Η τελευταία υπηρεσία της Ελισάβετ στη χώρα της

Εδώ και λίγες ημέρες τα βλέμματα όλου του πλανήτη είναι στραμμένα στη Σκωτία. Πρώτα στα Χάιλαντς και, στη συνέχεια, στο Εδιμβούργο, που ίσως ποτέ στην ιστορία τους δεν έζησαν τέτοιου είδους μαζική παγκόσμια δημοσιότητα. Ομως, ακόμα περισσότερη σημασία από αυτό έχει το γεγονός ότι εκεί είναι που χτύπησε η καρδιά όλου του Ηνωμένου Βασιλείου. Εκεί άφησε την τελευταία της πνοή η βασίλισσα Ελισάβετ έπειτα από εβδομήντα χρόνια βασιλείας, εκεί βρέθηκε μαζεμένη δίπλα της όλη η βασιλική οικογένεια, από εκεί έφυγε διάδοχος και εκεί γύρισε αμέσως βασιλιάς ο Κάρολος ο Γ’. Εκεί, στη Σκωτία, γράφτηκε το τέλος της προηγούμενης εποχής του αγγλικού θρόνου και η αρχή της νέας. Και αυτό, όσο κι αν δεν είναι δυνατόν (τουλάχιστον ακόμα σήμερα) να αποδειχθεί, κάθε άλλο παρά τυχαίο πρέπει να θεωρείται.

Οταν η Ελισάβετ άφηνε πίσω της το Λονδίνο για το ετήσιό της ταξίδι για το κάστρο του Μπαλμόραλ στη Σκωτία δεν πρέπει να υπάρχει απολύτως καμία αμφιβολία ότι γνώριζε πως αυτό ίσως να ήταν το τελευταίο από τα αμέτρητα ταξίδια της ζωής της. Τόσο η ίδια, όσο και ο τότε διάδοχος είναι βέβαιο ότι είχαν εικόνα του βαθμού στον οποίο η κατάσταση της υγείας της βρισκόταν πλέον στο μεταίχμιο. Ακόμα κι αν δεν ερχόταν το μοιραίο κατά την εκεί παραμονή της, ασφαλώς και γνώριζαν ότι το λιγότερο που θα μπορούσε να συμβεί θα ήταν να μην είναι σε θέση να ταξιδέψει πίσω για αρκετό καιρό με ό,τι αυτό θα μπορούσε να συνεπάγεται.

Ομως η τελική «απόδειξη» για την πραγματική κατάσταση της υγείας αλλά και τις σαφείς προθέσεις της βασίλισσας Ελισάβετ ήρθε όταν αποφάσισε να αναθέσει τη νέα εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από τη Σκωτία. Τότε, όταν βγήκε τόσο πολύ από την «κανονικότητα», κάτι τόσο σπάνιο και για την ίδια και για τον θρόνο της, ήταν πλέον απόλυτα ξεκάθαρο ότι είτε δεν μπορούσε, είτε δεν ήθελε να επιστρέψει πια ξανά στο Λονδίνο – ή και τα δύο. Οτι ήταν από την ίδια προγραμματισμένο να αφήσει την τελευταία της πνοή στη Σκωτία. Και πράγματι, η ανακοίνωση του θανάτου της, ήρθε μόλις λίγες ώρες μετά την ακρόαση της νέας πρωθυπουργού.

Η Ελισάβετ πήγε στη Σκωτία για να πεθάνει εκεί. Και το έκανε γιατί γνώριζε πολύ καλά τι θα ακολουθούσε: αυτό ακριβώς που συνέβη: η Σκωτία έγινε ξαφνικά η καρδιά του Ηνωμένου Βασιλείου, ο πληθυσμός της ξεχύθηκε μαζικά στους δρόμους για τη νεκρή βασίλισσα αλλά και για τον νέο βασιλιά, η συγκίνηση έφτασε στο απροχώρητο, όπως και οι εκδηλώσεις των δεσμών της με τον θρόνο. Και όλο αυτό το συναίσθημα, που δεν είχε ποτέ άλλοτε, τουλάχιστον εδώ και πολλές δεκαετίες, την ευκαιρία να εκδηλωθεί – και σίγουρα ποτέ σε αυτή την έκταση και με αυτή την έκταση – έχει μια πολύ σημαντική πρωτογενή πολιτική λειτουργία: επιβεβαιώνει τους δεσμούς της Σκωτίας με το Ηνωμένο Βασίλειο. Και χτίζει ένα πολύ ισχυρό ανάχωμα έναντι της πολιτικής προσπάθειας αυτονόμησης της Σκωτίας από αυτό.

Μετά τα όσα έγιναν αυτές τις ημέρες στο Εδιμβούργο, η υπόθεση της απόσχισης θα καταστεί πολύ δυσχερέστερη για τους υποστηρικτές της από ό,τι υπήρξε στο παρελθόν. Οχι μόνον έχουν χάσει ήδη ένα δημοψήφισμα, αλλά, τώρα, έχουν να αντιμετωπίσουν τον πάνδημο τρόπο με τον οποίο ο λαός του Εδιμβούργου (και όχι μόνον) αγκάλιασε τον θρόνο του Ηνωμένου Βασιλείου. Σήμερα είναι πολύ πιο δύσκολο να πουν «θέλουμε να φύγουμε», απ’ ό,τι τους ήταν μόλις πριν από μία εβδομάδα. Και αυτή ήταν η τελευταία υπηρεσία της Ελισάβετ στον θρόνο και τη χώρα της.