Ουκρανία: Πώς θα γίνουν (εικονικά) δημοψηφίσματα;

Η σχετική πρόθεση εκφράστηκε για πρώτη φορά την περασμένη άνοιξη. Τώρα η Ρωσία θέλει να προσαρτήσει με συνοπτικές διαδικασίες τα κατεχόμενα εδάφη στην Ουκρανία. Η ψηφοφορία για την προσάρτηση θα διεξαχθεί ταυτόχρονα στις περιοχές Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια και πρόκειται να έχει διάρκεια αρκετών ημερών, από τις 23 έως τις 27 Σεπτεμβρίου.

Αφορά κυρίως τις ρωσόφωνες περιοχές της Ουκρανίας. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλάντιμιρ Πούτιν δήλωσε στην ομιλία του την Τετάρτη, ότι η Μόσχα θα αναγνωρίσει τα αποτελέσματα.

Διαβάστε επίσης: Ο Πούτιν επέλεξε κλιμάκωση του πολέμου και «πετάει το γάντι» στη Δύση

Όπως συνέβη και το 2014 με την προσάρτηση της Κριμαίας, η Ρωσία φροντίζει επιμελώς να φαίνεται ότι δεν εμπλέκεται στην όλη διαδικασία.

Ωστόσο οι Ουκρανοί πολιτικοί που ανακοίνωσαν την είδηση για τα λεγόμενα δημοψηφίσματα στις περιοχές αυτές είναι διορισμένοι από τη Μόσχα.

Αντίστοιχα και στην περίπτωση της Κριμαίας πριν από μία οκταετία η ψηφοφορία εν τέλει επισπεύσθηκε.

Αρχικά, ως πιθανή ημερομηνία είχε οριστεί η 4η Νοεμβρίου. Περιφερειακά δημοψηφίσματα απαγορεύονται στην Ουκρανία. Όπως και στην περίπτωση της Κριμαίας, δεν θα επιτραπεί παρακολούθηση των εκλογών από ανεξάρτητους φορείς.

Ψηφοφορία μετά συνοδείας… αστυνομικών

Παρόλα αυτά οι διαφορές είναι περισσότερες από τις ομοιότητες με την Κριμαία στην προκειμένη περίπτωση. Οι αυτοαποκαλούμενες Λαϊκές Δημοκρατία του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ βρίσκονται ουσιαστικά υπό ρωσικό έλεγχο από το 2014 και αναγνωρίστηκαν από τον Ρώσο πρόεδρο ως ανεξάρτητα κράτη λίγο πριν από την εισβολή του Φεβρουαρίου.

Από την άλλη, οι περιοχές της Χερσώνας και της Ζαπορίζια τέθηκαν εντελώς ή εν μέρει υπό ρωσική κατοχή με την έναρξη του πολέμου. Οι μάχες και στις τέσσερις περιοχές συνεχίζονται μέχρι σήμερα.

Ένα «εικονικό» δημοψήφισμα έχει προγραμματιστεί και στις περιοχές στα ανατολικά του Χάρκοβο, μία περιοχή που βρισκόταν υπό ρωσική κατοχή μέχρι πριν από λίγες ημέρες.

Σύμφωνα με ρωσικά ΜΜΕ θα υπάρξουν κάποιες διαφορές: Στο Ντονέτσκ και το Λουγκάνσκ θα υπάρχει μόνο ένα ερώτημα στα ψηφοδέλτια και θα αφορά την προσχώρηση στη Ρωσική Ομοσπονδία.

Τρία ζητήματα

Στη Χερσώνα και στη Ζαπορίζια θα τεθούν τρία ζητήματα: Η απόσπαση από την Ουκρανία, η δημιουργία ενός ανεξάρτητου κράτους και η προσχώρηση στη Ρωσία. Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί παράλληλα και στη Ρωσία, όπου εκατοντάδες χιλιάδες Ουκρανοί ζουν από το 2014.

Ωστόσο, η πλειοψηφία των Ουκρανών, ένας αριθμός αρκετών εκατομμυρίων, κατέφυγαν σε περιοχές που ελέγχει ακόμη το Κίεβο. Η δυνατότητα ηλεκτρονικής ψήφου ωστόσο δεν προβλέπεται.

Στην περιοχή της Ζαπορίζια κινητά εκλογικά συνεργεία με αστυνομική συνοδεία, μεταξύ άλλων, θα κάνουν κατ’ οίκον επισκέψεις, δήλωσε ο διορισμένος από τη Μόσχα επικεφαλής της διοίκησης Γιεβγκένι Μπαλίτσκι στο ρωσικό κρατικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο Rossiya-24 την Τρίτη.

Αξιόπιστα στοιχεία για τις προθέσεις ψήφου στα κατεχόμενα από τη Ρωσία εδάφη δεν υπάρχουν. Σε έρευνα του Κέντρου Ανατολικοευρωπαϊκών και Διεθνών Σπουδών του Βερολίνου (ZOiS) το 2019, λιγότεροι από τους μισούς κατοίκους των αυτονομημένων περιοχών του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ τάχθηκαν υπέρ μιας προσάρτησης στη Ρωσία (περίπου 45% συνολικά).

Πολλοί από αυτούς υποστηρίζουν ένα αυτόνομο καθεστώς (27%). Τότε, το 54% των ερωτηθέντων και στις δύο περιοχές είχε ταχθεί υπέρ της ένταξης στην Ουκρανία.