώτες, οι οποίοι σπάνια εναλλάσσονται για να αναρρώσουν και πρέπει να καλύψουν το τεράστιο μέτωπο της Ουκρανίας. Οι κινήσεις των δυνάμεων αέρος παραμένουν κι εκείνες περιορισμένες.

Παράλληλα, επειδή το Κρεμλίνο αρνείται να μιλήσει για «πόλεμο» στην Ουκρανία, χρησιμοποιώντας τον όρο της «στρατιωτικής επιχείρησης», η Μόσχα μπορεί να κινητοποιήσει περιορισμένους πρόσθετους πόρους.

Ωστόσο, δεν είναι σαφές πόσο μακριά μπορεί η Ουκρανία να διατηρήσει την ορμή της. Ο συνδυασμός έξυπνης στρατηγικής, όπλων και εκπαίδευσης που παρέχεται από τη Δύση φαίνεται τελικά να αποδίδει καρπούς, αλλά η υπερβολική ώθηση προς τα εμπρός ενέχει κινδύνους.

Από την άλλη πλευρά, οι χάρτες που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας την Κυριακή δείχνουν ότι σχεδιάζει να υποχωρήσει στη γραμμή του ποταμού Oskil κατά μήκος του Χαρκόβου και παραμένει ασαφές εάν το μέτωπο θα σταθεροποιηθεί εκεί.

Τι πρέπει να εκμεταλλευτεί η Ουκρανία

Η Ουκρανία μπορεί τώρα να στοχεύσει γραμμές ανεφοδιασμού στη βόρεια επαρχία Λουγκάνσκ. Μια ρωσική απώλεια του Izium μπορεί να ανακουφίσει την πίεση στο Sloviansk από τα βορειοδυτικά και να επιτρέψει στην Ουκρανία να προσπαθήσει να αναστρέψει τις απώλειες που υπέστη στο Ντονμπάς, ξεκινώντας προς την κατεύθυνση του Lysychansk.

Ταυτόχρονα, είναι πιθανή μια ευκαιρία να σημειωθεί πρόοδος γύρω από τη Χερσώνα στο νότο, όπου η Ρωσία είναι πιθανό να χρειαστεί να αποσύρει τις δυνάμεις της.

Στο μεταξύ, παραμένει κρίσιμος ο περαιτέρω πολιτικός αντίκτυπος που ενδέχεται να υπάρξει. Αν εξαιρέσουμε τα τελευταία γεγονότα στο πεδίο της μάχης, η Ουκρανία είναι απίθανο να μπορέσει να νικήσει οριστικά τη Ρωσία πριν μπει ο χειμώνας. Ωστόσο, το Κίεβο έδειξε τη διαφορά που μπορεί να κάνει και θα μπορούσε να κάνει η υποστήριξη της Δύσης το επόμενο έτος, απομακρύνοντας πιθανή εξωτερική κριτική καθώς οι αυξήσεις των τιμών της ενέργειας θα είναι σημαντικές αυτό το χειμώνα.

Το ηθικό στην Ουκρανία παραμένει υψηλό και οι πολιτικοί της στόχοι είναι γενικοί: να ανακτήσει όλα τα εδάφη, να απαιτήσει αποζημιώσεις από τη Ρωσία και να εξασφαλίσει τη διεξαγωγή δικαστηρίου εγκλημάτων πολέμου. Σημεία τα οποία το Κρεμλίνο δεν φαίνεται διατεθειμένη ακόμη να παραχωρήσει.

Ωστόσο, ο Βλαντίμιρ Πούτιν και η ηγεσία του ρωσικού στρατού αντιμετωπίζουν σοβαρά ερωτήματα. Το πώς θα αντιδράσουν θα μπορούσε να καθορίσει εάν ο πόλεμος που οι ίδιοι κήρυξαν θα κερδηθεί από τη Ρωσία.