Φανάρι καταδότης

Αξίζει τον κόπο να παρατηρεί κανείς κατά πόσο άσχετα ανάμεσά τους περιστατικά αναδεικνύουν ποικιλότροπα το «θέμα» των ανθρωπίνων σχέσεων ως το ύψιστο γεγονός της ζωής μας. Κυρίως όσον αφορά το ενδιαφέρον για άγνωστούς μας ανθρώπους, ώστε ακόμη και αν δεν μας χρεωνόταν απαξιωτικά η έλλειψή του, εμείς φροντίζουμε να μην τους ταλαιπωρούμε έστω και ελάχιστα. Το φανάρι στη συμβολή των οδών Λασκάρεως και Χαριλάου Τρικούπη στα Εξάρχεια, είναι ζήτημα, όταν ανάβει το πράσινο για τα αυτοκίνητα, να διαρκεί έστω και μισό λεπτό, αφού το τρίτο στη σειρά αυτοκίνητο περνάει πάντα ενώ έχει ανάψει το προειδοποιητικό της μερικής απαγόρευσης, κίτρινο.

Πρόκειται επομένως για ένα φανάρι που μεταβάλλεται χωρίς αναμφισβήτητα να έχει υπολογιστεί, ενώ αποφασιζόταν η διάρκειά του, σε βαρόμετρο μιας πολύ συγκεκριμένης ανθρώπινης συμπεριφοράς, αφού άνθρωποι οδηγούν τα αυτοκίνητα και δεν κινούνται από μόνα τους. Παρατηρημένο σχεδόν καθημερινά ότι ο οδηγός του πρώτου στη σειρά αυτοκινήτου, βέβαιος καθώς είναι ότι η ελάχιστη διάρκεια του «πράσινου» δεν θα τον εμποδίσει να περάσει απέναντι, του επιτρέπεται να ολιγωρεί, σε βάρος βέβαια του οδηγού που βρίσκεται ακριβώς πίσω του.

Για όποιον θα έλεγε ότι «γυρεύουμε ψύλλους στ’ άχυρα», θα του ανταπαντούσαμε πως αυτή η ενστικτώδης αδιαφορία γίνεται ο αψευδέστερος μάρτυρας για τον τρόπο που κινούμαστε ανάμεσα στους άλλους. Μια υπολογισμένη συμπεριφορά, σε σχέση με τους άλλους, μπορεί ανά πάσα στιγμή να αλλάξει προς το καλύτερο ή το χειρότερο, ανάλογα με τα κέφια μας, ενώ μια ενστικτώδης αποκαλύπτει το τι δουλειά έχει γίνει συνειδητά ή ασύνειδα μέσα μας ώστε την «κρίσιμη» – για τους άλλους πάντα – στιγμή να αντιδράσουμε με έναν τρόπο που αποκαλύπτει πόσο υπολογίσιμοί μας είναι αυτοί οι άλλοι. Ως μέρος μιας κοινότητας όλοι μας, αν ο καθένας κοστολογούσε με τον ίδιο ακριβώς τρόπο το τι συμβαίνει στους άλλους σε σχέση με το τι αφορά την αφεντιά του, οι δεσμοί ανάμεσά μας θα γίνονταν τόσο ισχυροί ώστε ακόμη και αν δεν εξέλιπε κάθε μορφή εξουσίας, θα γινόταν η τελευταία αυτόματα λιγότερο καταπιεστική. Επομένως για όποιον θα αναρωτιόταν τι χρειάζονται όλες οι εξουσίες και ιδιαίτερα οι πολιτικές, η απάντηση θα ήταν για να υποκαθιστούν και να συμπληρώνουν τα κενά που δημιουργεί η έλλειψη ουσιαστικής επαφής ανάμεσα στους ανθρώπους.

Οσο και αν φαίνεται αγεφύρωτη, στην πραγματικότητα είναι εντελώς μηδαμινή η απόσταση ανάμεσα στην αδιαφορία για τον εκνευρισμό ενός συνανθρώπου σου επειδή δεν ετοιμάστηκες έγκαιρα ώστε στο φανάρι μιας διασταύρωσης να του δώσεις μια ανέξοδη για σένα ευχέρεια και στο ανασήκωμα των ώμων σου ενώ πληροφορείσαι για τις δοκιμασίες άγνωστων συνανθρώπων σου. Η Ιστορία έχει αποδείξει περίτρανα πως οι αρνητικές συμπεριφορές, έστω και αν εκδηλώνονται χάρη σε ανθρώπους που δεν πρόκειται ποτέ να συναντηθούν, πολλαπλασιάζονται απείρως ταχύτερα σε σχέση με τις θετικές. Σε βαθμό ώστε οι πρώτες – οι αρνητικές – να μοιάζουν σαν να προήλθαν από ανθρώπους που ήταν σε πλήρη συνεννόηση ανάμεσά τους, αν και συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο, ενώ οι δεύτερες – οι θετικές – να πιστώνονται σε ανθρώπους σάμπως και ο καθένας λειτουργούσε μυστικά, αποκλειστικά για δικό του λογαριασμό, με παντελή έλλειψη επικοινωνίας ανάμεσά τους, ακόμη και αν βρίσκονταν σε πολύωρη καθημερινή επαφή.