Ο Σπύρος Κουβαράς μιλάει στο in για την υπό εξέλιξη παράσταση “COYOTE, we used to be humans”

Προσκεκλημένος του Διεθνούς Χορογραφικού Κέντρου AGORA του Montpellier Danse, για ένα residency δύο εβδομάδων, ο χορογράφος Σπύρος Κουβαράς και η ομάδα του, Synthesis 748 Dance Co. θα πραγματοποιήσουν, στο Studio Cunningham του AGORA, μια πρώτη, ανοιχτή, παρουσίαση του, υπο εξέλιξη, έργου τους, που έχει τίτλο “COYOTE, we used to be humans”.

Το έργο, που επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, δουλεύεται σε Αθήνα, Παρίσι και Μονπελιέ, με την πρεμιέρα να έχει προγραμματιστεί για τις 25 Νοεμβρίου στην Αθήνα, στο Πρώην Βιομηχανικό Πάρκο ΠΛΥΦΑ, Κορυτσάς 39 στον Βοτανικό.

Ο Σπύρος Κουβαράς μιλάει στο in για την ιδιαίτερη αυτή δουλειά.

Μιλήστε μας λίγο για τη νέα παράσταση που ετοιμάζετε

Το “COYOTE, we used to be humans”, είναι ένα ταξίδι, εσωτερικό και εξωτερικό. Ένα ταξίδι, σε κόσμους μυθικούς και φανταστικούς, ανάμεσα στη φύση και στον πολιτισμό, ανάμεσα στα άτομα και στις πρακτικές επιβίωσης και συντροφικότητας σε μια νέα, αγεωγράφητη, πλανητικότητα. Τέσσερα σώματα, σαν σε εξορία, χωρίς να ανήκουν κάπου, αναζητούν συμβιωτικές δυνατότητες και ξετυλίγουν το πλέγμα ενός οργανισμού που μοιάζει να είναι “ταγμένος” στη διαιώνιση της κίνησής του. Από το αρχέτυπο και τη μνήμη μέχρι την ουτοπική παρόρμηση, οι τέσσερεις ερμηνευτές της παράστασης ξεκινούν, θα μπορούσα να πω, ένα τελευταίο χορό, λίγο πριν ίσως ο άνθρωπος μετατραπεί σε πολυπλανητικό ον.

Τι σας ενέπνευσε στο “COYOTE, we used to be humans”.

Τα τελευταία χρόνια η καλλιτεχνική πρακτική μου έχει επικεντρωθεί γύρω από νεο-οικολογικές προσεγγίσεις και τρόπους όπου μπορούμε να φανταστούμε τις σχέσεις μεταξύ των επιμέρους κόσμων και οικοσυστημάτων. Ερευνώντας λοιπόν, έπεσα πάνω στον Γιάκομπ Φ. Ούξκιουλ, θεμελιωτή της βιοσημειωτικής, ο οποίος ασχολήθηκε με τη μελέτη του τρόπου με τον οποίο τα έμβια όντα προσλαμβάνουν την πραγματικότητα. Ο Ούξκιουλ αμφισβήτησε την ύπαρξη ενός ενιαίου αντικειμενικού κόσμου μέσα στον οποίο αναπτύσσονται και ζουν τα διάφορα έμβια και υποστήριξε την ταυτόχρονη, ασύμπτωτη και παράλληλη ύπαρξη πολλών κόσμων (Umwelt), που ο καθένας τους ορίζεται από την εκδοχή στην οποία προσλαμβάνεται το περιβάλλον από το αντίστοιχο έμβιο ον. Όλο αυτό μου γέννησε την επιθυμία να πειραματιστώ με τη δημιουργία ενός χορογραφικού περιβάλλοντος που αντλεί υλικό από ένα ευρύ φάσμα χλωρίδας και πανίδας και που εντός του, ο άνθρωπος επαναξιολογεί τη θέση του .

Ποια είναι  η σύνδεση της παράστασης με θεωρήσεις της Donna Haraway και της Rosi Braidotti;

Το “COYOTE, we used to be humans”, συν τοις άλλοις, εισάγει προβληματισμούς αναπαράστασης του μεταβιομηχανικού σώματος και αμφισβητεί την ανθρωποκεντρική θεώρηση του κόσμου. Εξετάζει, θα έλεγα, νέους τρόπους επανεπινόησης του κόσμου και με ισχυρές δόσεις φαντασιακού, προτάσσει ένα, (μετα)μύθο στον οποίο αποκλίνοντες κόσμοι, δημιουργούν ένα αναδυόμενο οικοσύστημα χωρίς ξεκάθαρα όρια μεταξύ φυσικού και τεχνητού, μεταξύ πολιτισμού και φύσης. Το Cyborg της Haraway και τα αλλοειδή όντα της Braidotti, αναπτύσσουν μεταξύ τους αρθρώσεις, σε όλο το φάσμα της χρονικότητας, αναδεικνύοντας έτσι το όραμα μιας αιρετικής ετερογλωσσίας, μιας επερχόμενης κοινότητας.

