Ο Εβρος απέναντι

Kάπως έτσι κύλησε όλο το καλοκαίρι. Αναζητώντας τα όρια των συνόρων του ελληνικού και του τουρκικού εδάφους στη νησίδα του Εβρου, τις ευθύνες για ένα νεκρό παιδί, τη χαμένη ευαισθησία για το δράμα των προσφύγων. Ολα ξεκίνησαν με την είδηση του εγκλωβισμού σε νησίδα του Εβρου μιας ομάδας 38 προσφύγων και τον «θάνατο ενός μικρού κοριτσιού», με τις ελληνικές Αρχές να εμφανίζονται ότι καθυστερούσαν να προσφέρουν βοήθεια.

Οσα ακολούθησαν είναι γνωστά. Ενα κύμα αρνητικών σχολίων για την Ελλάδα, εκτόξευση κατηγοριών για αναλγησία, απανθρωπιά και ρατσισμό, πλήθος δημοσιευμάτων ακόμα και από ξένα ΜΜΕ και φυσικά το έκτακτο στρατοδικείο που συγκαλείται σε ανάλογες περιπτώσεις στο Twitter. Ωσπου πολλές εβδομάδες μετά και αφού όλοι τσακώνονταν μεταξύ τους ψάχνοντας τα όρια της ελληνικής επικράτειας και ενώ το θέμα διεθνοποιήθηκε από έλληνες ευρωβουλευτές που προσέφυγαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, βγήκε η ΜΚΟ και είπε όπα, συγχωρήστε μας, λάθος: «Σχηματίσαμε την εσφαλμένη πεποίθηση ότι οι ανωτέρω βρίσκονταν επί ελληνικού εδάφους» και πως «η είσοδος δημοσιογράφου στο ΚΥΤ Φυλακίου Εβρου έγινε με αποκλειστική πρωτοβουλία του χωρίς προηγούμενη γνώση, ενημέρωση ή συμμετοχή της διοίκησης της οργάνωσής μας.

Αλλωστε ο ανωτέρω ουδέποτε υπήρξε εργαζόμενος ή συνεργάτης της οργάνωσής μας, όπως ανακριβώς δηλώθηκε στο διαβιβαστικό έγγραφο του αιτήματος εισόδου του». Οι έκτακτοι στρατοδίκες μούδιασαν. Η αντίδραση κάποιων φανέρωνε σχεδόν λύπη. Αλλωστε δεν είναι η πρώτη φορά που αποκαλύπτεται απανθρωπιά πίσω από την ηχηρώς επαναλαμβανόμενη και διαφημιζόμενη ανθρωπιά. Κατασκευαστές της πραγματικότητας που βολεύει κάθε φορά, μπορούν να πουν ταυτόχρονα κάτι και το αντίθετό του ανάλογα με το εκάστοτε αφήγημα. Αυτό όμως είναι το λιγότερο.

Το επικίνδυνο που συμβαίνει με τη μόνιμη εργαλειοποίηση του Προσφυγικού είναι ότι τελικά βλάπτει τους ίδιους τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, στρέφοντας μερίδα της κοινωνίας εναντίον τους. Μετά την αποκάλυψη της αλήθειας, πύρινα tweets ακύρωναν συνολικά την ύπαρξη του δράματος που περνούν αυτοί οι άνθρωποι ή τους παρουσίαζαν σαν τσαρλατάνους που επιχειρούν να εκμεταλλευτούν τη χώρα μας.

Καθόλου απαρατήρητη δεν πέρασε και η στάση κάποιων ξένων ΜΜΕ, που υιοθέτησαν άκριτα την ανακριβή, όπως απεδείχθη, ιστορία. Και αυτό το τελευταίο έχει μεγαλύτερη σημασία, τη στιγμή που το τελευταίο διάστημα τα ξένα ΜΜΕ αντιμετωπίζονται ως κάτοχοι της απόλυτης αλήθειας, που ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει ή απλά να σχολιάσει. Μια αδιανόητη ελαφρότητα και συγκάλυψη των ευθυνών δικών τους κρατών, που αντιμετωπίζουν ως αποδιοπομπαίο τράγο την Ελλάδα, την πύλη εισόδου όλης της Ευρώπης.

Μια συνεχής προσπάθεια μετατροπής του υπαρκτού ευρωπαϊκού προβλήματος σε ελληνικό, κάτι που ίσως θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται πιο καχύποπτα από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Οσον αφορά την ελαφρότητα με την οποία εξελίσσεται ο δημόσιος διάλογος, θα μπορούσαν να ειπωθούν πολλά. Το μίσος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η διασπορά ψευδών ειδήσεων, οι κομματικοί στρατοί των τρολ και οι στοχοποιήσεις, όλα κομμάτια του ίδιου παζλ που εξυφαίνεται στη δημόσια σφαίρα, όπου δύσκολα μπορεί κανείς να διατυπώσει ή έστω να διακρίνει την αλήθεια από το κατασκευασμένο ψέμα. Μια μερίδα ανθρώπων που έχει αποσχιστεί από την κανονικότητα και λειτουργεί ως εστία μίσους, συντηρώντας ένα παιχνίδι εντυπώσεων, προσοδοφόρο για τους παίκτες. Χαμένη όμως η αλήθεια, συχνά δε η κοινωνία.