Οι περιγραφικές φωτογραφίες του Τομ Γουντ από τη Βρετανία της Θάτσερ του ’80

«Υπάρχει μια φράση της φωτογράφου Λιζέτ Μόντελ στην οποία επιστρέφω σε όλη μου τη ζωή» λέει ο Tομ Γουντ. «Συχνά με ρωτούσαν τι ήθελα να αποδείξω με τις φωτογραφίες μου. Η απάντηση είναι ότι δεν θέλω να αποδείξω τίποτα. Μου αποδεικνύουν αυτές και εγώ είμαι αυτός που παίρνει το μάθημα».

Ο Γουντ έχει περάσει την επαγγελματική του ζωή δημιουργώντας εικόνες από τις οποίες προκύπτουν βαθιά διδάγματα. Με τη φωτογραφική μηχανή στο χέρι απαθανατίζει ιστορίες όπως αυτές εκτυλίσσονται γύρω του, μέσα από τις εκατομμύρια ζωντανές στιγμές που καδράρει χωρίς να απαρνηθεί ούτε για μια στιγμή τη φρεσκάδα τους. Ούτε κι όταν τις ακινητοποιήσει μέσα από τα κλικ του.

«Μπορείς να κοιτάξεις αυτή την εικόνα, ας πούμε, μιας μητέρας και μιας κόρης που δεν είναι πια ζωντανές, αλλά είναι ακόμα ζωντανές σε αυτή την εικόνα», εξηγεί. «Αυτό ήταν ένα βασικό στοιχείο για μένα όταν σκεφτόμουν τι κάνει μια πραγματικά καλή φωτογραφία… κάτι που μπορείς να κοιτάς ξανά και ξανά, καταλαβαίνεις;».

• Διαβάστε ακόμα: Μέσα στην κοινοβιακή ζωή των kommunalka της σύγχρονης Αγίας Πετρούπολη

Περπατώντας στους δρόμους του Λίβερπουλ με τη φωτογραφική του μηχανή πάντα πάνω του, το έργο του Γουντ είναι μια απόδειξη της αγάπης του για την πόλη και τους ανθρώπους της. Καθώς ο «κακός άνεμος» της Βρετανίας της Θάτσερ και η σκληρή πολιτική της έπνεε θύελλα, ανατρέποντας ζωές στο πέρασμά του, οι εικόνες του Γουντ σχηματίζουν ένα πλούσιο πορτρέτο της εποχής και, ενώ αντιμετωπίζει τα θέματά του με αξιοπρέπεια, ποτέ δεν προσθέτει έξτρα συναίσθημα στις δυσκολίες τους.

Από τις κερκίδες του Άνφιλντ και τον πάνω όροφο του διπλού λεωφορείου, μέχρι τις σαββατιάτικες αγορές, τους δρόμους, τα νυχτερινά κέντρα και τα καταδικασμένα ναυπηγεία, οι εικόνες του Γουντ αποστάζουν τους αγώνες, την τρυφερότητα, τη συντροφικότητα και το χάος του κόσμου γύρω του. Φωτογράφισε την πραγματικότητα της λιτότητας όχι ως ηδονοβλεψίας, αλλά ως πανταχού παρών σύντροφος. Ο ίδιος λέει: «Θα έλεγα ότι εξερευνώ τη ζωή, παρά ότι είμαι ντοκιμαντερίστας».

Το «Every Day Is Saturday» είναι η νέα έκθεση στο Κέντρο Φωτογραφίας Mougins, η οποία περιλαμβάνει διάφορα έργα από την εποχή που ζούσε στο Λίβερπουλ και ταξίδευε με λεωφορείο σε φωτογραφικές οδύσσειες στην πόλη. «Το Λίβερπουλ είναι το κλειδί για όλο αυτό το πράγμα – αυτή η πόλη και όλα όσα αντιπροσωπεύει ως θέμα», εξηγεί ο Γουντ. «Κατεβαίνω από το λεωφορείο και ξαφνικά θέλω να φωτογραφίσω. Τρέφομαι από την ενέργεια του τόπου και των ανθρώπων. Αυτό είναι πολύ σημαντικό».

