Προτεραιότητα στο «βγαίνεις, χραπ»

«Μπαίνεις, χραπ – βγαίνεις, χραπ» έλεγε και ξανάλεγε ο Βασίλης Λογοθετίδης στη Μαίρη Λαλοπούλου στην ταινία «Ενα βότσαλο στη λίμνη» εννοώντας να ανοίγει και κυρίως να κλείνει τον διακόπτη του ηλεκτρικού για να μη γίνεται σπατάλη ρεύματος και ο λογαριασμός ν’ ανεβαίνει. Γελάμε με την τσιγκουνιά του ήρωα και τον τρομερό ηθοποιό που τον υποδύθηκε. ΟΚ. Σκέφτηκε όμως ποτέ κανείς ότι ίσως το χιούμορ των Αλέκου Σακελλάριου και Χρήστου Γιαννακόπουλου να είχε και κάποια δόση αλήθειας;

Εξηγούμαι: όπως όλοι γνωρίζουμε (και το θεωρώ απολύτως φυσιολογικό), τον τελευταίο καιρό η σκέψη των περισσότερων βρίσκεται στραμμένη στο ζήτημα της αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης που όλα δείχνουν ότι θα ζήσουμε από τον ερχόμενο Οκτώβριο. Οχι μόνο εξαιτίας της απαγορευτικής αγοράς φυσικού αερίου με τον περιορισμό των ροών από τη Ρωσία αλλά και λόγω της εκτεταμένης ξηρασίας από την οποία έχουν πληγεί αρκετές ευρωπαϊκές χώρες αντιμετωπίζοντας προβλήματα στη λειτουργία των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής τους.

Οσο και αν η ανησυχία του καθενός μας εστιάζει κυρίως στο δικό του σπίτι, στη δική του «φωλιά», στον μικρόκοσμό του, είναι αναγκαίο να θυμόμαστε ότι το πρόβλημα δεν περιορίζεται στη χώρα μας, αλλά είναι μείζων σε όλη την Ευρώπη, ακόμα και στις πλούσιες χώρες του Βορρά. Γι’ αυτό εξάλλου οι τόσες συζητήσεις για το ζήτημα του ύψους της επιδότησης στο φυσικό αέριο, όπως και ο μηχανισμός καταβολής της.

Πέραν όλων αυτών όμως, σίγουρα σοβαρότατων θεμάτων που για να το επαναλάβω αφορούν το σύνολο και όχι το άτομο και για τα οποία ευελπιστεί κανείς να βρεθεί μια πραγματικά ανθρώπινη λύση, ίσως έχει φτάσει η στιγμή να λάβουμε σοβαρά υπόψη και να σκεφτούμε με ωριμότητα τη δική μας θέση απέναντί τους. Η Ιστορία έχει αποδείξει ότι ο άνθρωπος διαθέτει τεράστιες αντοχές και ότι κανείς δεν πρόκειται να πάθει τίποτα αν αρχίσει να σκέφτεται με πιο οικονομικούς όρους. Κακά τα ψέματα, όλοι μας πολύ καλά γνωρίζουμε ότι μέχρι πρότινος γίνονταν τρομερές σπατάλες στο ηλεκτρικό ρεύμα, είτε στο σπίτι του καθενός μας, είτε σε δημόσιες και ιδιωτικές επιχειρήσεις, είτε στον φωτισμό των δρόμων, του μετρό κ.ο.κ.

Αναλογιστείτε για λίγο την εποχή που μπαίναμε σε μια δημόσια υπηρεσία πρωί και εκτός από τον ήλιο που ερχόταν από τα παράθυρα, νιώθαμε να μας τυφλώνει το neon φως των διαδρόμων και των γραφείων. Ηταν απαραίτητος όλος αυτός ο φωτισμός; Κατά την άποψή μου, καθόλου. Σκέφτηκε όμως ποτέ κανείς να το πει; Πολύ αμφιβάλλω.

Μια φορά θυμάμαι, χρόνια τώρα, είχα αναφέρει την υπερβολή του φωτισμού σε μια επίσκεψή μου σε ΔΟΥ και η απάντηση που δέχθηκα ήταν «ε και σας τι σας κόφτει; Εσείς το πληρώνετε;». Δεν μπήκα στον κόπο να απαντήσω ότι «εμ… ναι και εγώ το πληρώνω», διότι ο εκ προοιμίου αρνητισμός του δημοσίου υπαλλήλου ήταν βέβαιο ότι θα οδηγούσε σε αντιπαράθεση και σε καβγά και ομολογώ ότι δεν είχα καμία διάθεση, αν και θα έπρεπε.

Αυτή ακριβώς η νοοτροπία είναι εν μέρει το θέμα μου εδώ· μια νοοτροπία που μοιάζει να είναι φυλακισμένη μέσα στο κελί της αδιαφορίας απέναντι στο σύνολο, στην ανικανότητα πρόληψης του κακού και στην ασθένεια του «δεν βαριέσαι», από την οποία ανέκαθεν έπασχε αυτή η χώρα. Βλέποντας σήμερα ότι στο ζήτημα της ηλεκτροδότησης η «μπάλα» έχει πάρει ακόμα και τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης που, αν μη τι άλλο, γνωρίζουμε πολύ καλά ότι δεν έπασχαν ποτέ από το σύνδρομο του «δεν βαριέσαι», δεν μπορούμε παρά να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε ωριμότερα για το γενικό καλό.

Λυπάμαι που θα υπάρξουν κάποιοι με αντίθετη γνώμη, αλλά η προτροπή από τον οποιονδήποτε για εξοικονόμηση ηλεκτρικού ρεύματος δεν έχει απολύτως τίποτε παράλογο, εκτός αν το λογικό είναι το ακριβώς αντίθετο, δηλαδή η σπατάλη ηλεκτρικού ρεύματος. Ενα απλό παράδειγμα: βγαίνοντας από το διαμέρισμά σου στην πολυκατοικία, είναι απαραίτητο να ανάψεις το φως του διαδρόμου πριν καλέσεις το ασανσέρ αν υπάρχει φυσικό φως; Οχι δεν είναι.

Και για να επανέλθω στο «Ενα βότσαλο στη λίμνη», αναλογιστήκαμε ποτέ στα σοβαρά ότι η ταινία είναι του 1952 και ότι έχουμε 2022; Βάλτε κάτω και δείτε πόσα δισεκατομμύρια βατ έχουν κατασπαταληθεί αδίκως μέσα σε αυτά τα 70 χρόνια, μόνο και μόνο από την ευκολία με την οποία παρατάμε τα φώτα αναμμένα χωρίς λόγο. Ε λοιπόν τώρα που ο κόμπος έφτασε στο χτένι, δίνουμε προτεραιότητα στο «βγαίνεις, χραπ». Εστω και με το ζόρι.