Κρούσμα του ιού της καστανής ρυτίδωσης εντοπίστηκε για πρώτη φορά σε υπαίθρια καλλιέργεια με ντομάτες στην Αρκαδία και πιο συγκεκριμένα, σε κτήμα υπαίθριας ντομάτας, ποικιλίας Troy, σε έκταση 10 στρεμμάτων, στην Κοινότητα Λεβιδίου.
Ο ιός προσβάλλει τα φυτά ντομάτας και πιπεριάς. Μεταδίδεται κυρίως μηχανικά με την επαφή μεταξύ των φυτών, με τις καλλιεργητικές φροντίδες (δέσιμο, ξεβλάστημα, συλλογή, κλπ.) που εκτελούν οι αγρότες και με μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό (φυτά ή σπόροι). Μεταφέρεται με τα χέρια που έχουν έρθει σε επαφή με μολυσμένο φυτό, με τα ρούχα που έχουν μολυνθεί, με τα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν σε μολυσμένα φυτά και με τα επαναχρησιμοποιούμενα πλαστικά τελάρα που χρησιμοποιήθηκαν για τη μεταφορά μολυσμένων καρπών.
Σύμφωνα με την ΔΑΟΚ ΠΕ Αρκαδίας, σημαντική εστία μόλυνσης αποτελεί και το έδαφος, στο οποίο εάν παραμείνουν μολυσμένα φυτικά υπολείμματα, τότε μπορεί να διατηρηθεί μολυσμένο για τουλάχιστον 6 μήνες.
Στα θερμοκήπια ο ιός παραμένει στις επιφάνειες των διαφόρων κατασκευών και από εκεί μεταφέρεται με διάφορους τρόπους στα φυτά. Στις υδροπονικές καλλιέργειες ο ιός μπορεί να εισέλθει στο σύστημα του κυκλοφορούντος νερού και να μεταδοθεί περαιτέρω μέσω αυτού. Επικονιαστές μπορούν να μεταφέρουν μολυσμένη γύρη από φυτό σε φυτό.
Ζιζάνια όπως ο στύφνος, η ντάτουλα, το χηνοπόδιο και καλλωπιστικά φυτά όπως η πετούνια είναι επίσης σημεία που διατηρείται ο ιός.
Τα συμπτώματα
Τα συμπτώματα διαφοροποιούνται ανάλογα με την ποικιλία, τις συνθήκες του περιβάλλοντος και τη φυσιολογική κατάσταση του φυτού.
Στη ντομάτα, τα φύλλα των μολυσμένων φυτών παρουσιάζουν χλώρωση, μωσαϊκό, κατσάρωμα, παραμόρφωση του ελάσματος και περιστασιακά στένωση. Οι καρποί εμφανίζουν κίτρινους – καστανούς δακτύλιους, καστανές περιοχές, ρυτίδωση, παραμορφώσεις και ανομοιόμορφη ωρίμανση. Τα φυτά παρουσιάζουν μειωμένη ανθοφορία και καρπόδεση.
Στην πιπεριά, τα φύλλα των μολυσμένων φυτών παρουσιάζουν παραμορφώσεις του ελάσματος, κιτρίνισμα και μωσαϊκό. Οι καρποί εμφανίζουν παραμορφώσεις, ανομοιόμορφο χρωματισμό με κίτρινες και καστανές περιοχές και πράσινες ραβδώσεις.
Μέτρα αντιμετώπισης
Δεν υπάρχουν θεραπευτικά μέτρα για την αντιμετώπιση του ιού της καστανής ρυτίδωσης των καρπών της ντομάτας (ToBRFV). Προκειμένου να περιοριστεί η εξάπλωσή του προτείνονται από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο τα παρακάτω μέτρα πρόληψης και υγιεινής των καλλιεργειών:
Χρησιμοποίηση υγιών σπόρων και φυταρίων, τα οποία πρέπει απαραίτητα να συνοδεύονται από φυτοϋγειονομικό διαβατήριο.
Ελεγχος κατά διαστήματα των φυτών και απομάκρυνση όσων εμφανίζουν συμπτώματα ίωσης.
Συχνή απολύμανση εργαλείων με εμβάπτιση σε διάλυμα χλωρίνης περιεκτικότητας 0,5% NaOCl ή Virkon S ή αποβουτυρωμένου γάλακτος (τουλάχιστον 3,5% περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη) για τουλάχιστον 15 λεπτά.
Χρησιμοποίηση παπουτσιών, φόρμας και γαντιών μιας χρήσης από τους εργαζόμενους που εκτελούν τις διάφορες καλλιεργητικές εργασίες και αλλαγή αυτών μεταξύ διαφορετικών εγκαταστάσεων. Αποφυγή επαφής των υγιών φυτών με τα χέρια που έχουν έρθει σε επαφή με ασθενή φυτά (εκρίζωση, δέσιμο, κλάδεμα, κλπ).
Υπαρξη ταπέτων με απολυμαντικό στην είσοδο των θερμοκηπίων.
Καλό πλύσιμο με απολυμαντικό όλων των επιφανειών, δίσκων, κλπ, εντός των θερμοκηπίων μεταξύ των μεταφυτεύσεων / φυτεύσεων.
Χρησιμοποίηση καθαρών ή απολυμασμένων πλαστικών τελάρων κατά τη συγκομιδή των καρπών και αποφυγή χρησιμοποίησής τους σε διαφορετικές εγκαταστάσεις.
Απομάκρυνση και καταστροφή όλων των υπολειμμάτων της καλλιέργειας στο τέλος της καλλιεργητικής περιόδου καθώς και απολύμανση των χώρων του θερμοκηπίου.
Καταστροφή των ζιζανίων στους χώρους γύρω από το θερμοκήπιο ή σε απόσταση 30 μέτρων γύρω από τις υπαίθριες καλλιέργειες.
Αμειψισπορά για χρονικό διάστημα από 6 έως 12 μήνες με φυτά που δεν προσβάλλονται από τον ιό π.χ. φυτά της οικογένειας των κολοκυνθοειδών (Cucurbitaceae).
Λόγω της εξαιρετικής επικινδυνότητας που παρουσιάζει ο ιός για τις καλλιέργειες της τομάτας και της πιπεριάς, εφιστούμε την προσοχή στους παραγωγούς για την τήρηση των παραπάνω μέτρων
Ο Λάκης Λαζόπουλος ήταν ο σημερινός καλεσμένος στο «Χαμογέλα και Πάλι!» στο ΜΕGA. Ο αγαπημένος καλλιτέχνης πρωταγωνιστεί στην παράσταση «Ένας ήρωας με παντούφλες» στο θέατρο Βέμπο.
Ζούμε σε μια εποχή με γρήγορους και έντονους ρυθμούς, που πολλά πράγματα μπορούν να φέρουν την καθημερινότητά μας άνω κάτω. Για αυτό ο αυτοέλεγχος είναι σημαντικός.