Με πλούσια φωτογραφική δραστηριότητα εδώ και αρκετές δεκαετίες, το αρχείο του είναι τεράστιο. Προσπαθεί να δώσει μια εντύπωση του όγκου του αρχείου του περιγράφοντας τον διπλό χώρο στη σοφίτα, τα διάφορα δωμάτια, τα ράφια από το δάπεδο μέχρι την οροφή και τα σεντούκια στο σπίτι του, τα οποία είναι όλα κατειλημμένα από αρνητικά και εκτυπώσεις. «Το πατάρι είναι τεράστιο», τονίζει. «Ένας γνωστός μου εκδότης ήρθε πριν από μερικούς μήνες και ανέβηκε εκεί πάνω και έριξε μια ματιά. Υπολόγισε ότι υπήρχαν ίσως 14 σημαντικά πρότζεκτ εκεί πάνω, καθένα από τα οποία θα μπορούσε να είναι ένα βιβλίο».

Για τη νέα αυτή έκθεση, οι επιμελητές Jérôme Sother και François Cheval επέμειναν σε μια βαθιά κατάδυση σε αυτό το κολοσσιαίο αρχείο. «Πέρασαν δύο ή τρεις ημέρες, περίπου 10 ώρες την ημέρα. Ήθελαν να δουν κάθε φωτογραφία σε κάθε κουτί. Προσπαθούσα να τους δείξω ψηφιακά πράγματα, αλλά μου έλεγαν: «Όχι, όχι, θέλουμε να δούμε τις εκτυπώσεις»» λέει ο Γουντ.

Παρά την τεράστια συμβολή του στη φωτογραφία, δεν ήταν η πρώτη του φιλοδοξία. Ο Γουντ εξηγεί πώς κατέληξε να φωτογραφίζει: «Αρχικά έκανα ζωγραφική. Ήμουν στο πτυχίο στις καλές τέχνες και έπρεπε να επιλέξω ένα ακαδημαϊκό αντικείμενο, οπότε έκανα σπουδές κινηματογράφου. Αν και μελετούσαμε τον ευρωπαϊκό καλλιτεχνικό κινηματογράφο και το Χόλιγουντ, ο τύπος που μας δίδασκε ήταν πραγματικά υπέρ του underground κινηματογράφου, των πρωτοποριακών πραγμάτων, των ταινιών που νομίζεις ότι θα μπορούσες κάλλιστα να φτιάξεις μόνος σου. Αγόρασα μια κάμερα 8mm και άρχισα να γυρίζω μικρές ταινίες, αυτό ήταν το μόνο που ήθελα πραγματικά να κάνω. Σκέφτηκα να ασχοληθώ με τη φωτογραφία έτσι, για λίγο καιρό».

Παρόλο που δεν ζει πλέον στο Λίβερπουλ – πηγή τόσο βαθιάς έμπνευσης και το θέμα που γιορτάζεται στην έκθεση «Every Day is Saturday» – παραμένει το ίδιο παραγωγικός και αχόρταγος όπως πάντα, θαυμάζοντας συνεχώς τον κόσμο γύρω του. «Έχω 50 χρόνια μόνο με φωτογραφίες σκύλων», αποκαλύπτει, επιτρέποντας μια ακόμη ματιά στην ακόρεστη απόλαυση της φωτογράφησής του. «Έχω φωτογραφίσει όλα τα σκυλιά που είχαμε, αλλά και αδέσποτα σκυλιά. Φωτογραφίζω τον τωρινό μας σκύλο για μια ώρα κάθε βράδυ, ίσως και περισσότερο. Πέφτω στα χέρια και στα γόνατα και τον ακολουθώ, όπου κι αν πηγαίνει. Και είναι πραγματικά αστείες φωτογραφίες. Ο προηγούμενος σκύλος μας ήταν ένα πολύ πιο καλλιεργημένο, έξυπνο σκυλί – μια πραγματική κυρία. Έτσι, χάριζε διαφορετικά είδη φωτογραφιών. Αυτό είναι ένα άλλο βιβλίο».

*Η έκθεση «Every Day Is Saturday» του Tομ Γουντ παρουσιάζεται στο Κέντρο Φωτογραφίας Mougins στη Γαλλία μέχρι τις 16 Οκτωβρίου 2022.

*Με στοιχεία από dazeddigital.com