Γράφει η Ίλντα Τόσκα*

Η οικογένεια Κένεντι είναι αναμφισβήτητα μια από τις πιο γνωστές οικογένειες παγκοσμίως. Ακόμη, πιο γνωστή είναι η «κατάρα των Κένεντι», όπως πολλοί χαρακτηρίζουν τις τραγωδίες που τους έχουν συμβεί.

Δολοφονίες, αεροπορικά δυστυχήματα και υπερβολική δόση ναρκωτικών είναι μερικά από τα δεινά που έχουν υποστεί οι Κένεντι. Το μεγαλύτερο μυστικό όμως, ήταν το τρίτο παιδί της οικογένειας, η Ρόζμαρι. Γεννημένη με νοητική στέρηση, αναγκάστηκε να υποβληθεί σε λοβοτομή στα 23 της χρόνια.

Κλείστηκε σε κλινική και έμεινε αποστασιοποιημένη από όλη την οικογένεια μέχρι το τέλος της ζωής της. Είναι ένα από τα λίγα μέλη των Κένεντι που πέθανε από φυσιολογικά αίτια.

Τα πρώτα χρόνια

Οι Κένεντι είχαν συνολικά εννέα παιδιά. Η Ρόζμαρι γεννήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 1918 κάτω από δύσκολες συνθήκες. Η Ρόουζ Κένεντι, σύζυγος του διακεκριμένου επιχειρηματία Τζόζεφ Κένεντι, ετοιμαζόταν να γεννήσει αλλά ο γιατρός άργησε να φτάσει. Τότε, η νοσοκόμα θέλοντας να σταματήσει τον τοκετό, κράτησε κλειστά τα πόδια της Ρόουζ και αργότερα κράτησε το κεφάλι του μωρού μέσα στο σώμα της μητέρας του για δύο ώρες μέχρι να έρθει ο γιατρός.

Αυτό προκάλεσε έλλειψη οξυγόνου στον εγκέφαλο του μωρού με αποτέλεσμα να υποστεί νοητική αναπηρία. Μεγαλώνοντας η Ρόζμαρι μπορεί να έμοιαζε με τα αδέλφια της αλλά δεν ήταν ίδια. Άργησε να περπατήσει και να μιλήσει ενώ είχε μαθησιακές δυσκολίες. Δεν μπορούσε να γράψει και να διαβάσει καλά αλλά μπορούσε να κάνει με το μυαλό της μαθηματικές πράξεις ακόμη και τριψήφιων αριθμών. Οι γονείς της απευθύνθηκαν στους γιατρούς, οι οποίοι αποφάνθηκαν πως η Ρόζμαρι είναι «καθυστερημένη». Ένας όρος -όχι αποδεκτός πλέον- που αναφερόταν σε κάποιου είδους νοητική αναπηρία.

Σε ηλικία 13 ετών, η Ρόζμαρι κλείστηκε σε μοναστήρι. Πέρασε εννέα χρόνια εκεί μέχρι το 1938 όταν ο πατέρας της διορίστηκε πρεσβευτής στην Αυλή του Αγίου Ιακώβου στη Βρετανία. Δυο βδομάδες αργότερα, η Ρόζμαρι εμφανίστηκε στο παλάτι του Μπάκιγχαμ  κατά τη διάρκεια της περιόδου των ντεμπιτάντ. Ο Τύπος αποθέωσε την ομορφιά και την χάρη της μεγάλης κόρης των Κένεντι. Και για εκείνη όμως, ήταν η πιο ευτυχισμένη περίοδος της ζωής της. Όλα θα άλλαζαν λίγο αργότερα.

Επιστρέφοντας στην Αμερική, η Ρόζμαρι άρχισε να χειροτερεύει. Σε ηλικία 22 ετών, άρχισε να εμφανίζει επίσης, έντονο ενδιαφέρον για τους άντρες και για τη σεξουαλική ζωή. Φοβούμενος για κάποιο σκάνδαλο, ο Τζόζεφ την έστειλε και πάλι στο μοναστήρι. Η Ρόζμαρι όμως, σύμφωνα με τις καλόγριες, το έσκαγε κάθε βράδυ και βρισκόταν με διάφορους άνδρες για σεξ.

