Τράπεζα της Ελλάδος: Στα 9,7 δισ. ευρώ το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών το επτάμηνο

Αισθητή αύξηση κατέγραψε το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, δείγμα των προβλημάτων που έχουν επιφέρει ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ενεργειακή κρίση, σε συνδυασμό και με την πτώση του ευρώ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών στο επτάμηνο εμφάνισε αύξηση κατά 2,9 δισ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021 και διαμορφώθηκε σε 9,7 δισ. ευρώ, εξέλιξη που αποδίδεται κυρίως στην επιδείνωση του ισοζυγίου αγαθών και του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων, η οποία ως ένα βαθμό αντισταθμίστηκε από τη βελτίωση του ισοζυγίου υπηρεσιών και του ισοζυγίου δευτερογενών εισοδημάτων.

Αντίθετα θετική εικόνα εμφανίζει ο Ιούλιος. Ειδικότερα, τον Ιούλιο του 2022, το πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών σχεδόν διπλασιάστηκε σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2021, κυρίως λόγω της βελτίωσης του ισοζυγίου υπηρεσιών και, σε μικρότερο βαθμό, του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων, η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς από την επιδείνωση πρωτίστως του ισοζυγίου αγαθών, αλλά και του ισοζυγίου δευτερογενών εισοδημάτων.

Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών

Τον Ιούλιο του 2022, το πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε κατά 533,9 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον Ιούλιο του 2021 και διαμορφώθηκε σε 1,1 δισεκ. ευρώ.

Η αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών οφείλεται στην αύξηση των εισαγωγών, η οποία ήταν μεγαλύτερη από εκείνη των εξαγωγών σε απόλυτους όρους. Οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 40,7% σε τρέχουσες τιμές (4,0% σε σταθερές τιμές) και οι εισαγωγές κατά 39,9% σε τρέχουσες τιμές (16,0% σε σταθερές τιμές). Ειδικότερα, οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα σημείωσαν αύξηση κατά 21,9% σε τρέχουσες τιμές (3,8% σε σταθερές τιμές) και οι εισαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα σημείωσαν αύξηση κατά 22,7% σε τρέχουσες τιμές (14,9% σε σταθερές τιμές).

Η αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών οφείλεται στη βελτίωση πρωτίστως του ισοζυγίου ταξιδιωτικών υπηρεσιών και δευτερευόντως του ισοζυγίου μεταφορών, ενώ το πλεόνασμα του ισοζυγίου λοιπών υπηρεσιών περιορίστηκε. Οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 87,3% και οι σχετικές εισπράξεις κατά 62,7% σε σχέση με τον Ιούλιο του 2021. Σημειώνεται ότι σε σχέση με τον Ιούλιο του 2019 οι αφίξεις ανήλθαν στο 93,0% και οι εισπράξεις ξεπέρασαν οριακά το αντίστοιχο επίπεδο. Το πλεόνασμα του ισοζυγίου μεταφορών αυξήθηκε λόγω της βελτίωσης του πλεονάσματος του ισοζυγίου θαλάσσιων μεταφορών.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων μειώθηκε σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2021, λόγω της μείωσης των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη. Το πλεόνασμα του ισοζυγίου δευτερογενών εισοδημάτων μειώθηκε σε σχέση με τον Ιούλιο του 2021, κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων στο ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης. [Σημειώνεται ότι τον Ιούλιο του 2022, όπως και τον αντίστοιχο μήνα του 2021, πραγματοποιήθηκε η καταβολή στο Ελληνικό Δημόσιο των αποδόσεων από τη διακράτηση ομολόγων (ANFA/SMP), η οποία καταγράφεται στο ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων].

Την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2022, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών εμφάνισε αύξηση κατά 2,9 δισεκ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021 και διαμορφώθηκε σε 9,7 δισεκ. ευρώ.

Η αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών οφείλεται στη μεγαλύτερη αύξηση των εισαγωγών έναντι των εξαγωγών. Αναλυτικότερα, οι εξαγωγές σημείωσαν αύξηση κατά 39,9% σε τρέχουσες τιμές (5,3% σε σταθερές τιμές) και οι εισαγωγές κατά 47,6% σε τρέχουσες τιμές (21,6% σε σταθερές τιμές). Ειδικότερα, σε τρέχουσες τιμές οι εξαγωγές και οι εισαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα αυξήθηκαν κατά 26,6% και 30,9% αντίστοιχα (10,0% και 22,0% σε σταθερές τιμές).

