Γιάννης Μηλιάδης: Υψηλό υπόδειγμα ήθους

Στις 24 Σεπτεμβρίου 1975 έφυγε αιφνιδίως από τη ζωή μια πνευματική προσωπικότητα με πολυσχιδή δράση, ο διακεκριμένος αρχαιολόγος και επιφανής διανοούμενος Γιάννης Μηλιάδης, σε ηλικία 80 ετών.

Γόνος παλαιάς αθηναϊκής οικογένειας –γιος του Νικολάου Μηλιάδη, αξιωματικού του Ελληνικού Στρατού, και της Καλλιόπης Κουφογιάννη–, ο Γιάννης Μηλιάδης είχε γεννηθεί στην Αθήνα το 1895.

Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ παρακολούθησε και μαθήματα Νομικής.

Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Βιέννη, στο Βερολίνο και στο Μόναχο.

Ο Μηλιάδης εισήλθε κατόπιν διαγωνισμού στην Αρχαιολογική Υπηρεσία το 1919 και υπηρέτησε σε διάφορες πόλεις της χώρας.

Έγινε έφορος αρχαιοτήτων το  1925 και διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο (μαζί με τον Χρήστο Καρούζο και τη Σέμνη Παπασπυρίδη – Καρούζου) στη διάσωση των ελληνικών αρχαιοτήτων κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Επίσης, συνέδεσε άρρηκτα το όνομά του με το Βράχο της Ακρόπολης, καθώς συνέβαλε τα μέγιστα στη συντήρηση, την προστασία και την ανάδειξη των μνημείων της Ακρόπολης, ενώ διετέλεσε επί μακρόν διευθυντής του Μουσείου Ακροπόλεως.

Πηγή: Εκδόσεις Αρχείο

Εξάλλου, ο Μηλιάδης διενήργησε ανασκαφές στο Αγρίνιο, στο Θέρμο, στην Αμβρακία, στη Νικόπολη, στην Κέρκυρα, στη Λευκάδα κ.α.

Ως ένθερμος υποστηρικτής του δημοτικισμού, ο Μηλιάδης υπήρξε μέλος του Εκπαιδευτικού Ομίλου των Γληνού – Δελμούζου – Τριανταφυλλίδη, ενώ στρατεύτηκε στις τάξεις της νεολαίας του Αλέξανδρου Παπαναστασίου.

Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Λαϊκής Δημοκρατίας (ΕΛΔ) των Σβώλου και Τσιριμώκου και πρόεδρος της επιτροπής που ήταν αρμόδια για την επεξεργασία του προγράμματός της.

Επί Κατοχής έλαβε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και συμμετείχε στο Εθνικό Συμβούλιο των Κορυσχάδων (1944) ως εθνοσύμβουλος Αθηνών. Συνελήφθη μετά τα Δεκεμβριανά και εκτοπίστηκε στο στρατόπεδο αιχμαλώτων Ελ Ντάμπα, στην έρημο της Λιβύης.

Πηγή: Εκδόσεις Αρχείο

Το 1946 εντάχθηκε στην Ανεξάρτητη Σοσιαλιστική Ομάδα (που είχε αποχωρήσει από την ΕΛΔ) και αργότερα στο Κόμμα των Προοδευτικών Φιλελευθέρων του Πλαστήρα.

Ως ανήσυχο πνεύμα με ριζοσπαστικές αντιλήψεις, ο Μηλιάδης έγραψε ποιήματα (από την εφηβική του ήδη ηλικία), δοκίμια, μεταφράσεις (γαλλικών ποιημάτων και κειμένων της αρχαιοελληνικής γραμματείας), τεχνοκριτικά σημειώματα, άρθρα, χρονογραφήματα και πολλά άλλα κείμενα, χρησιμοποιώντας διάφορα ψευδώνυμα, με πιο γνωστό το «Ιούλιος Νάρκισσος».

Ο αξιοπρόσεκτος αυτός τεχνίτης του λόγου υπήρξε περιζήτητος συνεργάτης πολλών περιοδικών και εφημερίδων.

Το έργο του περιλαμβάνει κείμενα κοινωνικού προβληματισμού, αλλά και ποικίλης θεματολογίας (εκπαίδευση, γλωσσικό ζήτημα, θέατρο, εικαστικές τέχνες, λογοτεχνική κριτική κ.ά.), που φανερώνουν την ευαισθησία του, την ευρυμάθειά του και τη στέρεη θεωρητική του κατάρτιση.

Ιδιαίτερα αξιόλογες είναι οι φιλολογικές μελέτες του Μηλιάδη για το ερωτικό ιπποτικό μυθιστόρημα «Βέλθανδρος και Χρυσάντζα» και για τα «Αιθιοπικά» του Ηλιοδώρου, καθώς και οι μελέτες του για τον Παλαμά, τον Γρυπάρη, τον Καβάφη, τον Δροσίνη και τον Σικελιανό.

Τα ανωτέρω μάς επιτρέπουν προφανώς να κατανοήσουμε το γιατί ο μέγας Μανόλης Ανδρόνικος έγραφε το 1961 στον Γιάννη Μηλιάδη τα εξής:

«Έβλεπα και βλέπω σε σας έναν τίμιο και γενναίο εκπρόσωπο μιας μαχητικής γενιάς που μας έδωσε μερικά υψηλά υποδείγματα ήθους».

Εφημερίδα «Το Βήμα», 25 Σεπτεμβρίου 1975