Τότε, ο πατέρας της την έφερε και πάλι στο σπίτι. Αυτή τη φορά όμως, δεν της επιτρεπόταν να βγει μόνη της. Η Ρόζμαρι άρχισε να ζηλεύει τα αδέλφια της που ζούσαν μια «φυσιολογική» ζωή και άρχισε να εκδηλώνει επιληπτικές κρίσεις.

Η λοβοτομή

Ο πατέρας της ψάχνοντας να βρει μια θεραπεία για την αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά της κόρης του, άρχισε να μιλάει με τον δρα Γουόλτερ Φρίμαν, έναν κορυφαίο επαγγελματία λοβοτομής στην Αμερική. Το 1941, σε ηλικία 23 ετών η Ρόζμαρι θα υποβληθεί σε λοβοτομή. Και από τότε, το χαμογελαστό κορίτσι θα χαθεί για πάντα!

Η Ρόζμαρι παρέλυσε από την αριστερή της πλευρά και δεν μπορούσε πλέον να μιλήσει, μόνο να «βγάλει» κάποιες άναρθρες κραυγές. Είχε ξεχάσει πώς να περπατάει, να μιλάει και να τρώει. Τότε στάλθηκε σε ψυχιατρική κλινική, στην οποία θα υποστεί βιασμό αλλά και άσχημες συμπεριφορές. Κανείς δε θα μάθει όμως, για την κατάστασή της! Το 1950 θα μεταφερθεί σε άσυλο στο Ουισκόνσιν, όπου θα παραμείνει μέχρι το τέλος της ζωής της.

Η σχέση με τα αδέλφια και το τέλος της ζωής της

Ο πατέρας της θα κρατήσει κρυφή τη λοβοτομή από όλα τα μέλη της οικογένειας. Σύμφωνα με την αυτοβιογραφία της μητέρας της, Ρόουζ, ο Τζόζεφ είχε πει στην ίδια αλλά και στα παιδιά τους, πως η Ρόζμαρι βρισκόταν στο ψυχιατρείο επειδή η υγεία της είχε επιδεινωθεί. Η ίδια έμαθε για τη λοβοτομή, μέσω των καταθέσεων που έκανε ο σύζυγός της κάθε μήνα στο ίδρυμα, αφού ο ίδιος είχε πεθάνει. Τότε, αποφάσισε να επισκεφτεί την κόρη της για πρώτη φορά μετά από 28 ολόκληρα χρόνια.

Όταν η Ρόζμαρι είδε την μητέρα της, γεμάτη οργή της επιτέθηκε με γροθιές μη μπορώντας να εκφραστεί με άλλον τρόπο. Τότε μόνο κατάλαβε η οικογένεια πόσο κακό είχε κάνει στην άτυχη Ρόζμαρι.

Σύμφωνα με την αυτοβιογραφία της Ρόζμαρι, ο Τζόν Φ. Κένεντι την επισκέφτηκε μια μόνο φορά το 1959 και έκτοτε ποτέ ξανά. Τότε ξεκίνησε την προάσπιση των δικαιωμάτων για τα άτομα με αναπηρία. Ο JFK θα χρησιμοποιούσε την προεδρία του για να υπογράψει την τροποποίηση του νόμου περί κοινωνικής ασφάλισης για την υγεία της μητέρας και του παιδιού και τον προγραμματισμό της ψυχικής καθυστέρησης. Ήταν ο πρόδρομος του νόμου για τους Αμερικανούς με αναπηρίες, τον οποίο προώθησε ο αδελφός του Τεντ κατά τη διάρκεια της θητείας του ως γερουσιαστής.

Η αδελφή της, Γιούνις, θα ιδρύσει τους Special Olympics το 1962 με σκοπό να βελτιώσει τη ζωή ατόμων με αναπηρία. Η Ρόζμαρι πέθανε στις 7 Ιανουαρίου 2005 σε ηλικία 87 ετών, στο άσυλο που είχε γίνει το σπίτι της, τις τελευταίες δεκαετίες. Το 1963, θα πληροφορηθεί την δολοφονία του αδελφού της αλλά και προέδρου της Αμερικής από την τηλεόραση. Όλοι στο άσυλο είναι σοκαρισμένοι. Όλοι εκτός από εκείνη. Δεν τον αναγνώριζε πια…

*Η Ίλντα Τόσκα σπουδάζει στη New Media Studies

Headlines