Η αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών οφείλεται στη βελτίωση κυρίως του ισοζυγίου ταξιδιωτικών υπηρεσιών, καθώς και των ισοζυγίων μεταφορών και λοιπών υπηρεσιών. Οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 191,4% και οι σχετικές εισπράξεις κατά 154,2% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021, αντιπροσωπεύοντας το 87,9% και το 97,1% των αντίστοιχων επιπέδων τους το 2019. Οι καθαρές εισπράξεις από μεταφορές παρουσίασαν αύξηση κατά 33,4%.

Το πλεόνασμα του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων μειώθηκε σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2021, κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων από λοιπά πρωτογενή εισοδήματα. Το πλεόνασμα του ισοζυγίου δευτερογενών εισοδημάτων αυξήθηκε, λόγω της βελτίωσης που κατέγραψαν οι λοιποί τομείς της οικονομίας, αλλά και ο τομέας της γενικής κυβέρνησης.

Ισοζύγιο Κεφαλαίων

Τον Ιούλιο του 2022, το ισοζύγιο κεφαλαίων κατέγραψε πλεόνασμα – έναντι μικρού ελλείμματος τον Ιούλιο του 2021 – το οποίο διαμορφώθηκε σε 475,7 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της αύξησης των καθαρών εισπράξεων στον τομέα της γενικής κυβέρνησης.

Την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2022, το πλεόνασμα του ισοζυγίου κεφαλαίων σχεδόν τριπλασιάστηκε σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2021 και διαμορφώθηκε σε 2,0 δισεκ. ευρώ, κυρίως λόγω της αύξησης των καθαρών εισπράξεων του τομέα της γενικής κυβέρνησης.

Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαίων

Τον Ιούλιο του 2022, το πλεόνασμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) τριπλασιάστηκε και διαμορφώθηκε σε 1,6 δισεκ. ευρώ.

Την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2022, το έλλειμμα στο συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων αυξήθηκε κατά 1,6 δισεκ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021 και διαμορφώθηκε σε 7,8 δισεκ. ευρώ.

Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών

Τον Ιούλιο του 2022, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων, οι απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού κατέγραψαν αύξηση κατά 0,8 δισεκ. ευρώ, ενώ οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού παρουσίασαν μείωση κατά 257,7 εκατ. ευρώ, χωρίς αξιοσημείωτες συναλλαγές.

Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται στην αύξηση κατά 178,0 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεών τους σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού και κατά 144,8 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεών τους σε μετοχές επιχειρήσεων μη κατοίκων. Η μείωση των υποχρεώσεών τους οφείλεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στη μείωση κατά 1,2 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ελληνικά ομόλογα και έντοκα γραμμάτια.

Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων καταγράφηκε μείωση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού λόγω της μείωσης κατά 584,0 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων των κατοίκων σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό, η οποία αντισταθμίστηκε εν μέρει από τη στατιστική προσαρμογή που σχετίζεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων (κατά 327,0 εκατ. ευρώ) και την αύξηση κατά 208,7 εκατ. ευρώ της χορήγησης δανείων σε μη κατοίκους. Η αύξηση των υποχρεώσεών τους αντανακλά την αύξηση κατά 1,0 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET) και, σε μικρότερο βαθμό, τη στατιστική προσαρμογή που σχετίζεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων (κατά 327,0 εκατ. ευρώ), οι οποίες αντισταθμίστηκαν μερικώς από τη μείωση κατά 160,1 εκατ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού.

Την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2022, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων, οι απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού σημείωσαν αύξηση κατά 1,1 δισεκ. ευρώ και οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού, που αντιστοιχούν σε άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα, κατέγραψαν αύξηση κατά 4,1 δισεκ. ευρώ.

Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η καθαρή αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στην άνοδο κατά 9,6 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η καθαρή αύξηση των υποχρεώσεών τους οφείλεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στην άνοδο κατά 2,2 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ελληνικά ομόλογα και έντοκα γραμμάτια.

Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η μείωση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται στη μείωση κατά 4,7 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό, η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς από τη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων (κατά 3,1 δισεκ. ευρώ). Η αύξηση των υποχρεώσεών τους αντανακλά κυρίως την άνοδο κατά 8,6 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET) και τη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων (κατά 3,1 δισεκ. ευρώ), η οποία αντισταθμίστηκε εν μέρει από τη μείωση κατά 3,9 δισεκ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεών τους προς μη κατοίκους.

Στο τέλος Ιουλίου 2022, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 11,0 δισεκ. ευρώ, έναντι 9,4 δισεκ. ευρώ στο τέλος Ιουλίου 2021.