Ποια είναι η αγαπημένη σας σκηνή;

Είμαι ακόμα στη διαδικασία δημιουργίας του έργου όπου το υλικό μορφοποιείται, διαμορφώνεται και αναδιαμορφώνεται σταδιακά, κατά συνέπεια τώρα που μιλάμε, “αγαπημένη σκηνή” δεν υπάρχει. Αν και γενικά δεν μου αρέσει, να επιμερίζω, τρόπον τινά, σε κομμάτια μια παράσταση, θα παραδεχτώ πως έχω μια μικρή ευαισθησία στο πως ξεκινάει και πως τελειώνει μια δουλειά μου. Το ίδιο και όταν βλέπω μια παράσταση ως θεατής. Νομίζω πως μέσω της “αρχής” αλλά και του “τέλους» μιας δουλειάς συνδέομαι με τα βαθύτερα ένστικτα της δημιουργίας, με την πηγή, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει απαραίτητα και κάτι. Άλλωστε συχνά στις δουλειές μου, συνειδητά, τόσο η αρχή όσο και το τέλος μένουν μετέωρα, κατά κάποιο τρόπο σαν το έργο να εκτυλίσσεται ήδη και να συνεχίζει να εξελίσσεται και μετά την επιτέλεση της παράστασης.

Ποια είναι η συνεργασία σας με το  Διεθνές Χορογραφικό Κέντρο AGORA του Montpellier Danse;

Το έργο ξεκίνησε να δουλεύεται στο CND-Γαλλικό Εθνικό Κέντρο Χορού στο Παρίσι, την περασμένη άνοιξη, όπου και έλαβαν χώρα οι πρώτες, ερευνητικού χαρακτήρα, πρόβες και πειραματισμοί. Σε συνέχεια εκείνου του residency και μέσα απο ένα διεθνές δίκτυο συνεργασίων που έχει αναπτύξει η Synthesis 748 Dance CO., προέκυψε ένα διευρυμένο πλαίσιο συμπαραγωγής με το Διεθνές Χορογραφικό Κέντρο του AGORA στο Μονπελιέ. Είχα τη χαρά και την τιμή, αρχικά, να προσκληθώ μαζί με τους συνεργάτες μου, στο AGORA, του Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού του Μονπελιέ, για ένα residency διάρκειας δυο εβδομάδων κατά τη διαδικασία δημιουργίας του έργου. Προσεχώς λοιπόν, αναχωρούμε για το Μονπελιέ με μεγάλη προσμονή μπορώ να πω, μιας και εκεί θα έχουμε την ευκαιρία να πραματοποιήσουμε τον βασικό κορμό προβών του έργου και παράλληλα στις 4 Οκτωβρίου, θα παρουσιάσουμε σε κοινό και επαγγελματίες του χώρου, σε μορφή work in progress, το αποτέλεσμα της δουλειάς μας, με την πρεμιέρα του έργου να έχει προγραμματιστεί για τα τέλη Νοεμβρίου στην Αθήνα.

Ποιο είναι το τοπίο του χορού στην Ελλάδα;

Ειλικρινά θα σας πω, αυτή τη στιγμή, μεταξύ άλλων, υπάρχει οργή. Υπάρχει οργή γιατί έχουμε το οξύμωρο φαινόμενο τα τελευταία χρόνια να βιώνουμε και να παρατηρούμε μια άνθηση του σύγχρονου χορού, κυρίως σε επίπεδο διεθνής εξωστρέφειας αλλά και διεύρυνσης του εγχώριου κοινού, ταυτόχρονα όμως ο χορός, βλέπουμε πως είναι παρατημένος θεσμικά. Ότι έχει κατακτηθεί από τα παραπάνω είναι κυρίως αποτέλεσμα σκληρής και επίπονης δουλειάς των ίδιων των χορογράφων και των ομάδων τους. Το έλλειμμα γενικότερης πολιτικής σε ζητήματα σύγχρονου πολιτισμού στην Ελλάδα είναι παροιμιώδες, με αποκορύφωμα την φετινή, σχεδόν εκδικητική, μείωση των κρατικών επιχορηγήσεων κατά 60% στις ομάδες χορού. Για να μην πω για την απουσία του σύγχρονου χορού από τον προγραμματισμό των εποπτευόμενων φορέων, για την απουσία Στέγης Χορού, Πανεπιστημίου Χορού κλπ. Ξέρετε, όλα τα παραπάνω είναι ζητήματα που έχουν λυθεί στη συντριπτική πλειοψηφία άλλων ευρωπαϊκών χωρών, ακόμα και μικρότερων της Ελλάδας, εδώ και χρόνια. Είναι πράγματα αυτονόητα, δεν είναι οικονομικό το θέμα, είναι, αρχικά, θέμα πρόθεσης και βούλησης, σχετικά με το τι χώρα θέλει να έχει ο καθένας. Εδώ  λοιπόν, αφενός ως πολιτισμός χαρακτηρίζεται μόνο ότι έχει μνημειακό ή αρχαιολογικό χαρακτήρα και αφετέρου η ίδια η χώρα έχει αποφασίσει απλώς να λειτουργήσει ως “τουριστομηχανή παροχής υπηρεσιών”. Συγγνώμη, αλλά όλο αυτό πέρα από βαθιά προβληματικό που είναι για τους σύγχρονους καλλιτέχνες, σε πολλούς από εμάς, προκαλεί και μια αισθητική αναγούλα.